«کارد کُتل»؛ یک فرهنگ ستودنی

به گزارش ایکنا از لرستان، جمعه، 24 خردادماه روستای کنگرزرد دهستان ازنا ممیل از توابع شهرستان خرم‌آباد میزبان سران ایل سگوند، بالاگریوه، شیوخ عرب خوزستان، جمعی‌از بزرگان اندیمشک و خیل عظیمی از قشرهای مختلف بود.
مسجد و خانه‌های اطراف آن مملو از جمعیتی بود که برای انجام یکی‌از فرهنگ‌های غنی اسلام و مردمان سخاوتمند لرستان گرد هم آمده بودند.
به‌ نوعی می‎توان گفت که خون‌بس همان فرهنگ عفو، گذشت، ایثار، ایجاد اتحاد و همبستگی و عمل به آیه دهم سوره حجرات «فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ» است که خدای متعال در آن فرموده است: «اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر پیکار کنند، میان آنان صلح و سازش برقرار سازید پس بر شما فرض است که میان آن دو گروه از برادران‌تان که با یکدیگر در ستیزند صلح و سازش برقرار کنید و همگان تقوای الهی را رعایت کنید، باشد که مورد رحمت قرار گیرید».
به استناد آیات قرآن خداوند متعال خواهان صلح و برچیدن نزاع‌هاست و مرام اسلام و دینی که وجدان و ایمان با هم در آن قضاوت می‌کنند نیز همین است.
در این آیین مجوز دشمنی و دشمن‌تراشی نیست. هنجارهای اجتماعی ایلاتی از گذشته دور بخشی از تمدن کهن سرزمین ایران بوده است.
اگرچه اختلافات بین قبایل و طوایف همواره وجود دارد اما هنجارهای به‌جا مانده از نیاکان همچنان جاری است.
خون‌بس فرهنگی ستودنی از تفکر بزرگانی است که هرگاه اراده کردند و پای در پیش نهادند مسائل سخت اجتماعی تبدیل به فرصت می‌شد.
خون بس یادگار کهن ریش‌سفیدانی است که با در دست داشتن قرآن، کفن، کارد نزد خانواده مقتول می‌رفتند تا به‌واسطه اعتقادات دیرینه و عمل به کتاب خدا قاتل مورد عفو قرار گیرد.
به گواه تاریخ هرگاه ریش‌سفیدان میدان‌دار بودند صلح پایدار می‌شد و در تداوم آن نیز وصلت‌های سببی صورت می‌گرفت و این امر زیبا همبستگی اقوام را تقویت می‌کرد.
حالا روستای کنگرزرد میزبان این آیین است‌ به رسم مهمان‌نوازی لرستان طوایف وابسته و صاحبان مصیبت برای میهمانان تدارک چیده‌اند‌.
مراسم با سخنرانی روحانی آغاز و با آیات و احادیث از اتحاد و همبستگی و تشکر از بانیان و از گذشت خانواده مقتول به نماز جماعت و نهار ختم می‌شود.
شرایط صلح اعلام و پدر قاتل دست ریش‌سفیدان مجلس را می‌بوسد تا هم رسم تکریم بزرگان به‌جای آورده شود و هم امیدوار باشد که طی روزهای آینده فرزندش از بند رها خواهد شد‌. این لحظه‌های ناب بخشی از گذشت و آیین مهرورزی مردمان لر است.
در میان جمعیت حاضر ریش‌سفیدی به نام عبدالله دریکوند بیشتر از همه تلاش می‌کرد وقتی سراغش را از برخی بزرگان گرفتیم متوجه شدیم از طایفه آهوبرندی است که چند ماه پیش بین آن‌ها با یکی دیگر از طوایف لرستان نزاعی رخ داده و طایفه‌اش سه جوان از دست داده بود.
هر چند که وی تلاش زیادی برای جلوگیری از نزاع انجام داد ولی تنها بود! و در غفلت بزرگان ایل دامنه نزاع گسترده‌تر شد و اکنون بزرگانی چون مختار امان‌اللهی و صیدحسن امیری از طایفه بهاروند میدان‌دار صلح و دوستی طوایف دیگر شده‌اند.
حالا ایل چشم انتظار حضوری از جنس صداقت و همبستگی بزرگانی چنین صلح‌طلب است تا میدان‌دار اتحاد و همبستگی باشند و این قصه تلخ را به سرانجام صلح و جبران بخشی از داغ مادرانه این جوانان نمایند تا دگر بار ایل شاهد داغ دیگری نباشد.

یادداشت از بهنام فروتن‌نیا، کارشناس ارشد علوم اجتماعی