نگرش قرآن به تکبر
گروه معارف: قرآن مجید تکبر را از زشت‌ترین صفات و بدترین اعمال و نکوهیده ترین خصلتهاى انسانى می‌شمرد، صفتى که مىتواند سرچشمه انواع گناهان و حتى سرچشمه کفر گردد، و آنها که در این خصلت زشت غوطه ور شوند، هرگز روى سعادت را نخواهند دید و راه به سوى قرب خدا پیدا نمىکنند.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از آذربایجانشرقی، قرآن مجید تکبر را از زشت‌ترین صفات و بدترین اعمال و نکوهیده ترین خصلتهاى انسانى میىشمرد، صفتى که مىتواند سرچشمه انواع گناهان و حتى سرچشمه کفر گردد، و آنها که در این خصلت زشت غوطه ور شوند، هرگز روى سعادت را نخواهند دید و راه به سوى قرب خدا پیدا نمىکنند. بنابراین سالکان الى الله و راهیان راه حق، قبل از هر کار باید ریشه استکبار و خودخواهى و خود برتربینى را در وجود خود بخشکانند که بزرگترین مانع راه آنهاست.
تکبّر؛ یعنی این‌که آدمى خود را بالاتر از دیگران ببیند
حجت‌الاسلام شمس‌اله مردانی‌پور، امام‌جمعه گوگان در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: تکبر؛ یعنی این‌که آدمى خود را بالاتر از دیگران ببیند و معتقد شود که بر آنها برترى دارد، و دیگری را کوچک شمارد. تکبر و خودبرتربینى؛ گاه انسان را در برابر خدا و پیامبران و فرستادگان الهی به تمرد و سرکشى می‌کشاند و گاه او را در میان همنوعان و بندگان خدا به برتری‌جویى وا می‌دارد.
وی افزود: غرور به معنی فریفتگی به داشته‌ها و جذابیت‌های غیر حقیقی و علائق دنیوی است که باعث می‌شود انسان از یاد خدا غافل شود و معنویت و سرمایه‌های حقیقی سعادت خود را فراموش نماید و در نتیجه آن به انواع بیماری اخلاقی و روانی مانند عجب، تکبر، خودخواهی و مانند آن مبتلا شود.
وی با استناد به آیه 37 سوره اسراء خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: در روى زمين از روى كبر و غرور، گام برمدار.
حجت‌الاسلام مردانی‌پور ادامه داد: غرور و نخوت ازآن روزی که آدم پابه این کره خاکی نهاد، درتمام دوران‌های تاریخ و عصر انبیای پیشین تا امروز، یکی از سرچشمه‌های اصلی و خطرناک فساد و انحراف و کفر و نفاق بوده است.
امام‌جمعه گوگان یادآور شد: وقتي انسان فهميد چقدر ضعيف و بي مقدار و در برابر عظمت ذات بي مثال الهي هيچ است ، مسلما دست از صفت هلاك كننده تكبر بر مي دارد.
وی بااشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع) افزود: امام جعفرصادق(ع) می فرمایند: تكبر، اين است كه مردم را تحقير كنى و حق را خوار شمارى.
حجت‌الاسلام مردانی‌پور تاکید کرد: تکبر، حجابى است که به انسان اجازه نمىدهد حتى برترى قدرت خدا را بر نیروى ناچیز خودش ببیند و باور کند!
شایسته نیست به چیزهایی که به فنا نزدیک بود، آدمی فخر کند
حجت‌الاسلام عبداله باقرنژاد امام جمعه ممقان در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: شایسته نیست به چیزهایی که به فنا نزدیک بود، آدمی فخر کند و کسی که خواهد از علّت عجب و کبر رهیده شود، بهترین کارها برایش آن است که خود مایحتاج از بازار خریداری نموده و به خانه خویش حمل دهد.
وی افزود: تکبر یعنى آدمى، خود را نسبت به دیگران به جهت کمالى که در خود مىبیند بزرگ شمارد؛ خواه آن کمال را داشته باشد یا نه و خواه آن صفتى را که دارد و به آن مىبالد فىالواقع هم کمال باشد یا نه!
وی با استناد به آیه 12 سوره اعراف خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: خداوند به شیطان فرمود: «در آن هنگام که به تو فرمان دادم چه چیز تو را مانع شد که سجده کنی؟!» گفت: «من از او بهترم! مرا از آتش آفریده ای و او را از گل»!
حجت‌الاسلام باقرنژاد ادامه داد: خود بینی اگر واقعی و فرارونده باشد بسیار خوب و بجاست و اگر غیر واقعی و پس رونده باشد، کاری ناخوشایند و بی جاست.
امام جمعه ممقان ایمان به خدا را در از بین بردن تکبر تاثیرگذار دانست و یادآور شد: باید این خلاء و كمبود را پر كرد و بهترین راه آن، ایمان به خداست، ایمان به خدا به قلب انسان وسعت مى بخشد و وقتى شخص دریافت كه همه چیز از خداست و بنده از خود چیزى ندارد، دیگر مغرور نمى شود و در خود حقارت و كمبودى احساس نمى كند.
وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: مولی تقیّان علی(ع) می فرمایند: حرص و تكبّر و حسادت، انگيزه هاى فرورفتن در گناهانند.
حجت‌الاسلام باقرنژاد تاکید کرد: مبارزه با رذائل اخلاقی، مبارزه منفی می‌خواهد؛ مثلاً براي ريشه‌کن‌کردن خودخواهی و تکبّر، بايد رفتاری همراه با تواضع و فروتنی به خود تحميل کنيد تا نفس متکبر، رام شود؛ يعنی اگر نسبت به کسی احساس تکبر کرديد، بايد نسبت به همان شخص، فروتن باشيد تا تکبّر شما ريشه‌کن يا لااقل سرکوب شود.
