افزایش نشاط جامعه با استفاده از ظرفیت فقه/ تفاوت شادکامی و شادی
گروه اجتماعی ــ عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، با اشاره به وضعیت فعلی نشاط و شادی در جامعه، گفت: آموزش‌هایی مثل بخشش، تاب‌آوری، ارتباط با دیگران و ... می‌تواند سرایت اجتماعی داشته باشد و نشاط و شادی را افزایش دهد، همچنین فقه ما نیز پویاست و می‌توان در برخی موارد از این ظرفیت‌ها استفاده کرد.
جلیل باباپور، مدیر مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، با اشاره به وضعیت فعلی نشاط و شادی در جامعه، اظهار کرد: بر اساس نتایج تحقیقاتی که در مورد نشاط و شادی در جامعه در سال جاری با بررسی وضعیت 156 کشور انجام شده است، ایران در رتبه 106 قرار دارد.
نشاط دانشجویان در حد متوسط به پایین است
وی با تأکید بر این‌که طبق استاندارهای بین‌المللی میزان نشاط میان دانشجویان ایرانی نیز در حد متوسط و متوسط به پایین است، افزود: البته وضعیت دانشگاه تبریز نسبت به جامعه آکادمیک کشور مقداری بهتر بوده و در حد متوسط است.
باباپور، با اشاره به مفهوم‌سازی‌های مطرح شده در مورد شادی و نشاط، بیان کرد: برخی معتقدند که نشاط، شادی نیست؛ چراکه شادی هیجان بوده و نشاط بُعد شناختی قضیه است. شاد بودن، هیجان مقطعی بوده اما نشاط یا شادکامی مقداری فراتر از آن است. گاه فردی طبق دیدگاه، اصول و سبک زندگی خود با گوش دادن به مداحی لذت درونی را تجربه می‌کند و شاد می‌شود و گاه نیز یک فرد با گوش دادن به موسیقی.
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز گفت: در حالت کلی، اگر افراد هیجان‌های مثبت بیشتر و هیجان‌های منفی کمتری داشته و لذت و رضایت از زندگی در وجودشان بیشتر باشد، نشاط و شادی نیز ارتقا پیدا خواهد کرد.
وی با تأکید بر این‌که سه بخش «ماکروسیستم، مزوسیستم و میکروسیستم» در ایجاد یا عدم ایجاد هر پدیده اجتماعی و به‌ویژه نشاط و شادی در جامعه نقش دارند، گفت: ماکروسیستم در سطح کلان جامعه و در صدر تصمیم‌گیری‌ها قرار دارد که شامل سیاست‌مداران و تصمیم‌گیرندگان جامعه هستند؛ مزو‌سیستم‌ها نیز رؤسای ادارات، دانشگاه‌ها و ... بوده و میکروسیستم‌ها نیز کسانی هستند که در سطوح پایین با افراد و دانشجوها در ارتباط هستند.
وی ادامه داد: هر کدام از این سیستم‌ها در کاهش یا افزایش نشاط و شادی، وظایف و تکالیفی بر عهده دارند که باید متناسب با شرایط خود کارهایی را انجام دهند، در غیر این صورت، ما در سطح میکروسیستم هر قدر هم کارهای بزرگ انجام دهیم، اگر ماکروسیستم اجازه ندهد، اتفاق خاصی در جامعه نخواهد افتاد.
ارتباط 50 درصد شادی و نشاط با ژن‌ها
باباپور گفت: طبق تحقیقات انجام شده، 50 درصد عامل تعیین‌کننده شادی و نشاط در انسان خارج از دسترس ما بوده و مربوط به مسائل فیزیولوژیک، ژن‌ها و شخصیت افراد است، اما فعالیت‌های ارادی نیز 40 درصد و شرایط زندگی نیز 10 درصد زمینه شادی و نشاط را فراهم می‌کند. بر این اساس با استفاده از 40 درصد فعالیت‌های ارادی افراد می‌توان کارهای بسیاری را انجام داد و فعالیت‌هایی را برای دانشجویان و کارکنان اجرا کرد تا میزان نشاط و شادی در دانشگاه ارتقا پیدا کند.
این استاد دانشگاه، افزود: حتی از داخل خانواده نیز می‌توان شروع کرد و حتی آموزش‌هایی مثل بخشش، تاب‌آوری، ارتباط با دیگران و ... نیز می‌تواند سرایت اجتماعی داشته و نشاط و شادی جامعه را افزایش دهد. همچنین فقه ما نیز پویاست و علمای زمان آن را پویا می‌کنند که می‌توان در برخی موارد از این ظرفیت‌ها استفاده کرد.
باباپور اظهار کرد: سالانه کارنامه سلامت روان در دانشگاه‌ها اجرا شده و برخی مسائل نیز استخراج می‌شود. اخیراً نیز در نتیجه برخی از جلسات حوزه نشاط اجتماعی و فرهنگی دانشگاه، مقرر شده تا تحقیقاتی در این خصوص انجام شود اما جزئیات اجرای آن هنوز مشخص نشده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، با تأکید بر عوامل دور و نزدیک مؤثر در شادی و نشاط، اظهار کرد: گاه نمی‌دانیم که نشاط چیست و چگونه باید ایجاد شود؟ در آسیب‌شناسی روانی مفهومی تحت عنوان «برابر نهاده» داریم، یعنی اگر معیار چیزی را به‌درستی در اختیار نداریم، از برعکس آن استفاده می‌کنیم، در این خصوص نیز اگر نمی‌دانیم نشاط و شادی چیست، می‌توانیم در تصمیم‌گیری‌ها «برعکس نشاط» را که شامل حالت خمودگی و ناکامی و... است را دزنظر گرفته و راهکارهایی برای ایجاد نشاط و ارتقای آن ارائه دهیم.
باباپور در خاتمه تأکید کرد: برای ایجاد نشاط و شادی در جامعه و مجامع علمی، باید عوامل دور و نزدیک، عوامل غیرمستقیم و مفاهیم برعکس نشاط را درنظر بگیریم.
انتهای پیام
