تعالی و سقوط جوامع انسانی از منظر قرآن

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، بررسی عوامل انحطاط و سقوط جوامع، از ديدگاه معارف اسلامی بسيار اهميت دارد؛ همان عواملی كه انديشمندان جامعه شناسی و روان شناسی نيز بر آنها تأكيد می ورزند. شناخت علل انحطاط جوامع، به ما كمک می كند تا با بررسی دگرگوني‌های جامعه خود، از آسيب‌هایی كه بدان‌ها آگاهی يافته‌ايم، در امان بمانيم. مدينه فاضله، دست يافتنی است.
ذلت و قدرت جوامع و پیشرفت و انحطاط آن‌ها در دست خدای سبحان است و مؤثر واقعی و حقیقی اوست، اما سنت خداوند چنین است که افراد و جوامع را بر اساس سعی و تلاش و اعمال اختیاری خودشان به نتیجه برساند، اگر زمینه‌های تکامل و معیارها و عوامل تعالی و پیشرفت را در خود ایجاد کنند، به رشد و تعالی و پیشرفت نائل می‌شوند و اگر عوامل و معیارهای انحطاط و ذلت در آن‌ها موجود باشد، دچار خواری و سقوط می‌شوند.
با بررسی معيارهای تعالی افراد يک جامعه از نظر قرآن، درمی يابيم که تمامی اين معيارها و علل تعالی آنها، از اموری هستند كه امكان تحقق يافتن آنها در جامعه وجود دارد.

گذشت و عدالت درپی ایمان و تقوای جامعه معنا می‌شود
حجت‌الاسلام عبداله محمدی، امام جمعه میانه در گفت‌‌وگو با ایکنا اظهار کرد: هر زمان ایمان و تقوا در جامعه باشد، درپی آنها ایثار، گذشت، عدالت و راستگویی معنا پیدا می‌کند و به طور کلی کلید تعالی جوامع بشری محسوب می‌شود.
وی افزود: با به انحطاط کشیده شدن افراد است که جامعه منحط می‏‌شود و چنانچه احیانا راه‏کاری هم ارائه شود، برای افراد جامعه خواهد بود، نه خود جامعه؛ به‏ ویژه اگر بپذیریم برای جامعه، به جز افرادش هویّتی وجود ندارد، هرچند وجود اعتباری نیز نوعی وجود است و احکام خاص خود را دارد.
وی با استناد به آیه 63سوره فرقان خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: و بندگان خاص خدای رحمان آنان هستند که بر روی زمین به تواضع و فروتنی راه روند و هر گاه مردم جاهل به آنها خطاب و عتابی کنند با سلامت نفس و زبان خوش جواب دهند.
حجت‌الاسلام محمدی، از دیگر عوامل سازنده شخصیت انسانی گفت و ادامه داد: جامعه تنها عامل سازنده و پردازنده شخصیت انسان نیست و عوامل مؤثر و پرتوان دیگری چون: سرشت و طبیعت، عامل وراثت و اراده فعال و آزاد و تاریخ ساز انسان را به هیچ وجه نباید از نظر دور داشت؛ اما واقعیت این است که فرد بر اثر زندگی اجتماعی، سخت تحت تأثیر و نفوذ عمیق و همه جانبه جامعه قرار می گیرد و در همه ابعاد حیات از محیط اجتماعی اثر می‌پذیرد و شرایط و وضعیّت جامعه و محیطی که فرد در آن دیده به جهان می‌گشاید و رشد می‌یابد، پدیدآورنده شیوه‌های عمل و عکس العمل، آرا و دیدگاه‌ها، علوم و اندیشه‌ها، شکل گیری خودآگاهی و سازمان دهنده جهت گیری های اوست.
امام جمعه شهرستان میانه با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) یادآور شد: مولای متقیّان علی(ع) می فرمایند: ریشه هر فساد و تباهی، جهل است.
وی افزود: جامعه مطلوب و آرمانی قرآن نه مسلمانان جامعه‌ای است شایسته و دوست داشتنی و انسانی و جای زندگی و بهشت نیک بختی و آزادگی و امنیت و بسان دنیایی آکنده از گل‌ها و لاله‌ها با رنگ‌های متنوع و عطرها و خواص مختلف است.
حجت‌الاسلام محمدی، ضمن بازگو نمودن ویژگی‌های جامعه اسلامی برتر تاکید کرد: جامعه اسلامی برتر جامعه ای است که رابطه اش با آفریدگار و تدبیرگر امور هستی بر اساس آگاهی و ایمان و عشق، با خویشتن بر اساس خودسازی و آراستگی به ارزش‌ها و جمال و کمال معنوی، با طبیعت بر اساس آبادانی و بهره وری به عنوان وسیله رشد و نردبان کمال، و با همنوع بر اساس عدالت واحسان، مهر و بشردوستی، مردم خواهی و رعایت حقوق انسان ها و بسیار فراتر از آن، و آن گاه در هر چهار محور بر اساس رعایت حقوق و مهر و ایثار عمل می کند.
اقامه فرموده‌های الهی کلید تعالی جوامع بشری است
حجتالاسلام جلیل حاج پورتقی، رئيس اداره تبلیغات اسلامی شبستر در گفت‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: اقامه فرموده های الهی تعالی جوامع بشری را درپی دارد
وی افزود: همانگونه که شناخت درست و همه جانبه ابعاد وجود انسان، کلید خودسازی و نردبان اوج گرفتن به پرفرازترین قلّه سعادت و سلامت و کمال و جمال و رشد و رستگاری است، شناخت همه جانبه و درست جامعه نیز، پیش از ورود به مسایل اجتماعی و تلاش‌های اصلاحی و سازندگی و دخالت در مهندسی و مدیریت جامعه، شرط اساسی کامیابی و موفقیّت در زندگی فرهنگی و برنامه های تربیتی، اجتماعی و سیاسی است.
وی با استناد به آیه 14 سوره انعام خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: بگو: آیا غیر از خدا پدیدآورنده آسمانها و زمین سرپرستی برگزینم؟ و اوست که خوراک می دهد و خوراک داده نمی‌شود.
حجت‌الاسلام پورتقی، ادامه داد: اگر تفكر نسل جوان جامعه ما، تفكر رسول الله باشد و به آنچه اهل بيت(ع) مي‌گويد عمل كند ابوسفيان‌ها هيچ غلطی نمي‌‌توانند بكنند.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شبستر، یادآور شد: تعالی و یا سقوط معنوی یک جامعه، وابسته به نوع انتخاب اهداف توسط افراد آن جامعه است و عدم شناخت «هدف صحیح»، افراد و جوامع را از رسیدن به سعادت بازمی دارد.
وی با اشاره به فرموده پیغمبر(ص) افزود: پیامبراکرم(ص) می فرمایند: پیوسته مردم در خیر و خوبی به سر می‏‌برند، مادامی که امربه معروف و نهی از منکر می‏‌کنند و تعاون بر نیکی دارند، ولی اگر آن را ترک کنند، برکات از آنان سلب می‌‏شود و بعضی از آنها بر بعض دیگر تسلط(ظالمانه) پیدا می‏‌کنند و نه در زمین و نه در آسمان، یاوری برای آنان نیست.
وی افزود: قرآن از جامعه مطلوب و مورد نظر خویش، از سیمای دلنشین و پرجاذبه و انسانی آن، از حال و هوا و هدف‌ها و آرمان‌ها والای آن، از برنامه‌ها و روش‌های عادلانه و شرافتمندانه اش برای رسیدن به آن‌ها، از ویژگی‌های آن، در بینش، گرایش و عمل، از خصوصیات آن، در به دوش کشیدن بار مسئولیّت های فردی، خانوادگی، اجتماعی و انسانی، از مشخصات آن در ابعاد اندیشه و فرهنگ، عقیده و ایمان، اجتماع و سیاست، مدیریت و اخلاق، اقتصاد و انفاق، حقوق و قضاوت، زندگی درون مرزی و روابط برون مرزی و... سخن دارد.
حجت‌الاسلام حاج پورتقی ضمن بازگو نمودن یکی از عوامل بیچارگی و سقوط جوامع بشری تاکید کرد: قرآن می‌گويد يكی از عوامل بيچارگی مردم اين است كه پيمان شكنند و عهدی كه با حجت خدا بستند فراموش می‌كنند و زمانی عذاب می‌آيد كه مشاهده مي‌شود پدر در مقابل پسر قرار مي‌گيرد.

انتهای پیام