روشن کردن شمع در شام غریبان تبدیل به بستر فساد و انحراف نشود

حجت‌الاسلام سید حسین خادمیان کارشناس دینی رسانه ملی در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، در پاسخ به این سؤال که بررسی فلسفه روشن کردن شمع در شام غریبان و خرافات و بدعت‌هایی که مردم عامی بدان اضافه کردن چیست، گفت: برخی از مباحث ابتدا یک حالت نمادین برای نزدیک کردن ذهن به یک واقعیت شکل می‌گیرد این بیان تمثیلی و نمادین از حقیقت حتی ریشه در قرآن نیز دارد.

وی ادامه داد: بارها دیده‌ایم قرآن مثلا مضاعف کردن ثواب را به دانه‌های متعدد خوشه گندم مثال می‌زند یا به جناب ابراهیم(ع) دستور می‌دهد برای تصور حقیقت جمع کردن ابدان اموات و زنده شدن آنان چهار مرغ را سر ببرد و گوشت آنها را مخلوط کند و هر کدام را در جایی قرار دهد.

استاد حوزه با اشاره به آیه  260 بقره «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ أَرِنِی کَیْفَ تُحْیِی الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَکِن لِّیَطْمَئِنَّ قَلْبِی قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى کُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ» و (یاد کن‏) آنگاه که ابراهیم گفت‏: (پروردگارا، به من نشان ده‏؛ چگونه مردگان را زنده می‌کنى‏؟) فرمود: (مگر ایمان نیاورده‏‌اى‏؟) گفت‏: (چرا، ولى تا دلم آرامش یابد.) فرمود: (پس‏، چهار پرنده برگیر، و آنها را پیش خود، ریز ریز گردان‏؛ سپس بر هر کوهى پاره‏اى از آنها را قرار ده‏؛ آنگاه آنها را فرا خوان‏، شتابان به سوى تو مى‏‌آیند، و بدان که خداوند توانا و حکیم است‏)،  گفت: حتی در سیره اهل البیت(ع) هم این واقعیت فراوان دیده شده است مثلا وقتی جمعی از زنان از حضرت علی علت عدم جواز تعدد ازدواج برای زن را در حال واحد را سوال کردند حضرت دستور داد طشت آوردند و به هر یک از آنان فرمود یک ظرف آب بیاورید و در طشت بریزید بعد فرمود حالا هر کدام آن ظرف آبی را که در طشت ریخت و مربوط به خودش بود را جدا کرده و بردارد همگان تعجب کرده و اظهار عجز نمودند. حضرت فلسفه عدم جواز ازدواج در حال واحد برای زن را چنین روشن کرد.

حجت‌الاسلام خادمیان افزود: وقتی عده‌ای از امام باقر(ع) سؤال کردند چگونه خدا رو و پشت ندارد حضرت آتشی روشن کرد و فرمود یکی جلوی آتش بایستد و دیگری پشت آتش آنان متحیر شدند و گفتند آتش پشت و جلو ندارد و حقیقت را فهمیدند.

وی با تأکید بر اینکه  مسأله شمع روشن کردند در شام عاشورا که معروف به شام غریبان است گفت:  در ابتدا یک حالت نمادین از این شب را متصور می‌کردند به این توضیح که به یاد سوزانده شدن خیام در عصر روز عاشورا  تعداد اندکی شمع نمادین روشن می‌شد و حالت نمادین که خاندان شهدای کربلا در تاریکی بیابان کربلا با نور سوختن خیمه‌ها شام عاشورا را سپری کردند شمع روشن می‌کردند.

این کارشناس مذهبی  ادامه داد: ولکن در سال‌های اخیر این حرکت نمادین از سوی دشمنان مکتب عاشورا مورد تحریف و تمسخر واقع شد یک حرکت اسراف‌گونه و هتاکی شکل گرفت، روشن کردن شمع که قبلا یک حرکت نمادین و دارای پیام تاریخی و تربیتی بود و بیانگر توحش قاتلان کربلا و سقوط یک انسان دنیاپرست بود بر اثر تحریف دشمن تبدیل به یک بستر فساد و اسراف شده است.

حجت‌الاسلام خادمیان در پایان یادآورشد: مسئله روشن کردن شمع در شام غریبان جزء تحریفات آداب عزاداری حسینی است درست مثل قمه‌زنی که امروز از مصادیق تحریفات عزاداری حسینی شده است لذا روشن کردن شمع دیگر از مصادیق نمادین غربت آل‌الله علیهم السلام  نیست و نه حتی خرافات بلکه جنبه تخریب و تحریف و تمسخر عزای حسینی را پیدا کرده است، درست مانند قمه‌زنی که امروز واقعا از مصادیق وهن مکتب است.

علیرضا برومند