از دروس تفسیر تا اعلام ممنوعیت تبلیغات سیاسی در حوزه علمیه

به گزارش ایکنا؛ در هفته‌ای که گذشت، شاهد برگزاری  نشست‌های علمی مختلف و رویدادهایی در حوزه علمیه و پژوهشگاه‌‌ها بودیم که در ادامه اهم آن‌ها از نظر می‌گذرد:

 

 

 

در این هفته درس تفسیر آیت‌الله العظمی جوادی آملی برقرار بود. معظم  له در ادامه تفسیر سوره مبارکه نازعات به تفسیر آیات ۳۴ تا ۴۶ پرداخت و بیان کرد: ذوات قدسی که اولين صادر يا اولين ظاهر هستند، از نظر ذات اقدس الهی، مقام «دَنَا فَتَدَلَّي» را هم دارند و طبق آن مقام می‌توانند از قیامت با خبر شوند و به آن اشراف داشته باشند.

 

وی تصریح کرد: بخش پاياني سوره مبارکه «نازعات» که از سنخ «ردّ العَجُز علي الصدر» به همان صدر اين سوره برمي‌گردد راجع به مسئله معاد است. فرمود آن حادثه جهاني که پيش مي‌آيد گرچه تفصيل آن گذشت که دو جهان‌لرزه است: يک جهان‌لرزه به نام نفخ صور اول است که همه رخت برمي‌بندند، يک جهان‌لرزه ديگري است به عنوان نفخ صور ثاني که همه برمي‌خيزند. بعد از بيان اينکه آن جهان‌لرزه که آمد «تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ»، اين لرزه دوم که رديف لرزه اول است رخ داد در آن روز که طامه کبري آمد آن وقت انسان تمام آنچه را که انجام داد به يادش مي‌آيد اين دفتر عمل انسان مشهود او خواهد بود، در آن روز هم عمل حاضر مي‌شود گرچه خود انسان مي‌آورد که «عَلِمَتْ نَفْسٌ ما أَحْضَرَتْ» در سوره «آل عمران» گرچه فرمود: «يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً» اما احضار کننده خودش است که فرمود: «عَلِمَتْ نَفْسٌ ما أَحْضَرَتْ» اين با احضار ساير فرشته‌ها هم مي‌تواند هماهنگ باشد. ادامه خبر را اینجا بخوانید.

 

 

آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، ۱۳ آذرماه در ادامه تفسیر سوره حدید بیان کرد: برخی آیات در قرآن هستند که اگر بخواهیم حق مطلب را در مورد آن ادا کنیم، باید سال‌‌ها در مورد آن صحبت شود، زیرا در چند جمله و چند صفحه نمی‌گنجد. البته توضیحی را که می‌دهیم هم در نهایت مفهوم آیه است و با حقیقت آیه فاصله زیادی دارد. خداوند در آیه سوم این سوره «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» در توصیف خود فرموده است که او مبدأ و معاد، آغاز و انجام است که عبارت اخرای جمله استرجاع است؛ خداوند اول و آخر و وسط است، البته در این میانه ما طرفة العینی در دنیا زندگی می‌کنیم.

 

 

 

آیت‌الله رضا استادی، استاد حوزه علمیه، ۱۲ آذرماه در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود در دارالقرآن علامه طباطبایی با بیان اینکه اهل سنت تفاسیر زیادی دارند و برخی منبع مورد استفاده تفاسیری مانند تبیان و مجمع‌البیان بوده است، گفت: تفسیر طبری از جمله تفاسیر مشهور و منبع برای برخی تفاسیر شیعه بوده است. او در یکی از آثارش حدیث غدیر را با ۷۰ سند نقل کرده است؛ علمای سنی او را شیعه می‌دانند، در حالی که خودشان قبول دارند که وی سنی است، ولی برای قطع ید شیعه در استناد به مطالب وی، می‎گویند او شیعه است.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به تحقیق خود در مورد آثار طبری که در آن به فضائل اهل بیت(ع) اشاره شده، تصریح کرد:  بنده ۳۰ آیه را بررسی کردم که وی تفسیر نادرستی از آن بر خلاف اعتقادات شیعه ارائه کرده بود؛ البته در بحث حدیث غدیر، چون اصل موضوع را نمی‌توانند منکر شوند، به تفاوت معنا در کلمه «مولی» اشاره می‌کنند و محل بحث را عوض می‌کنند.

استادی با بیان اینکه برخی علمای اهل سنت حتی در فقه هم گاهی متمایل به دربار بوده‌اند و لذا فتاوایی به نفع دربار صادر کرده‌اند، بیان کرد: در حوزه مرجعیت و فقاهت شیعه، چنین چیزی سابقه ندارد و این مسئله افتخار است. این مسئله ممکن است ناشی از وابستگی حوزه اهل سنت به حکومت‌ها باشد. به همین دلیل همواره از سوی بزرگان بر مسئله استقلال حوزه تأکید می‌شود. ادامه خبر را اینجا بخوانید.

 

 

آیت‌الله محسن فقیهی، استاد سطح عالی حوزه، ۱۱ آذرماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه بقره به آیه ۹۹ این سوره پرداخت و گفت: در آیات قبل بیان شد که علمای یهودی خدمت پیامبر(ص) رسیدند و مدعی شدند که چون آیات قرآن از سوی جبرئیل بر تو نازل شده ما به آن ایمان نمی‌آوریم و اگر از خدا بود ایمان می‌آوردیم؛ پیامبر(ص) هم فرمود جبرئیل، فرشته است و از طرف خدا برای من پیام آورده است.

 

وی با بیان اینکه علمای یهود در میان قوم خود تبلیغ کردند که قرآن، مطلب قابل فهم و درست و حسابی ندارد، افزود: این سخنان، حرف‌های بی منطق، بدون برهان و دلیلی است که سبب تضعیف روحیه مؤمنان می‌شد؛ درست مانند اینکه یک روحانی برای تبلیغ به منطقه‌ای می‌رود اگر افراد آن منطقه برخورد غیرمنطقی داشته باشند. به حرف‌های او گوش ندهند و زیر سؤال ببرند که ممکن است سبب تضعیف روحیه مبلغ و روحانی شود.

 

 

 

 

نشست علمی تخصصی بیانیه گام دوم انقلاب، 9 آذر در قم برگزار شد و حجت‌الاسلام والمسلمین هاشم نیازی، نماینده مجلس خبرگان رهبری در این نشست بیان کرد: ویژگی بیانیه گام دوم انقلاب این است که مستقیماً وارد مقوله تمدن اسلامی شده و ایمان، علم، اخلاق، مجاهدت، اندیشه پیشرفته و اخلاق والا را از مؤلفه‌های آن برشمرده است. همچنین به برخی نقاط سلبی تمدن غرب اشاره کرده است.

 

وی با بیان اینکه دین، عقلانیت، علم و اخلاق، چهار مؤلفه اصلی تمدن اسلامی براساس بیانیه است، تصریح کرد: از دید معظم له، مهندسی نظام دینی با سیاست است؛ در فرمایش امام خمینی آمده نفی سیاست، نفی اسلام است و کسی که دین را از سیاست جدا بداند، نبوت و امامت را نفی کرده است.

 

همچنین آیت‌الله محسن فقیهی، استاد حوزه علمیه و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در این نشست  با اشاره به مقوله تربیت که در بیانیه مورد تأکید قرار گرفته است، گفت: آیه «نفر» بر تبلیغ و تربیت درست مردم تأکید دارد و تربیت صحیح، همان بصیرتی است که مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان بر آن تأکید فرموده‌اند.

 

این استاد سطح عالی حوزه با بیان اینکه کسی باید مربی جامعه باشد که احکام را بهتر از همه می‌داند و اجرا می‌کند، اظهار کرد: معنای ولایت فقیه که همه عقلا آن را قبول دارند و اثبات آن نیازی به آیه و روایت هم ندارد، همین تربیت است؛ در هر حکومتی، عالم‌ترین و عامل‌ترین فرد به قانون اساسی یک کشور سزاوارترین فرد به اداره آن است؛ بنابراین کسانی که عالم به قانون هستند، ولی عامل نیستند، صلاحیت ندارند و ولایت فقیه هم چون عالم‌ترین و عامل‌ترین فرد به قانون اسلام است لیاقت اداره کشور را دارد.

 

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصادق محمدی، رئیس انجمن اصول فقه حوزه علمیه دیگر سخنران این نشست بود و با بیان اینکه تبیین درست بیانیه انقلاب، پاسخگوی بسیاری از شبهات امروز در مورد کمک به محور مقاومت است، تصریح کرد: انقلاب‌های مختلف دنیا مانند فرانسه و شوروی تبدیل به نظام شدند و اصل بر مبنای همان نظام استوار شد و نظام حاکم انقلابشان را در خودش فرو برد و فقط انقلاب اسلامی است که فراتر از یک نظام به انقلاب توجه شده و می‌شود.

 

 

نشست «بررسی و نقد ادلۀ جدید الحاد»، 14 آذر در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد و سیدحسن حسینی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف در این نشست بیان کرد: در یک تقسیم‌بندی کلی در مورد الحاد، آن را به دو الحاد فلسفی و علمی تقسیم می‌کنند که الحاد علمی، گرایش و پذیرش بیشتری در جامعه ما دارد.

 

حسینی با  بیان اینکه به سازگاری و تولید مثل، انتخاب طبیعی گفته شده است، اظهار کرد: یعنی اگر در جایی سازگاری و تولید مثل باشد یک گونه باقی می‌ماند و در غیر این صورت نابود خواهد شد؛ وی معتقد است مثلا کانگوروهایی که کیسه داشتند در برابر کانگوروهایی که نداشتند بیشتر توانستند سازگاری با محیط داشته باشند لذا باقی ماندند.

 

همچنین حجت‌الاسلام طباطبایی، دبیر این نشست با بیان اینکه همواره در طول تاریخ بشر بحث از خدا و خداباوری مطرح بوده است گفت: در کنار خداباوری کمابیش مباحث الحاد هم مطرح بوده است. با ظهور فرهنگ جدید غرب و مولفه‌های خاص آن، ما با سبک‌های جدید الحاد روبرو هستیم؛ جامعه ایران هم به خاطر نزدیکی‌هایی که با فرهنگ غرب پیدا کرده و می‌کند به نوعی با این موضوع درگیر است و الحاد  وارد مباحث دانشگاهی و فضاهای مطالعاتی شده و می‌شود.

 

 

نشست علمی مقاومت اسلامی از منظر قرآن کریم، 13 آذر در قم برگزار شد و آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در این نشست با بیان اینکه مقام معظم رهبری بر مسئله مقاومت در سال‌های اخیر تأکید فراوانی داشته‌اند، به پیشینه این بحث اشاره کرد و  گفت: دو سال قبل از بنده برای همایشی در این زمینه در عراق و در زمانی که بحث داعش در این کشور پررنگ بود، دعوت شد و از همان موقع به فکر تبیین بحث جهاد ذبی افتادم.

وی با بیان اینکه در فقه معروف است که ما دو نوع جهاد دفاعی و ابتدایی داریم، بیان کرد: وجوب جهاد دفاعی به لحاظ عقلی علاوه بر لحاظ شرعی، روشن است یعنی وقتی دشمن به مسلمین حمله کرد، دفاع مسلمان از خود و خانواده و وطنش و دفاع برای سایر مسلمین واجب است. ادامه خبر را اینجا بخوانید.

 

 

کرسی ترویجی مبانی هستی‌شناختی مدیریت در قرآن کریم، 11 آذر برگزار شد و جعفر رحمانی، استاد جامعةالمصطفی(ص) در این نشست بیان کرد: انسان در بُعد فردی و اجتماعی همواره در محیط پویا و متلاطم قرار داشته و ماندگاری و سیطره او بر محیط جز با تدبیر و مدیریت امکان‌پذیر نیست. دانش مدیریت بر اساس مبانی و اندیشه‌های خاصی، به شکل‌های مختلف و متفاوت در طول تاریخ، زمینه پایداری، دوام و قوام تمدن‌ها و حکومت‌ها را فراهم کرده است.

 

رحمانی اظهار کرد: هر مکتبی دیدگاه خاصی به انسان دارد که بر اساس همان دیدگاه، از این منبع استفاده می‌کنند. یکی انسان را مثل ماشین تصور می‌کند که بر اساس همین دیدگاه میکانیکی، نحوه تعامل با او نیز مشخص می‌شود و مکتب دیگر انسان را دارای ابعاد وجودی مختلف می‌پندارند و تصور میکانیکی را مردود می‌داند. در مقام عمل، مسلم است که این دو دیدگاه که اختلاف مبنایی نسبت به انسان دارد، دو مکتب را از هم جدا و متمایز می‌کند.

 

 

نشست علمی و کرسی آزاداندیشی «رویکرد تمدنی در وحدت اسلامی»، 10 آذر برگزار شد و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی، استاد جامعةالمصطفی(ص)، در این نشست بیان کرد: در جهان اسلام چون دچار واگرایی، ناسازگاری و منازعه و اختلاف زیاد هستیم و وضع بغرنجی وجود دارد، مجال تعارف کردن را نمی‌دهد و باید با صراحت به بحث وحدت بپردازیم.

 

وی با بیان اینکه امام(ره) به دنبال همگرایی و ایجاد جهان اسلامی بودند که بتوانند با چالش‌هایی مانند اشغال فلسطین، مواجه شود، تصریح کرد: امام(ره) دنبال این بود که تمام جهان اسلام با همه ظرفیت‌های سیاسی و اجتماعی سرمایه خود را وسط بگذارند و جهان اسلامی درست کنند که بتواند بر چالش‌ها موفق شوند و از وابستگی‌ها رها شوند. بحث تمدن‌سازی مقوله یک‌طرفه و راه یک‌جانبه نیست؛ مشقی نیست که یک کشور آن را بنویسد و یا کشوری در داخل خود تولید کند، بلکه حرکت تعاملی جهان اسلامی است. ادامه خبر را اینجا بخوانید.

 

 

 

آیت‌الله احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: اساساً پژوهش‌های دینی باید با نگاه عمیق و معطوف به دین و اندیشه‌هایی از متون دینی اتخاذ و انتزاع شود و از طرف دیگر هم چشم بر واقعیات بیرونی اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و ... داشته باشد.

 

وی شورای اسلامی با بیان اینکه پژوهشی که این دو ویژگی را نداشته باشد، عقیم، غیرمفید و ابتر است، تصریح کرد: دو خصوصیت اساسی برای یک پژوهش مطلوب وجود دارد؛ اینکه با چه روشی باید سراغ متون دینی برای استنباط و انتزاع نظریه مبتنی بر واقعیات برویم و دیگر اینکه منابع ما برای شناخت واقعیات و نظام روشی برای دست یافتن به این منابع چیست؟ هم‌اکنون در تحقیقات حوزه در هر دو این موضوعات یعنی هم به حیث روشی و هم منابع شناخت واقعیات کم‌توجهی وجود دارد و مشکل داریم؛ در واقع الان دچار هرج و مرج روشی شده‌ایم، البته مراد بنده فقها نیستند، ولی عمدتاً در تحقیقات با این مشکل روبرو هستیم. ادامه خبر را اینجا بخوانید.

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد غلامعلی، معاون آموزش و پژوهش دانشگاه قرآن و حدیث، در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: دانشگاه در طول ۲۰ سال ۸ هزار دانشجو را با قرآن و حدیث آشنا کرده که ۵۵۰۰ نفر تاکنون فارغ‌التحصیل شده و حدود سه هزار نفر هم مشغول تحصیل هستند.

 

وی افزود: تعداد دانشجویان فارغ‌التحصیل در رشته ارشد ۲۴۰۰ و در دکتری ۹۲ نفر هستند؛ این افرد  پایان‌نامه‌ها و رساله‌هایی نوشته‌اند که ۲۵۰۰ پایان‌نامه حاصل فعالیت علمی آنان است. ادامه خبر را اینجا بخوانید.