جامعه در منظر قرآن
گروه معارف: قرآن کریم هستی پایدار جامعه را مربوط به حیات مردمی می‌داند که در آن زندگی می‌کنند و شناخت جامعه و تغییرات آن را متکی به روابط اجتماعی افراد قلمداد می‌کند و ازسویی، با رشد و گستردگی مردم، شبکه‌های وابستگی در میان آنان نیز تغییر می‌یابد و روابط به صورت تصاعد هندسی پیچیده‌تر می‌شود و شکل جدیدتری می‌یابد.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از آذربایجانشرقی، قرآن کریم هستی پایدار جامعه را مربوط به حیات مردمی می‌داند که در آن زندگی می‌کنند و شناخت جامعه و تغییرات آن را متکی به روابط اجتماعی افراد قلمداد می‌کند و ازسویی، با رشد و گستردگی مردم، شبکه‌های وابستگی در میان آنان نیز تغییر می‌یابد و روابط به صورت تصاعد هندسی پیچیده‌تر می‌شود و شکل جدیدتری می‌یابد. قرآن برای درک این شبکه‌ها، روابط و جامعه، انسان را به شناخت درونمایۀ انسانی خود ارجاع داده است. وجود یک امر فطری در انسان کافی است که گفته شود او در برابر محیط انسانی و اجتماعی یا طبیعی و غیره موجودی منفعل نیست، بلکه درون خود، معرفت‌ها و گرایش‌هایی را نهفته دارد که در شخصیّت او تأثیر بسزایی دارد و اصولاً سیستم زندگی اجتماعی انسان در نظام آفرینش، متّکی به فطرت اوست.
افراد محصول حامعه هستند
حجت‌الاسلام شمس‌اله مردانی‌پور، امام‌جمعه گوگان در گفت‌‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه، افراد محصول جامعه هستند و درواقع انسانها پیرو جامعهای هستند که در آن قرار میگیرند، گفت: قرآن کریم جامعه را متشکّل از افرادی از انسانها قلمداد می‌کند که نظام‌ها، سنن، آداب و قوانین خاصی بر آنها حاکم است و طی یک زندگی جمعی، بر اساس کنش و تفاهم متقابل در رسیدن به هدفی خاص در تلاش هستند.
وی با استناد به آیه 13 سوره حجرات خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و در گروهها و تیرههای بزرگ و کوچک جای دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ همانا گرامی ترین شما نزد خدا، با تقوی ترین شما است.
حجت‌الاسلام مردانی‌پور، انسان را موجودی اجتماعی دانست و ادامه داد: انسان موجودی اجتماعی و همواره در اجتماع زندگی کرده است. کاروان انسانیت همواره از اجتماع عبور کرده، زندگی نوع انسان در آن سپری شده، است، نوعی رابطه همزیستی، همه مردم را به هم مربوط ساخته است. به تجربه تاریخ هیچ ملّت، گروه یا فرهنگی نمی‌تواند جدا یا مستقل باقی بماند، چراکه تماس با بخشی از جامعه و دنیا، مستلزم تمام قسمت‌های دیگر است و توجه قرآن به جامعه و امت نه تنها به عنوان یک کل معطوف شده، بلکه پدیده‌ها و امور اجتماعی به عنوان اجزاء، بخش‌ها و عناصر آن نیز مورد ملاحظه قرار گرفته‌اند؛ در واقع قرآن هم به حالت ایستایی جامعه عنایت دارد و هم به پویایی آن؛ اما بحث در اینجا مربوط به چگونگی و نوع ترکیب افراد در جامعه است.
امام جمعه گوگان، از آزاد آفریده شدن انسان در جامعه گفت و تاکید کرد: در درون جامعه، انسانها خودبه‌خود و در آغاز، هیچ‌گونه ولایت، اقتدار و اختیاری نسبت به هم ندارند و همه آزاد آفریده شده‌اند، ولی خدای متعال به منظور تنظیم روابط اجتماعی آنان و شکل گرفتن جامعه نمونه انسانی و اسلامی، اصول و قواعد کلی یک نظام اجتماعی را از طریق وحی به پیامبر خود بیان کرده است که تامین‌کننده کلیه مصالح مادی و معنوی انسان و دربردارنده حقوق و تکالیف تک‌تک اعضای جامعه است.
جامعه موجودی زنده است
حجت‌الاسلام میر عبدالعظیم گلدوست، امام جمعه صوفیان در گفت‌‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه جامعه موجودی زنده است و شاخص‌های موجود زنده اعم از تکثیر و رشد، سوخت و ساز و مرگ را دارد، گفت: اگر شاخص‌های رشد را در جامعه پرورش دهیم به طرف حیات پیش خواهیم رفت و در غیر این صورت به زوال خواهیم رسید.
وی با استناد به آیه 2 سوره یونس خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: براي مردم شگفت آور است كه به مردی از خودشان وحی كرديم كه: مردم را بيم دِه و به كسانی كه ايمان آوردهاند، مرده كه برای آنان نزد پروردگارشان سابقه نيک است؟ كافران گفتند: اين مرد قطعا افسونگری آشكار است.
حجت‌الاسلام گلدوست، از امتیاز قرار گرفتن انسانها در کنار یکدیگر گفت و تاکید کرد: انسانها وقتی در کنار یکدیگر قرار میگیرند، بهبود را درمی‌یابند و زندگی اجتماعی را از زندگی فردی مناسب‌تر تشخیص می‌دهند. وقتی که زندگی اجتماعی شکل گرفت، افراد در ذهن و اندیشه خود و یا در سایر اجتماعات، مرجع مقایسه‌ای برای وضعیت بهبودیافتگی تشخیص می‌دهند.
