نگرش قرآن به اعتماد به نفس

اعتماد به نفس از اصلیترین عوامل رشد مطلوب شخصیت است. هر انسانی برای زندگی موفق و سالم به اعتماد به نفس نیاز دارد. در تعریفی اعتماد به نفس، به معنای ایمان به تواناییهای ذاتی و استعدادهای درونی فرد بر مبنای توکل به خداوند تعبیر شده است. با نگاهی به آیات قرآن کریم و آموزههای اهل بیت(ع) در می‌یابیم که در سایه توکل به خداوند است که میتوانیم به اعتماد به نفس واقعی دست یابیم و آن را در خود تقویت کنیم. کسی که به جای قدرت محدود خود، به قدرت لایزال خداوندی تکیه کند، قدرت روانی فوق‌العادهای در وی ایجاد میشود و به راحتی میتواند در برابر گرفتاریهای زندگی مقاومت کند و در نتیجه، سطح سلامت روانی خود را بالا ببرد.

اعتماد به نفس را می‌توان ايمان به توانايى و ظرفیت‌ها و استعدادهاى ذاتی و فطرى خويش و ايمان به يارى خداوند در پرورش و گسترش آن‌ها دانست. قرآن کریم کتاب هدایت و راهنمای انسان به‌سوی سعادت و کمال است و تعالیم و معیارهایی که در این زمینه لازم بوده را بیان فرموده است.

قرآن کتاب روانشناسی نیست ولی با تکیه بر عنصر ایمان و با اشاره به جایگاه والای کرامت انسان، در راستای شکوفایی ظرفیت‌های وجودی او برای حرکت در مسیر سعادت و کمال، هدایتگری فرموده است.

رابطه ایمان به خدا و اعتماد به نفس

حجت‌الاسلام جواد حاجی‌زاده، امام جمعه اهر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: هرچقدر توحید، توکل و ایمانمان به خدا بیشتر باشد اعتماد به نفسمان بیشتر است و به دیگران اعتماد نمی‌کنیم و در کارهایمان به‌طور قطع پیروز خواهیم شد.

وی با استناد به آیه 139 سوره آل عمران «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ» بیان کرد: ‌در این آیه می‌خوانیم: و سست نشويد! و غمگين نگرديد! و شما برتريد اگر ايمان داشته باشيد، کسی که خدا را پیدا کرده همه چیز را پیدا کرده است و داراست و کسی که خدا را گم کرده هیچ چیز ندارد. کسی که ایمان ندارد، به دیگران تکیه دارد و رزق خود را در دست دیگران می‌بیند.

حجت‌الاسلام حاجی‌زاده، از تلاش نظام جمهوری اسلامی در خدایی شدن سبک زندگی جوانان گفت و بیان کرد: در نظام جمهوری اسلامی تلاش می‌کنیم که معرفت جوانان، سبک زندگی و اخلاق آن‌ها را خدایی کنیم و رنگ خدا بگیرند، در این صورت به خودشان اعتماد خواهند کرد.

وی با اشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع)، افزود: ایشان می‌فرمایند: همانا خداوند متعال همه کارهای مؤمن را به خود مؤمن واگذار فرموده، جز این‌که به او اجازه نداده است خود را ذلیل کند.

حجت‌الاسلام حاجی‌زاده، انسان را از دیدگاه قرآن، بسیار ارزشمند دانست و تأکید کرد: انسان از دیدگاه فرآن، بسبار ارزشمند، خلیفة‌الله و جانشین خدا بر روی زمین است و ظرفیت بسیار بالایی دارد که خداوند سبحان او را جانشین خود بر روی زمین قرار داده است.

انسان مؤمن به خداوند اعتماد دارد

حجت‌الاسلام عبدالغفار غفاری، امام جمعه بخشایش در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: انسانی که مؤمن است و اعتماد به خداوند دارد، در مقابل کافران می‌ایستد و دشمن‌ستیز و استکبار‌ستیز خواهد شد و انسان باید نفس خود را در برابر شیاطین و رذایل اخلاقی اصلاح کند.

وی با استناد به آیه 70 سوره اسراء «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً»، بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم و آنان را در خشكى و دريا [بر مركب‌ها] برنشانديم و از چيزهاى پاكيزه به ايشان روزى داديم و آن‌ها را بر بسيارى از آفريده‌‏هاى خود برترى آشكار داديم.

حجت‌الاسلام غفاری ادامه داد: مؤمنان همواره باید خودشان را به سلاح ایمان و تقوا و عزت نفس مجهز کنند و در مقابل دشمان سر تسلیم فرود نیاوردند.

امام جمعه بخشایش، از پیامدهای عدم اعتماد به نفس در انسان گفت و یادآور شد: انسانی كه اعتماد به نفس ندارد نمی‌تواند آنطور كه بايد از استعدادهای خويش بهره جويد و در زندگی دچار افسردگی، سرخوردگی و شكست خواهد شد.

وی ضمن بازگو کردن نقش اعتماد به نفس در موفقیت تأکید کرد: برای نیل به موفقیت هیچ مقدمه‌ای مقدم‌تر از خودباوری و اعتماد به نفس نیست. شخصی که اعتماد به نفس ندارد اگر چه همه امکانات برای او فراهم باشد، وقت کافی هم داشته باشد، باز هم نمی‌تواند به موفقیت نهایی دست پیدا کند؛ زیرا خودباوری ندارد، اعتماد به نفس ندارد و سرتاسر مسیر سست می‌شود، پایش می‌لغزد و با خود می‌گوید: «نکند که اشتباه می‌روم و این مسیر، مسیر موفقیت نیست و...» که خود، موجب عقب کشیدن می‌شود و در نهایت رها کردن و متوقف کردن کار را در پی خواهد داشت.