پسندیده‌ترین شیوه‌های تربیتی ۱۴۰۰ ساله برای نسل امروز/ بهترین هدیه به کودکان چیست
گروه جامعه ــ دین اسلام، از چهارده قرن پیش و در روزگاری که بشر در جهل و نادانی به سرمی‌برد، توجه فراوانی به مسئله تربیت کرده و توصیه‌ها و نمونه‌های عملی را نشان داده که با توجه به تحققات دانشمندان پسندیده‌ترین شیوه‌های تربیتی امروزی در مواجهه با کودکان هستند.
به گزارش ایکنا؛ مسئله تربیت و پرورش صحیح کودکان در دنیای امروز، از اساسی‌ترین موضوعات اجتماعی و از ارکان مهم و اثرگذار در آینده و سعادت بشری است؛ این مسئله به دلیل اهمیتش دانشمندان، محققین و کارشناسان بسیاری را به خود مشغول کرده است، تا جایی که صد‌ها نظریه و پژوهش مختلف در حوزه‌های رشد، مسائل روانی و روانشناختی، شیوه‌های تربیتی و اصول برخورد با کودکان ارائه و در این خصوص منتشر شده است.
این موضوع آنقدر اهمیت داشت که کشور‌های بزرگ به منظور پرورش درست و صحیح جسم و جان کودکان از سده‌های اخیر تا کنون سازمان‌های گسترده‌ای را تاسیس کرده و کودکان را از هرجهت تحت مراقبت‌های علمی و عملی قرار داده‌اند، اما بد نیست بدانید که دین مبین اسلام، از چهارده قرن پیش و در روزگاری که بشر در جهل و نادانی به سرمی‌برد، توجه فراوانی به این مساله کرده است.
شیوه‌های برخورد معصومین (ع) و مهر و محبتی که نمونه عملی آن را در رفتار پیامبر بزرگ اسلام می‌بینیم، موید این مسئله است. یکی از بارزترین رفتار‌ها در سیرۀ پیامبر بزرگ اسلام(ص) مهر ورزیدن و ملاطفت با کودکان و خوشحال کردن آنها بود؛ در روایات هم آمده است که پیامبرگرامی اسلام (ص) کودکان را بسیار دوست می‌داشت و می‌فرمود: «در بهشت خانه‌ای است که به آن خانۀ شادی گفته می‌شود؛ جز کسی که کودکان را شاد کرده باشد، وارد آن خانه نمی‌شود!»
در روایت دیگری است که روزی امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، نزد پیامبر(ص) آمدند و فرمودند: «مردم مکه شتر دارند. ما هم شتر می‌خواهیم.» پیامبر (ص) فرمودند: «من شتر شما می‌شوم!»؛ یکی را روی شانه راست و دیگری را روی شانه چپ نشاندند؛ آن دو بزرگوار گفتند: «شتر‌های عرب دهنه و افسار دارند. ما افسار نداریم!» حضرت رسول(ص) مو‌های مبارکشان را دو قسمت کردند و یک قسمت را به امام حسن(ع) و قسمت دیگر را به امام حسین(ع) دادند و فرمودند: «این هم افسار»؛ دوباره گفتند: «شتر‌های عرب صدا هم دارند.» پیامبر شروع کردند به صدا درآوردن مثل شتر و فرمودند: «شتر شما خوب شتری است!» (محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج. ۴۳، ص. ۲۸۵ و ۲۸۶ و ج. ۳۷، ص. ۸۷).
پیامبربزرگ اسلام(ص) نه تنها به کودکان خود، بلکه با همه کودکان چنین رفتار می‌کردند؛ ایشان آنچنان به کودکان مهر ورزیده و محبت می‌کردند که گویی پدر آن کودکان هستند؛ این رفتار در توصیه‌های ایشان نیز کاملا مشهود است، چنانکه از انس‌بن‌مالک نقل شده «پیامبر به دیدار انصار می‌رفت و به کودکانشان سلام می‌کرد و بر سر آنان دست می‌کشید.» و تاکید داشتند «کسی‌که کودکی نزد اوست، باید با او کودکی کند.»
نحوه برخورد پیامبر (ص)، با کودکان درس‌های زیادی را به ما می‌دهد؛ از اینکه انسان باید خودش را در موقعیت کودکان قرار دهد و با آنان بازی کند و و اسباب سرور و شادمانی آنها را فراهم کند؛ این درحالی است که تحقیقات دانشمندان نشان داده است که بازی کردن والدین مخصوصا پدر‌ها با کودکان خود موجب پرورش هوش عاطفی و اجتماعی آنها می‌شود و علاوه بر جلوگیری از افسردگی در کودکان موجب تقویت نظام خانواده و تربیت صحیح فرزندان خواهد شد.
دین اسلام به حدی کامل و جامع است که در سیره سایر معصومین ازجمه امیرالمومنین (ع) تاکیدات و توجهات بسیاری را به امر تربیت و رشد کودک مشاهده می‌کنیم؛ آنچنان که قنبر، غلام ایشان این‌طور نقل کرده است که روزی امام علی(ع) از وضعیت نامناسب چند یتیم آگاه شدند، به خانه آمدند. مقداری برنج و خرما فراهم کردند. به من اجازه ندادند مواد غذایی را حمل کنم و خودشان آن را بر دوش گرفتند. هنگامی که به خانه یتیمان رسیدیم، غذا‌های خوش‌طعمی درست کردند و به آن یتیم‌ها خوراندند تا سیر شدند؛ بعد هم با بچه‌ها مشغول بازی شدند. امیرالمؤمنین (ع) را دیدم که همانند گوسفندان، چهاردست و پا راه می‌رفتند و صدای گوسفند درمی‌آوردند و بچه‌ها را شاد می‌کردند! بچه‌ها هم همین کار را کردند و بسیار خندیدند؛ زمانی که از خانه خارج شدیم، پرسیدم: «سرورم، امروز دو پرسش برایم پیش آمد: یکی آنکه چرا غذایشان را خودتان به دوش کشیدید و به من ندادید که حملش کنم و دیگر آنکه چرا با تقلید از گوسفندان بچه‌ها را خنداندید؟» امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «کار اول را برای رسیدن به پاداش کردم و کار دوم را به خاطر آنکه وقتی وارد خانه یتیم‌ها شدم، آنها گریه می‌کردند؛ خواستم زمانی که خارج می‌شوم، هم سیر شده باشند و هم خندان.»
مسئله دیگری که در رفتار حضرت علی (ع)، مشهود است شاد کردن کودکان و اثری است که این رفتار بر زندگی حال و آیندئه آنان خواهد داشت. شادی، از مهمترین احساسات و نیاز‌های بشر به شمار می‌رود و هر ملتی با توجه به باورهایش به گونه‌ای ابراز غم وشادی می‌کند. شیوه رفتاری حضرت علی(ع) و همچنین تاکیدات برخی آیات و روایات نشان می‌دهد که شادی امری ضروری برای زندگی‌است و البته برای آنها حد و مرزی قایل است.
حال دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که شادی نه تنها به زندگی نشاط می‌بخشد و افراد را سرشار از فرح و شادمانی می‌کند، بلکه در آینده آنان هم آثار بسیاری به‌جا می‌گذارد؛ کاهش اضطراب‌های فکری و تنش‌های روانی از مهمترین آثار شادی در کودکی است؛ لذا آنچه که امروز دانشمندان در مواجه با کودکان یعنی نوازش آنها، در آغوش گرفتن، بوسه، و دادن هدیه و حتی بازی کردن و شاد کردن، کودکان تاکید دارند همه و همه در سیره عملی و شخصیتی معصومین(ع) مشهود است.
توصیه‌ها، برخورد‌ها و رفتار‌های معصومین (ع) همه نشان دهنده این است که ابراز مهر و محبت به دیگران، به ویژه کودکان و نیز تفقد و دلجویی از بی‌کسان و نیازمندان و فراهم کردن شادمانی کودکان بازتابی مسرت بخشی در دنیا و آخرت برای کننده کار دارد. این اعمال تربیتی به نوعی پسندیده‌ترین شیوه‌های تربیتی در مواجهه با کودکان هستند که انسان را در زندگی به وجدانی آسوده و خاطری آرام می‌رساند و در آخرت موجب خشنودی و شادمانی او می‌شود.
باتوجه به فرمایشات معصومین و توصیه‌های ایشان، شاید امروز که به نام «روز جهانی کودک» نام‌گذاری شده فرصت خوبی باشد تا درباره رفتار خود با کودکان خویش بازنگری کنیم و اگر بدانیم تربیت صحیح و شادمان کردن کودکان همچنان که معصومین(ع) توصیه کرده‌اند، می‌تواند بهترین هدیه‌ای باشد که به آنها می‌دهیم.
آری عمل به سیره معصومین می‌تواند دوران کودکی زیبایی را برای فرزندان ترسیم کند؛ پس بیاید هیچگاه فرصت شاد بودن را از آنها نگیریم، و با عمل به توصیه‌های بزرگان دین و با پرهیز از افراط و تفریط در برنامه‌ریزی‌های تربیتی فرصتی را برای شادی، مهارت‌آموزی و آموزش کودکان فراهم کنیم و آینده کشور را با شکوفایی استعداد‌های کودکان امروزمان درخشان کنیم.
به قلم وهاب خدابخشی
انتهای پیام
sepehr pashaee khmene
| 
۱۳۹۷/۰۷/۲۱ - ۰۹:۰۶
پاسخ
عالی و جذاب بود. ممنون از نگارنده 
