جامعه‌ای انتخاب‌گر است که دربردارنده صدا‌ها، اندیشه‌ها و عقاید مختلف باشد
گروه دانشگاه: سیدمحمدعلی ایازی با بیان اینکه جامعه‌ای می‌تواند انتخاب‌گر باشد که صدا‌ها، اندیشه‌ها و عقاید مختلف در آن طرح شود، افزود: در آیاتی از قرآن اشاره شده که باید عقاید دیگران را به رسمیت بشناسیم، حتی اگر آن را قبول نداشته باشیم؛ قرآن کریم برای مخالفین عقاید نیز حقوقی را مشخص کرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات، سید محمدعلی ایازی، عضو هیأت علمی این واحد در نشست علمی آزاداندیشی دینی در سیره معصومین(ع) گفت: بحث آزاداندیشی دینی در دو محور قرآن و سیره معصومین (ع) قرار می‌گیرد. در محور قرآن می‌توان این طور به مسئله آزاداندیشی اشاره کرد که اصولاً رشد و تکامل علم با گفت‌وگو در نقد و نظر حاصل می‌شود و اگر جوامعی رشد کردند، این رشد در سایهٔ نقد و بررسی بوده است و آن جامعه‌ای که مانع سخن گفتن مخالفین در هر حوزه‌ای شده است رشدی در آن دیده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه منظور از آزاداندیشی یعنی اینکه باید تبیین شود که اسلام نسبت به اندیشه‌ورزی چه موضعی دارد؟ افزود: قرآن کریم پیش از هر چیز دعوت‌گر به آزاداندیشی است. خداوند در سوره زمر می‌فرماید «بشارت باد بر آنانی که سخن را می‌شنوند و بهترینش را انتخاب می‌کنند». یعنی نه تنها این کار مجاز است، بلکه مطلوب است.
ایازی با اشاره به اینکه در آیاتی از قرآن کریم بر این مسئله تاکید شده است که اگر مردم یک عقیده داشته باشند، این جزء تدبیر و مشیت خداوند نیست، ادامه داد: خداوند در سورهٔ یونس می‌فرماید «اگر خدا بخواهد همهٔ مردم را هدایت می‌کند».
به گفته وی، قرآن کریم می‌گوید آنان که مومن نیستند، اگر در حال جنگ با شما نیستند با آن‌ها نیکی کنید و با آن‌ها با عدالت رفتار کنید.
ایازی با اشاره به آزاداندیشی دینی در سیره معصومین(ع) افزود: معصومین نیز به مسئله آزاداندیشی توجه ویژه‌ای کرده‌اند. امام علی (ع) فرمودند «وقتی حرفی را شنیدید، دربارهٔ آن فکر و اندیشه کنید و در صورت نیاز آن را نقد کنید. افکار و عقاید را تضارب کنید تا در سایهٔ آن حق کشف شود.»
وی با بیان اینکه معصومین به مخالفین فرصت می‌دادند تا نظر‌ها و عقاید خود را مطرح کنند، اضافه کرد: روایاتی از معصومین دربارهٔ مزمت تکفیر وجود دارد. خود این مزمت تکفیر، باعث می‌شود به موافق و مخالف فرصت صحبت داده شود و در سایهٔ آن حق روشن شود.
مهدی مهریزی، عضو هیأت علمی واحد علوم و تحقیقات نیز در این نشست گفت: گاهی اوقات آزادی را در حوزه رفتاری تعریف می‌کنیم. مثلا آزادی سیاسی، آزادی تجمع‌ها و آزادی مخالف‌ها. اما اینجا آزادی به اندیشیدن اضافه شده است و در کنار آن کلمه دین وجود دارد.
وی افزود: برای همین به دو صورت می‌توان تعبیر کرد که آیا در دین، اندیشیدن آزاد است و یا آزادی اندیشه را دین تایید می‌کند؟ هر دو این موارد صحیح است، اما باید پی به این نکته ببریم که چه ارتباطی بین تعقل و دینداری وجود دارد. آیا دیندار بودن نفی کنندهٔ پرسش‌گری است؟
مهریزی گفت: وقتی خداوند در قرآن عبادالرحمن را وصف می‌کند به یک نکته اشاره می‌کند و می‌گوید «آن‌ها کسانی هستند که وقتی آیات ما بر آن‌ها تلاوت می‌شود چشم و گوش بسته کرنش نمی‌کنند»، در سوره نمل اشاره شده است که خداوند آیات را نازل می‌کند، پیامبر تبیین می‌کند و مردم تفکر کنند.
