ریا در منظر قرآن

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، ريا به معنى تظاهر و نشان دادن به غير است و آن اين است كه كار خوبى انجام دهد و قصدش تظاهر و نشان دادن به مردم باشد نه براى تقرّب به خدا. صدقات خود را با منّت گذاشتن و اذيت باطل نكنيد، مثل آن كس كه مال خويش براى تظاهر به مردم خرج مي كند كه عمل چنين شخصي باطل است.
ريا عبارت است از اين‌كه انسان بخواهد با نشان دادن اعمال و كارهای نيك خود به ديگران در پيش آنان اعتبار و منزلت كسب كند و اگر عبادتي انجام مي‌دهد يا اقدام به كار خيری و عمل صالحی مي‌كند، هدفش اين است كه مردم را از كار خود آگاه كند و مردم او را تمجيد و ستايش كرده، انسان خوبی بدانند.
در مقابل ريا اخلاص قرار دارد كه عبارت است از خالص كردن قصد و نيت برای خداوند متعال و خالی كردن نيت از غيرخدا و اين كه همه كارها فقط و فقط برای اطاعت امر پروردگار و كسب رضای الهی انجام شود.
در بسیاری از موارد واقعاً انجام کاری به صورت آشکار ریا نیست، بلکه انجام وظیفه است، ولی شیطان وسوسه می‌کند تا انسان را از فیض شرکت در انجام کارهای خیر و عبادات دسته جمعی باز دارد، باید این موارد را شناخت و برای مبارزه با شیطان شائبه ریا را نادیده گرفت و آن‌ها را آشکارا انجام داد؛ زیرا امروزه بسیاری از کارها مثل شرکت در نماز جمعه و جماعات و نماز خواندن در مسجد و... یک امر عادی است و جنبه ریایی ندارد.

ریاکارى عاملى براى پاشیدن بذر رذایل در روح و جان
حجت‌الاسلام قهرمان احمدی، امام جمعه شهرستان هریس در گفت‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: ریاکارى تخریب‌کننده فضائل اخلاقى و عاملى براى پاشیدن بذر رذائل در روح و جان انسان‌هاست. ریاکارى اعمال را تو خالى و انسان را از پرداختن به محتوا و حقیقت عمل باز مى‌دارد. ریاکارى یکى از ابزارهاى مهّم شیطان براى گمراه ساختن انسان‌هاست.
وی افزود: اگر کسی در خلوت و تنهایی رغبت به عمل و عبادتی نداشته باشد ولی وقتی در انظار عموم قرار می‌گیرد، از کسالت فارغ شده و حالت نشاط پیدا می‌کند، این کس ریاکار و عمل او ریایی است.
وی با استناد به آیه 110 سوره کهف «قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: بگو: جز این نیست که من مانند شما بشری هستم دعوی احاطه به جهان‌های نامتناهی و تمامی کلمات الهی نکنم، تنها فرق من با شما این است که به من وحی می‌رسد که خدای شما خدای یکتاست، پس هرکس به لقای رحمت پروردگارش امیدوار است باید نیکوکار شود و هرگز در پرستش خدایش احدی را با او شریک نگرداند.
حجت‌الاسلام احمدی‌ ادامه داد: سرچشمه و عامل اصلی ریاکاری، عدم شناخت خداوند و حب جاه و مقام است که انسان را وادار به ریاکاری می‌کند و همچنین عمل شخص ریاکار آثار و نتایجی را در پی دارد که بعضی از آن‌ها مانند «ابتلا به سوءظن، ظاهری شدن عمل ریاکار، عدم استجابت دعای ریاکار و ...» در دنیا نصیب فرد ریاکار می‌شود و برخی نظیر عدم قبولی عمل، محروم شدن از بهشت و عدم ترتب ثواب بر عمل و... در آخرت قرین فرد ریاکار می‌شود.
امام جمعه هریس، ریاکاری را از صفات منافقان دانست و یادآور شد: ریاکاری جزء صفات منافقان دانسته شده و اصولاً ریا جز دورویی و تفاوت ظاهر و باطن چیز دیگری نیست؛ زیرا چیزی را به مردم ارائه می‌دهد که خود در باطن به آن معتقد نیست.
وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: ریاکار دارای سه علامت است: هنگامی که مردم او را در حال عمل و عبادت ببینند نشاط پیدا می‌کند ولی در حال عبادت اگر تنها باشد کسل می‌شود و دوست دارد که در همه امور از او تعریف کنند.
حجت‌الاسلام احمدی‌ تأکید کرد: ریاکار اگر اعمال صالح دیگری هم داشته باشد، به خاطر حالت ریایی که دارد، اعمال صالح او نیز باطل می‌شود و دیگر استحقاق ثواب نخواهد داشت.

بازداری انسان از عبودیت
حجت‌الاسلام عبدالغفار غفاری، امام جمعه بخشایش در گفت‌و گو با ایکنا، اظهار کرد: ریا از صفات رذیله‌ای است که انسان را از راه عبودیت و بندگی خداوند باز می‌دارد و سبب می‌شود آدمی از خلوص و یکرنگی و صفا که شایسته انسانیت است محروم شود.
وی از تلاش فرد ریاکار برای به رخ کشیدن کار خود گفت و افزود: ریا یکی از فرومایگی‌های اخلاقی است و در اسلام به استفاده ابزاری از دین و اعمال دینی برای رسیدن به مقاصد دنیوی گفته می‌شود. فرد ریاکار تلاش می‌کند با به رخ کشیدن کار خود، مورد تشویق دیگران قرار گیرد.
وی با استناد به آیه 264 سوره بقره «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: ای اهل ایمان، صدقات خود را به سبب منّت و آزار تباه نسازید مانند آن که مال خود را از روی ریا برای جلب توجه دیگران انفاق کند و ایمان به خدا و روز قیامت ندارد؛ مثل این ریاکاران بدان ماند که دانه را به جای آنکه در زمین قابلی افشانند بر روی سنگ صاف غبار گرفته‌ای ریزند و تند بارانی غبار آن بشوید و آن سنگ را همان طور صاف و بی‌گیاه به جای گذارد، که نتوانند هیچ حاصلی از آن به دست آورند و خداوند گروه کافران را راه سعادت ننماید.
حجت‌الاسلام غفاری، ضمن بازگو کردن یکی از عوامل ایجاد کننده ریا ادامه داد: حب جاه و مقام را از عوامل ریا می‌دانند و در ابن صورت فرد را وادار به ریا می‌کند تا بدین وسیله در انظار مردم برای خود کسب آبرویی کند و ریشه حب جاه و مقام نیز حب دنیا است.
امام جمعه شهر بخشایش، یادآور شد: برای درمان ریا لازم است انسان توحه داشته باشد که رغبت آدمی به هر چیزی برای آن است که خیال می‌کند خیری در آن بوده و سودی نصیب او می‌شود، یا در حال و یا در آینده. ولی اگر بداند کاری که مورد نظرش است لذتی فعلی بوده و در آینده زیان و رنجی را به همراه دارد، به آسانی می‌تواند از آن کار صرفه نظر کند.
وی با اشاره به فرموده پیغمبر(ص) افزود: پیامبراکرم(ص) می‌فرمایند: از خدا بترسید و از ریا اجتناب کنید، زیرا ریا شرک به خداست و برای ریاکار در قیامت چهار اسم است و او را با چهار نام می‌خوانند: ای کافر! ای فاجر! ای مکار! و ای خاسر عمل تو از بین رفته و اجر تو، باطل شده است و برای تو در این روز نصیب و بهره‌ای نیست.
حجت‌الاسلام غفاری‌ تاکید کرد: به خشم و غضب الهی از عمل ریا، به بی ارزشی پاداش و تشویق مردم، به خلف وعده‌ها، نا سپاسی‌ها و فراموش کاری‌ها و ناتوانی‌های مردم در قدردانی، به قدرت خداوند در تسخیر دل‌ها و قلب‌ها، به قدرت خداوند در افشای ریاکاری‌ها و به این که ریا نابود کننده اجر و پاداش اخروی اعمال انسان است، توجه کنیم و عادت کنیم به این‌که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهیم.

انتهای پیام