پس از واقعه عاشورا، در مجلسی که به دستور یزید برپا شده بود تا اهل بیت(ع) را تحقیر کنند، امام زینالعابدین(ع) خطبه کوبندهاش را بیان کرد و همچنان به معرفی خویش ادامه داد، تا آن جا که صدای مردم به گریه بلند شد و ارکان کاخ یزید به لرزه درآمد و یزید از تحت تاثیر قرار گرفتن مردم سخت بیمناک شد، از این رو برای قطع کردن سخنان امام (ع) به مؤذن دستور اذان داد. مؤذن دربار برخاست و با صدایی که همه میشنیدند، اذان گفت. وقتی به اشهد ان محمداً رسول الله(ص) رسید، امام که هنوز بر بالای منبر قرار داشت، خطاب به یزید فرمود: «ای یزید! این محمد(ص) که هم اکنون نامش را مؤذن بر زبان آورد و به پیامبری او گواهی داد، جد توست یا جد من است؟ اگر بگویی پیامبر(ص) جد توست، دروغ گفتهای و کفر ورزیدهای و اگر باور داری که پیامبر(ص) جد من است، پس چرا و به چه جرمی خاندان او را کشتی؟»
او سخن گفت تا حقایق برملا شده و پرده از چهره خبیث یزدیان بردارد، او به شایستگی رسالتش را عمل کرده و با تبلیغ رسای خود رنگ دیگری به مجلس بخشید و خاندان بنی امیه و یزید رسوا شدند. سخنان بزرگ مبلغان اسلام، حضرت سجاد(ع) و زینب کبری(س) چنان در روحیه مردم شام تاثیر گذاشت که انقلاب به پا کرد.
امام سجاد(ع) در واقعه عاشورا کجا بود؟
شیخ مفید میگوید: «همین که امام حسین(ع) شربت شهادت نوشید، شمر به قصد کشتن امام سجاد(ع) نیز حمله برد. امام زینالعابدین(ع) در بستر بیماری به سر میبرد و حمیدبن مسلم به دفاع پرداخت و حمله شمر را مانع شد. عمربن سعد آن حضرت را در حالی که از بیماری رنج میبرد با اهل بیت به کوفه انتقال داد».
برخی از مورخان معتقدند که امام زینالعابدین(ع) در واقعه خونین کربلا 24 ساله بوده است و بعضی دیگر نوشتهاند که از سن ایشان از 22 سال نمیگذشت. بنابراین مشیت الهی بود که امام سجاد(ع) در واقعه خونین کربلا بیمار باشد و پس از بهبودی نیز به مدت 35 سال جامعه مسلمین را رهبری کند. برخی بیماری ایشان را به کل عمرشان نسبت میدهند در حالی که چنین نبوده است.
پس از عاشورا نیز حضرت امام سجاد(ع) همراه دیگر اسرا به سوی کوفه حرکت داده شد و تنها مرد کاروان اسیران نیز حضرت سجاد(ع) بود و چنان که مورخان نوشتهاند: امام زینالعابدین(ع) را بر شتری برهنه سوار کرده بودند و دستهای مبارک آن حضرت را بر گردن وی بسته، بر تن او زنجیر نهاده و هر دو پای او را به شکم شتر بسته بودند.
برای این که حادثه کربلا به فراموشی سپرده نشود، امام چهارم با گریه بر شهیدان عاشورا و زنده نگهداشتن یاد و خاطره جانبازی آنان اهداف شهیدان کربلا را دنبال کرده و با سخنرانی و خطبههای آتشین خود توانست نهضت حقطلبانه سالار شهیدان را از تحریف صیانت کند.
شهادت امام سجاد(ع)
امام سجاد(ع) اسوه علم و حلم بود که پس از مجاهدتهای فراوان در مسیر دین الهی و ابلاغ پیام عاشورا، به دست هشام یا ولیدبن عبدالملک مسموم شده و در 25 محرم سال 95 ه.ق(به روایتی) به شهادت رسید و بدن مطهرش در کنار تربت پاک امام حسن مجتبی(ع) در بقیع به خاک سپرده شد. (منبع: پایگاه تخصصی تاریخ اسلام)
امام سجاد(ع) به دست دشمنان مسموم شدند
حجتالاسلام رحیم همزبان یک کارشناس مسائل مذهبی در گفت وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی گفت: با توجه به اینکه در گذشته و در زمان حیات امامان معصوم(ع) تاریخ نگاری بصورت دقیق انجام نشده و وقایع به دقت ثبت و ضبط نمیشد، از این رو دو روز شهادت برای حضرت زین العابدین(ع) مطرح شده که یکی 12 محرم سال 94 یا 95 ه.ق و دیگری نیز 25 محرم همین سال بوده است.
وی ادامه داد: ائمه معصوم(ع) یا به شمشیر به شهادت رسیده اند یا به سم؛ امام سجاد نیز به دست دشمنان مسموم می شود، چراکه خلفای مروانی به جایگاه و موقعیت امام(ع) حسادت داشته و از تاثیری که بر جامعه داشتند، میترسیدند.
حجت الاسلام همزبان با تاکید بر اینکه صبوری و همچنین عمل به دین از جمله درسی است که میتوان از زندگی اهل بیت(ع) گرفت، افزود: امام سجاد(ع) در جریان کربلا حضور داشت و توانست جریان بعد از کربلا را اداره کند تا ریشه تشیع خشک نشود، بر این اساس تاثیر بسیاری در مکتب تشیع گذاردهاند. شیوههای تبلیغی ایشان نیز بیشتر در قالب ادعیه بوده و صحیفه سجادیه نمونه بارز آن است.
صحیفه سجادیه که ارزنده ترین آثار اسلامی بوده که توسط امام سجاد(ع) املا شده است. این کتاب شامل 57 دعا است که مشتمل بر دقیقترین مسائل توحیدی، عبادی، اجتماعی و اخلاقی بوده و بدان "زبور آل محمد(ص)" نیز میگویند.
گزارش از: مهری هاشم زاده