يكی از علل محبوبيت و جاذبه علامه شيخ محمدتقی شوشتری بين مردم، سلوک عملی ايشان بوده است. گاهی که یکی از تألیفاتشان چاپ میشد، شادی و سرور در چهره ایشان نمایان میشد و آن لحظه از بهترین لحظههای زندگی ایشان به شمار میرفت.
در سالهای آخر عمر، اولویت اول ایشان کتابها و تألیفاتشان بود تا آنجا که در سال 1364 در مصاحبهای اظهار کردند: اگر 24 ساعت شبانهروز را هم کار کنم، برای کارهایی که در نظر دارم کفایت نمیکند!
به همین دلیل در مسئله وقت با هیچ کس تعارف نداشتند. کارهای بسیاری در نظر داشتند که انجام دهند اما به مرحله عمل نرسید. میفرمود: «اگر توفیق نصیب شود میخواهم کتاب الاخبار الدخیله را ادامه دهم. میخواهم در مورد امام حسین(ع) مقتل مستندی بنویسم. قصد دارم در مورد معجزات ائمه(ع) از کلمات و سخنان خودشان، در مورد مسائل مربوط به امام زمان(ع)، تفسیر قرآن و ... بنويسم.»
تعدادی از دفترهای دستنویس ایشان عربی بدون نقطه بود که در اين باره فرموده بودند: «کمبود وقت و روشن نبودن مطالب باعث این نوع نوشتن شد.»
روزی بحث قاموسالرجال بود؛ در حالی که اشک در چشمان علامه حلقه زده بود، فرمودند: «هنوز مزه فقر و تنگدستی را نچشیدهای و نمیدانی هنگامی که این قاموس را مینوشتم در چه وضعیتی به سر میبردم!»
علامه شيخ محمدتقی شوشتری، پول را خرج شکم نمیکردند بلکه خرج اندیشه و فکر و کتاب میکردند و جالب آنکه وقتی از ایشان سؤال شد: اگر خداوند جوانی را به شما برگرداند، چه خواهید کرد؟ بیدرنگ در پاسخ فرمودند: تحقیق در آثار اهلبیت(ع) و همین کارها! این نشان میدهد ايشان برای یک لحظه از عملکرد خویش احساس پیشیمانی نمیکردند.
انتقادپذیری علامه شیخ(ره)
یکی از صفات نیک در انسانها، داشتن شرح صدر است. منظور این است که انسان به آن چنان ظرفیت فکری و روحی رسیده باشد که آمادگی پذیرش سخن حق را داشته باشد. چنین انسانهایی از زندان خودخواهیها بیرون آمده و از انتقادات دیگران استقبال میکنند. امام علی(ع) در خطبه 216 نهجالبلاغه، چنین فرموده است: «با من چنان که با پادشاهان سرکش سخن میگویند، حرف نزنید. گمان نکنید که اگر حرف حقی را به من پیشنهاد دادید، ناراحت میشوم. در حضور من از گفتن حرف حق و یا مشورت در عدالت خودداری نکنید. همانا من و شما بندگان پروردگار هستیم».
مرحوم علامه شیخ(ره) از انسانهایی بودند که خود را به چنین اخلاقی مزین کرده بودند.
جدیت، تلاش و خستگیناپذیری
شیخ شوشتری مصداق بارز این سخن امیرالمؤمنین(ع) «قلوبهم فیالجنان و اجسادهم فی العمل؛ قلبهایشان در بهشت و پیکرهایشان سرگرم اعمال پسندیده است.» که در توصيف مؤمن كامل است، بودند. تا آخرین روزهای حیات، دست از سعی و تلاش نکشیدند. این صفت تابع همت انسان است و هر اندازه همت انسان عالیتر باشد، تلاش و جدیت او در جهت رسیدن به مقصود بیشتر خواهد شد. آن مرحوم در این زمینه ادامه میدهد: «اگر 24 ساعت شبانهروز را هم کار کنم، برای کارهایی که در نظر دارم، کفایت نمیکند.»
همچنین فرموده بودند: «من همیشه با کتاب به خواب میرفتم و با کتاب بیدار میشدم. حتی میرفتم داخل یک اطاقی و در را میبستم که کسی نیاید و مطالعه کنم.» همچنين فرموده بودند: «اتفاق افتاده که بعضی مواقع هنگام استحمام نیز کتاب را با خود به حمام میبردم.»
معیشت علامه شیخ(ره)
ايشان از مصرف وجوهات شرعی و سهم امام، به شدت اجتناب و از پذیرفتن این قبیل وجوهات، پرهیز میکردند. زندگی ساده آن بزرگوار، بهترین گواه این ادعا است. زندگی آن مرحوم، بیشتر با مبالغی که مردم به جهت اراداتی که به وی داشتند و از روی علاقه اهدا میکردند، تأمین میشد و ایشان آن چنان به خداوند توکل داشتند که اصلاً به این امور فکر نمیکردند. زندگی ایشان، مصادق بارز این آیه قرآن بود که میفرماید: «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»
اهتمام به اقامه نماز در مسجد
نکته قابل توجه دیگر، آنکه تا آنجا که برای ايشان امکان داشت، هر سه نوبت نماز را در مسجد و به صورت جماعت اقامه میکردند. به این صورت که نماز صبح، مغرب و عشاء را در مسجد سید ناصرالدین و نماز ظهر و عصر را در مسجد شاه زید اقامه میکردند. اواخر عمر ايشان به جهت کهولت سن، اقامه نماز برای ایشان در مسجد مقدور نبود، از طرف بعضی از مؤمنین از وی تقاضا میشد که برای نماز به مسجد تشریف نیاورند. مرحوم علامه(ره) پاسخ دادند: «من تا آنجا که امکان داشته است، سعی کردهام که حتی یک رکعت نماز را در غیر مسجد به جا نیاورم و مثال زدند که گاهی از سفری که به شوشتر برمیگشتم، اگر نزدیکیهای اذان بوده است، اول به مسجد رفته نماز خواندهام و بعد از اقامه نماز در مسجد به منزل رفتهام».
گردآوری: تحریریه ایکنا خوزستان
انتهای پیام