حق و تکلیف در منظر قرآن

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، در آموزه‌های اسلامی حق و تکلیف دو مفهومی هستند که در برابر هم قرار می گیرند و رابطه آن دو رابطه تلازم است یعنی هرجا برای کسی بر عهده دیگری حقی ثابت شود، آن دیگری در قبال آن حق، تکلیف دارد که وظیفه ای را نسبت به صاحب حق انجام دهد. از باب مثال اگر زن و فرزند از همسر و پدر حق مطالبه نفقه دارد همسر و پدر نیز موظف است آن نفقه را ادا کند و یا اگر کسی از شخصی به عنوان طلبکار، حقی دارد بدهکار در برابر او تکلیف و وظیفه ای دارد که باید آن طلب را پرداخت کند و طلبکار نیز می تواند آن حق را از بدهکار مطالبه نماید.

حق باعث می شود انسان در مسیر بندگی قرار گیرد

حجت‌الاسلام عبداله محمدی، امام جمعه میانه در گفت‌ و گو با ایکنا اظهار کرد: حق هر آن جیزی است که باعث می شود انسان در مسیر بندگی قرار گیرد و حق ذاتی از آن خداست که بر بندگان خود دارد یعنی چون او خدا و مالک و خالق همه چیز و همه کس است و هستی همه عالم از اوست حقوقی را ذاتاً بر بندگان خود دارد.
وی با استناد به آیه 17 سوره رعد خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: خدا از آسمان آبی نازل کرد که در هر رودی به قدر وسعت و ظرفیتش سیل آب جاری شد و بر روی سیل کفی بر آمد چنان که فلزاتی را نیز که برای تجمل و زینت مانند طلا و نقره یا برای اثاث و ظروف مانند آهن و مس در آتش ذوب کنند مثل آب کفی برآورد، خدا به مثل این آب و فلزات و کف روی آنها برای حق و باطل مثل می زند که باطل چون آن کف به زودی نابود می شود و اما حق چون آن آب و فلز که به خیر و منفعت مردم است در زمین درنگ می کند. خدا مثلها را بدین روشنی بیان می کند.
حجت الاسلام محمدی، حق را پر سر و صدا دانست و ادامه داد: حق، پیوسته کم سر و صدا، متواضع، اهل عمل، پرمحتوا و سنگین وزن است، اما باطل همواره مستکبر، بالانشین و پر سر و صدا و توخالی و بی محتواست.
امام جمعه شهرستان میانه یادآور شد: گاهی حق در برابر تکلیف قرار می‌گیرد، در این صورت بحث می شود که آیا انسان محق است یعنی حق دارد یا مکلّف است و باید اوامر و نواهی و دستورها را به عنوان تکلیف اجرا کند.
حجت‌الاسلام محمدی، افزود: در فقه تکلیف را خواست شارع برای انجام دادن یا انجام ندادن امری دانسته‌اند که بر آوردن آن خواست، مستلزم سختی و مشقتی است. این خواست شارع به صورت حکم بیان می‌شود و خطابی است که متعلق آن افعال مکلَّفین است.
وی، تاکید کرد: خداوند به حکم حکمت و عنایت خود را مکلف کرده است که یاری مؤمنان و روزی جنبندگان را به عنوان حقی برای آن ها بر عهده گیرد. پس معلوم می شود که نه تنها در مقابل هر حقی تکلیفی است، بلکه هیچ کس نیست که تنها ذی حق یا مکلف باشد. هر مکلفی حقی هم دارد.

خداوند حق محض است
حجت‌الاسلام سيد حسن موسوی، امام جمعه کلیبر در گفت‌‌وگو با ایکنا اظهار کرد: خداوند حق محض است، سخن و فعل او هم حق محض است، چون ازحق محض غير از حق محض سر نمی زند و آنچه خداوند در کتاب‌های آسمانی و به وسيله رسولانش، از عوالم غيب و سرانجام زندگی و حقايق آخرتي بيان نموده، همه حق است.
وی با استناد به آیه 286 سوره بقره خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: خدا هیچ کس را تکلیف نکند مگر به قدر توانایی او، نیکی های هرکس به سود او و بدی هایش نیز به زیان خود اوست. پروردگارا، ما را بر آنچه به فراموشی یا به خطا کرده ایم مؤاخذه مکن. بار پروردگارا، تکلیف گران و طاقت فرسا که بر پیشینیان ما نهاده ای بر ما مگذار. پروردگارا، بار تکلیفی فوق طاقت ما بر دوش ما منه و بیامرز و ببخش گناه ما را و بر ما رحمت فرما، تنها آقای ما و یاور ما تویی، پس ما را بر گروه کافران یاری فرما.
حجت‌الاسلام موسوی ادامه داد: یکی از وظایف انسان این است که خدا را بشناسد و وقتی خدا را شناخت دستورت الهی را به موقع به جا بیاورد.
امام جمعه کلیبر با اشاره به فرموده امیر مومنان علی(ع) یادآور شد: مولا علی(ع) می فرایند: حق به‌ رغم سنگینی، گوارا، و باطل در عین سبکی، بدفرجام است و اهل حق مدتی کوتاه در سختی و مدتی طولانی در عافیت و آسایش‌اند.
وی افزود: متکلمان تکلیف را الزام یا طلب امری که انجام دادن آن مستلزم سختی ومشقت است، دانسته‌اند.
حجت‌الاسلام موسوی نیروی حق را عامل حرکت باطل دانست و تاکید کرد: باطل به تبع و طفيل حق پيدا می شود و با نيروی حق حرکت می کند و به عبارتی ديگر نيروی باطل متعلق خودش نيست، بلکه آن نيرو فقط براي حق است و درواقع کفي که روی آب هست، با نيروی آب حرکت می کند.

انتهای پیام