ایکنا از نمایشگاه «آیینه‌ای به رؤیت آیات» گزارش می‌دهد؛
همنشینی شیرین 114 رنگ در نخستین قرآن مصور جهان
گروه هنر ــ برای خلق ۱۱۴ اثر نمایشگاه «آیینه‌ای به رؤیت آیات» ۴۵ سال زمان صرف شده است. آثاری که به جای بهره از ۸۴ رنگ شناخته‌شده در دنیا با 114 رنگ پدید آمده و زمینه خلق نخستین قرآن مصور جهان را فراهم کرده است.
سهم‌الدین زمانی، هنرمند 72 ساله بیش از نیمی از عمرش را وقف تصویرگری قرآن کرده است. او 114 اثر در این زمینه خلق و نخستین قرآن مصور جهان را ترسیم کرده است. زمانی آثارش را تاکنون در90 نمایشگاه داخلی و خارجی و در کشورهایی همچون صربستان، روسیه، سوریه و لبنان به نمایش گذاشته است و دفتر آخرین نمایشگاهش با عنوان «آیینه‌ای به رؤیت آیات» سه‌شنبه، هفتم خردادماه، در حوزه هنری تهران بسته شد.
سهم‌الدین زمانی هنرمندی است که مدت‌هاست سکوت پیشه کرده و گاهی به واسطه نمایشگا‌ه‌هایش، نامش در میان اخبار دیده می‌شود. برپایی آخرین نمایشگاه او بهانه‌ای شد تا به گفتگو با این هنرمند بنشینیم. مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
زمانی ابتدا درباره نمایشگاه آیینه‌ای به رؤیت آیات گفت: آثاری را که در این نمایشگاه به نمایش درآمده باید اولین قرآن مصور دنیا نامید که در معرض دید عموم قرار گرفته و شامل ۱۱۴ طرح به نیت ۱۱۴ سوره قرآن است. جالب است بدانید این آثار شباهتی با هم ندارند و رنگ و طرح تمامی آثار باهم متفاوت است، همان‌گونه که در قرآن کریم از رنگ‌های گوناگون یاد شده است.
وی افزود: این نمایشگاه نودمین گالری من در کشور است. تمام آثاری که در این نمایشگاه به همت میثم حسن‌خانی، دبیر هنری نمایشگاه، گردآوری شده است. نمایشگاه «آیینه‌ای به رؤیت آیات» به مدت ۲۰ روز دایر بود و استقبالی که از آن به عمل آمد هم درخور توجه بود، زیرا از هر نوع سلیقه و گرایشی در این نمایشگاه حضور داشتند و اظهارنظرهایشان حاکی از علاقه آنها به آثار بود. در میان بازیدکننده‌ها، هنرمندان جوانی هم حضور داشتند و حضور آنها بیانگر علاقه‌شان به هنر قرآنی است و فقط کافی است که الگو‌های مناسبی به آنها معرفی شود.
وی درباره فروش آثارش در این نمایشگاه گفت: هیچ‌یک از آثاری که در این نمایشگاه ارائه شده با انگیزه فروش خلق نشده است و اگر قرار بود اثر بازاری تولید شود، تمامی آنها در اسرع وقت به فروش می‌رفت. همچنین برای خلق این ۱۱۴ اثر ۴۵ سال زمان صرف شده است. البته برخی از آثار در طول این ۴۵ سال به نمایش درآمده‌اند، اما این مجموعه به صورت کامل اولین بار است که در معرض دید عموم قرار می‌گیرد.
این هنرمند ادامه داد: برای خلق هر تابلو بین 2 تا 4 سال صرف شده است و گاهی روزانه ۲۰ ساعت روی آنها کار کرده‌ام. برای مثال در روز‌های فرد از اذان صبح تا اذان صبح روز بعد و در روز‌های زوج حداقل ۷ ساعت کار می‌کردم.
استفاده از 114 رنگ به نیت 114 سوره قرآن
وی درباره تنوع رنگ در آثارش گفت: در دنیا تاکنون ۸۴ رنگ شناخت شده است که هنرمندان از آن استفاده می‌کنند، اما در قرآن به الوان گوناگونی اشاره شده و در نمایشگاه «آیینه‌ای به رؤیت آیات» شاهد ۱۱۴ رنگ هستیم که به نیت 114 سوره قرآن انتخاب شده است.
زمانی ادامه داد: من شاگرد استاد طلایی بودم؛ استادی که افتخاری شاگردی کمال‌الملک را داشت. تصویرگری را با ترسیم آثار کلاسیک و رئال آغاز کردم، اما از سال ۴۸ در زمینه آثار قرآنی فعالیت کرده‌ام و این موضوع به علاقه قلبی‌ام به هنر آیینی بازمی‌گردد.
وی درباره تأثیرگذاری آثارش بیان کرد: هنر قرآنی برای مردم تأثیر خوبی داشته است. این گفته را می‌توان در دفتر نظرات مردمی نمایشگاه هم به خوبی مشاهده کرد. درباره تأثیرگذاری این آثار همین بس که برخی از افرادی که تعلقات مذهبی نداشتند هم جذب آثار به نمایش درآمده شدند، حتی آنها بیان می‌کردند با تأثیری که از هنر قرآنی گرفته‌اند به موضوعات دینی و قرآنی علاقه‌مند شدند.
میثم حسن‌خانی، دبیر هنری نمایشگاه «آینیه‌ای به رؤیت آیات»، اظهار کرد: رشته هنری من تذهیب است و در دانشگاه طراحی سوره تدریس هم می‌کنم. این نمایشگاه از ۳۱ اردیبهشت‌ماه دایره شده است. جالب است بدانید در این رویداد هنری برای اولین بار مفهوم آیات قرآن در قالب نقوش تجویدی تصویر شده است، به‌نحوی‌که داستان آیات در قالب تصویر توضیح داده می‌شود. زیبایی‌شناسی اعداد، نقوش و رنگ از دیگر امتیازات آثار این نمایشگاه است. همچنین توانایی و قوت هنری آثار جدا از اینکه از کیفیت و توانایی والای خالقش می‌گوید، به همه دنیا نشان می‌دهد که هنر اسلامی تا چه حد متنوع و زیباست.
هنرمند نباید متوقع باشد
وی درباره چگونگی حمایت از هنر قرآنی گفت: در جایگاهی نیستم که بخواهم در‌این‌باره اظهارنظر کنم، اما همین اندازه بگویم که هیچ‌گاه کارم را برایم خوشایند مقام یا فردی انجام نداده‌ام. برای همین هم چندان نمی‌توانم درباره حمایت‌ها حرف بزنم.
وی درباره چگونگی حمایت از هنر قرآنی گفت: در جایگاهی نیستم که بخواهم در‌این‌باره اظهارنظر کنم، اما همین اندازه بگویم که هیچ‌گاه کارم را برایم خوشایند مقام یا فردی انجام نداده‌ام. برای همین هم چندان نمی‌توانم درباره حمایت‌ها حرف بزنم.
حسین‌خانی با بیان اینکه آثار این گالری حاصل تلاشی ۴۵ ساله است، بیان کرد: در طول این سال‌ها استاد آثارش را جداگانه به نمایش درآورده است. در ضمن استادان برجسته هنر این سرزمین هم آثار استاد زمانی را دیده‌اند و همه آنها روی یک نکته اتفاق نظر داشته‌اند، آن‌هم اینکه آثار استاد اوج هنر تصویری است که با تصویر پیام به بیننده منتقل می‌شود.
وی متذکر شد: فرهنگستان هنر در حد توانش تقدیری از استاد زمانی به عمل آورد، ولی این تجلیل آن‌چنانکه باید درخور استاد نبود، هرچند بی‌توجهی به هنر قرآنی فقط به آثار استاد مربوط نمی‌شود، بلکه کل هنر دینی را دربرمی‌گیرد. برای همین هنرمند نباید متوقع باشد، چون اگر هم توقعی داشته باشد برآورده نخواهد شد.
دبیر هنری نمایشگاه در انتهای سخنانش برای برگزاری بهتر نمایشگاه‌های هنری پیشنهاد کرد: ایده‌ای برای برگزاری این قبیل نمایشگاه‌ها که در ماه مبارک برگزار می‌شود دارم و آن این است که استاد زمانی می‌تواند در طول برگزاری نمایشگاه هر تابلویی را که متناسب با سوره‌ای از قرآن نقاشی شده تفسیر کند تا برای جوانان علاقه‌مند به هنر قرآنی هم روشن و مفهوم باشد.
همچنین در این گزارش نظرات مردمی را جویا شدیم. اردشیر مختاری، تذهیب‌کار و مدرس هنر، که برای بازدید از نمایشگاه حاضر شده بود، درباره حضورش در نمایشگاه «آیینه‌ای به رؤیت آیات» بیان کرد: سعادت داشتم که در هشت نمایشگاه با استاد زمانی همکاری داشته باشم. آشنایی من با استاد به نمایشگاه قرآن ۱۰ سال قبل برمی‌گردد. از همان ابتدای آشنایی هم به شدت جذب آثار وی شدم. پس وقتی استاد نمایشگاهی می‌گذارد حتماً به دیدن آن می‌روم تا بیشتر از هنر او لذت ببرم، به‌ویژه آثاری که ویژگی قرآنی هم دارند.
خیره‌کنندگی رنگها
وی تصریح کرد: کیفیت آثار استاد بسیار بالاست و این مجموعه در این ابعاد تابه‌حال وجود نداشته است. نکته دیگری که در آثار استاد مرا شگفت‌زده کرد، تعداد رنگ آنهاست، چون آثار هنری بسیاری را دیده‌ام، اما این میزان تنوع رنگ را فقط در آثار ایشان دیده‌ام. این تنوع رنگ وقتی بیشتر نمود پیدا می‌کند که آثار شکلی مفهومی هم به خود بگیرد.
وی تصریح کرد: کیفیت آثار استاد بسیار بالاست و این مجموعه در این ابعاد تابه‌حال وجود نداشته است. نکته دیگری که در آثار استاد مرا شگفت‌زده کرد، تعداد رنگ آنهاست، چون آثار هنری بسیاری را دیده‌ام، اما این میزان تنوع رنگ را فقط در آثار ایشان دیده‌ام. این تنوع رنگ وقتی بیشتر نمود پیدا می‌کند که آثار شکلی مفهومی هم به خود بگیرد.
مهدی فیروزی که در حوزه معماری متبحر است درباره تجربه آشنایی خود با استاد زمانی بیان کرد: آشنایی من با استاد به نمایشگاهی برمی‌گردد که در برج میلاد برگزار شد. آشنایی استاد با قرآن شکلی تخصصی دارد، زیرا در بحث تفسیر و نظم آثار بسیاری خوبی را از او دیده‌ام، اما اصلی‌ترین تخصص وی به تصویر کشیدن قرآن است که خوشحالم این اتفاق بعد از ۴۵ سال رخ داده است.
علی ذاکردوست، ۵۴ ساله، درباره نمایشگاه «آینده‌ای به رؤیت آیات» تأکید کرد: هنرمند نیستم، اما تقریباً از هر نمایشگاه هنری که برگزار می‌شود بازدید می‌کنم، در میان آثاری که تابه‌حال دیده‌ام، آثار استاد زمانی را بسیار دوست دارم و در آنها آرامش هست.
وی ادامه داد: مطلب دیگری که نظر مرا در این نمایشگاه جلب کرد، تنوع رنگ آثار است. برای همین خیلی دقت کردم که رنگها و طرح‌های شبیه به هم پیدا کنم، اما هراندازه دقت کردم دو رنگ و طرح شبیه به هم ندیدیم. این نشان می‌دهد که استاد تا چه اندازه در کارش دقیق و خبره است.
ذاکردوست گفت: درباره نحوه برپایی نمایشگاه‌های هنری اطلاع‌رسانی نمی‌شود و تبلیغات در مورد آثار تجسمی در قیاس با سینما یا موسیقی بسیار ناچیز است. برای همین عموم مردم از برگزاری نمایشگاه‌های تجسمی بی‌خبرند. پس صداوسیما باید به هنرمندان کمک کند و با حمایت از نمایشگاه‌هایی نظیر «آینیه‌ای به رؤیت آیات» سبب رونق هنر ارزشی و قرآنی شود.
یادآور می‌شود نمایشگاه «آینیه‌ای به رؤیت آیات» آخرین روز برگزاری خود را در هفتم خرداد سپری کرد. این نمایشگاه هم نظیر بسیاری از اتفاقات حوزه هنر‌های تجسمی مهجور برگزار شد و مهجورتر هم به پایان رسید. این اتفاق در عرصه هنر‌های تجسمی به ویژه آثاری که ظاهر و شکلی قرآنی دارند بسیار عادی است. امری که نشان می‌دهد سیاستگذاری مسئولان هنری در اعتلای هنر‌های دینی نتیجه‌ای درخور به همراه نداشته است.
انتهای پیام
انتهای پیام
