در چهلوسومین نشست «با یاوران وحی» ایکنا، درباره فعالیتها و اهداف مؤسسه هماندیشان قرآنی با حسین قضاتلو، مدیر این مؤسسه، گفتوگو داشتیم. او از فعالان قرآنی استان البرز است و از سال 1360 فعالیتهای خود را با برگزاری محافل و جلسات خانگی در مساجد آغاز کرده و از زمان حضور در سپاه پاسداران و در دوران هشت سال دفاع مقدس برای سربازان، پایوران و کارکنان به ارائه آموزش، برپایی مسابقات و تربیت مربی قرآن پرداخته است. در ادامه با فعالیت مؤسسه هماندیشان قرآنی آشنا میشویم؛
در رشته الهیات با گرایش علوم قرآن و حدیث در مقطع فوق لیسانس تحصیل کردم و از سال 1380 تاکنون مشغول تدریس در دانشگاههای آزاد اسلامی و علمی ـ کاربردیام. در کنار مدیریت مؤسسه هماندیشان قرآنی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت استان البرز و مسئول کانون خادمیاران قرآنی استان نیز هستم. در ابتدا حزب هماندیشان قرآنی به منظور ارائه خدمات به عموم مردم و فعالان قرآنی، همواره در تلاش است تا بتواند انس بین مردم و قرآن ایجاد کند. بنده به عنوان یکی از اعضای این حزب به منظور بهرهمندی بیشتر از ظرفیت جامعه قرآنی، مؤسسه هماندیشان قرآنی را راهاندازی کردم.
یکی از فعالیتهایی که در ابتدای امر در مؤسسه هماندیشان قرآنی انجام شد، سطحبندی مربیان قرآن بود. بیش از 400 مربی قرآن با تشکیل پرونده در سطوح یک تا سه قرار گرفتند که برای توانمندسازی آنان از اساتید هیئت علمی دانشگاه، مدرسان سازمان تبلیغات اسلامی و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج بهرهمند شدیم.
از دیگر فعالیتهای این مرکز، تدوین اطلس قرآنی است. در تدوین اطلس قرآنی، تعداد مربیان، کلاسهای سنتی، تعداد پایگاههای بسیج، تعدد مؤسسات و خانههای قرآنی استان البرز طراحی شد، اما به دلیل مشکلات مالی هنوز به اتمام نرسیده است.
برپایی کلاسهای عربی به لهجه عراقی در مؤسسه ویژه خادمیاران حرم امام رضا(ع) از دیگر برنامههاست. این دوره آموزشی سه دوره در مؤسسه برگزار شد و فارغالتحصیلان این دوره در کربلای معلی آموختههای خود را کارورزی کردند.
از دیگر دورههای آموزشی در مؤسسه هماندیشان قرآنی، کلاسهای غدیرشناسی است که به منظور شناخت و آگاهی بیشتر از بحث غدیر و تفسیر آن از سوی حجتالاسلام والمسلمین شاهآبادی در دو سطح برگزار شد. به دنبال برگزاری دورههای آموزشی، هماندیشی نیز برای پیگیری ضعفهای این دورهها صورت گرفت. همچنین این مرکز برای همه مقاطع سنی، کلاس آموزش صوت و لحن، تجوید، دوره فنون و روش تدریس، برپایی دورههای آموزش قرآن ویژه نونهالان و کودکان برپا میکند.
در زمان تأسیس مؤسسه هماندیشان قرآنی، این هدف در ذهنمان بود که بتوانیم با ترویج و تبلیغ فعالیتهای این مؤسسه، استان البرز را به عنوان پایتخت قرآنی معرفی کنیم. چشماندازهایی که برای آینده این مؤسسه در نظر گرفتهایم، افق وسیعی دارد و تاکنون 30 درصد از اهداف پیشبینی شده در این مرکز اجرا شده که الباقی آن به دلیل مشکلات مالی محقق نشده است که برای رسیدن به این درصد تحقق نشده باید طی برنامهریزی بتوانیم حافظان، قاریان استان را شناسایی و دغدغههای آنان را پاسخ دهیم و به بررسی وضعیت مؤسسات و خانههای قرآن بپردازیم.
بیش از این تعداد مؤسسات قرآنی استان البرز 250 مرکز بود، اما متاسفانه تعدادی از این مؤسسات تعطیل شد و در حال حاضر 115 موسسه فعالیت دارند. فعالیتهای مؤسسات تقسیمبندی شده است. بسیای از مؤسسات در کنار فعالیتهای قرآنی، اقدام به انجام امور اقتصادی و تولید به منظور ایجاد درآمدزایی در مؤسسه کردهاند. برخی از مؤسسات برای برطرف کردن مشکلات مالی، به تولید نرمافزارهای قرآنی، تبلیغی، برگزاری نمایشگاه، مهد کودک و پیشدبستانی قرآنی و غیره پرداختهاند و با دریافت شهریه تا حدودی از پس هزینههای خود برآمدهاند.
با توجه به شرایط اقتصادی موجود در کشور، خیرین قرآنی نیز با مشکلات مالی مواجه شدهاند. همچنین کمک و حمایتهای مالی مردم و دولت نیز از مؤسسات قرآنی کمتر از قبل شده که این موضوع تعطیلی مراکز و تشکلهای قرآنی را به دنبال داشت.
بسیاری از مؤسسات با مشکلاتی چون نبود مکان ثابت و پرداخت اجارهبها روبهرو هستند. مساجد و حسینیههای زیادی در کشور وجود دارند که اکثر مواقع تعطیل بوده و تنها در زمان اقامه نماز و مناسبتها فعالاند. بنابراین میتوان برای برطرف کردن مشکلات مکانی مؤسسات قرآنی از فضای مساجد بهرهمند شد. همچنین سازمان تبلیغات اسلامی، اوقاف و امور خیریه، فرهنگسرا، کانونهای فرهنگی و ... با در اختیار قرار دادن مکانهایی برای فعالیتهای مؤسسات قرآنی میتوانند گامی برای برطرف کردن مشکلات آنان بردارند.
بر اساس اساسنامه اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآنی کشور، هر نوع فعالیت قرآنی استان باید به اتحادیه واگذار شود. البته شاهد هستیم شهرداری با نیم درصد بودجه قرآنی که در اختیار دارد، فعالیتهای قرآنی را انجام میدهد که با کارکرد اصلی شهرداری تفاوت دارد و پیشنهاد میشود که فعالیتها به مؤسسات و مراکز قرآنی استانها واگذار شود.
واگذاری برنامه و طرحهای قرآنی به اتحادیه و مؤسسات قرآنی، قوت این مراکز را به دنبال خواهد داشت. در استان البرز، قاریان، حافظان، اساتید ممتاز و برجستهای حضور دارند که متاسفانه به دلایل و مشکلات مالی از فعالیتهای قرآنی دور شدهاند که با توانمندسازی آنان، میتوان استان البرز را به سمت موفقیتهای بیشتر سوق داد.
استان البرز پتانسیل فرهنگی و قرآنی فراوانی دارد، اما نیازمند توجه بیشتر از سوی مدیران و مسئولان است. برای بسیاری از شرکتکنندگان و راهیافتگان به مسابقات ملی و بینالمللی قرآن از استان البرز هستند.
با توجه به اینکه در استان البرز قومیتهای مختلف زندگی میکنند و ایران کوچک از سوی مقام معظم رهبری لقب گرفته، بنابر این مردم علاقهمند در حوزه قرآنی بسیارند. یکی از مسائلی که برنامههای اتحادیه مؤسسات قرآنی را تحت تأثیر قرار داده است، جایگاه اتحادیه مدغم در کل کشور است. همچنین شورای فرهنگ عمومی استان مدتهاست تشکیل نشده و بالطبع آن شورای توسعه فرهنگ قرآنی استان نیز شکل نگرفته است.
پایه و اساس مؤسسه هماندیشان قرآنی، انجام امور تخصصی است. بر این اساس اتحادیه، بسیاری از مؤسسات قرآنی را که در یک رشته دارای تخصص هستند، شناسایی کرده و برای این امر تشویق میکند. بهعنوان نمونه برخی از مؤسسات در استان مشغول فعالیت در حوزه تخصصی کودک، حفظ قرآن، تربیت مربی، تلفیق قرآن و هنر، و سبک زندگی اسلامی هستند و در این راه موفقیتهایی را کسب کردهاند. تخصصی شدن فعالیتهای مؤسسات قرآنی بسیار خوب بوده که نیازمند بودجه و هزینه است.
برنامههای اجرایی آموزش عمومی و تخصصی در مؤسسات قرآنی باید طبقهبندی و سطحبندی شود. بنابر این نیاز است با بررسی و کارشناسی، خانههای قرآنی در دروس عمومی مانند روخوانی و روانخوانی، تجوید، حفظ جزء 30 ورود کرده و دورههای تخصصی با سطحبندی بالاتر به مؤسسات واگذار شود.
ارزیابی مؤسسات و مراکز قرآنی، لازم و ضروری است. برخی از طرحهایی که از سوی نهادهای قرآنی اجرا میشود، مانند آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن، مؤسسات موفق را شناسایی میکند. همچنین کارآمدی و ناکارآمدی مؤسسات مشخص شده و سطحبندی براساس آن انجام میشود. متاسفانه حرف تا عمل در اجرای برنامه و طرحها در مؤسسات قرآنی متفاوت است. برخی از مؤسسات قرآنی ابداعات و خلاقیتهایی دارند که میتواند آنان را در زمینه تخصصی در سطح بالا نگه دارد.
در استان البرز بیش از 300 نفر بهعنوان خادمیار با گذراندن دروس حرمشناسی، امامشناسی و ... در حرم امام رضا(ع) در حال فعالیت هستند. این افراد اجرای قرائت قرآن، مداحی و ... را در مناسبتهای ملی برعهده دارند و بدون هیچ هزینهای برای ترویج قرآن خدمترسانی میکنند و در اجرای برنامههای قرآنی اتحادیه استان و موسسات قرآنی ارتباط همسویی دارند.
تنها راه نجات در همه امور، انس با قرآن و عترت است و اگر مسئولان نیز بخواهند نجات پیدا کنند باید به قرآن و عترت روی بیاورند. مشکلات بیمهای فعالان قرآنی یکی از موضوعاتی است که باید مسئولان به آن توجه داشته باشند. ایجاد تقویم مالی سالانه به منظور ارتقای برنامههای قرآنی، هدفگذاری مسئولان برای حل مشکلات، انسجام سازوکارهای قرآنی از دیگر مواردی است که باید متولیان به آن توجه کنند.
انتهای پیام