مؤلفه کلیدی پرورش، اخلاق است / اشتباهی که در آموزش و پرورش رخ داد

منصور بیرامی، رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، گفت: اگر تعریف اخلاق را از چند صد نفر بپرسیم، هر یک تعریف متفاوتی از اخلاق ارائه می‌کنند و ما نمی‌توانیم معیار و شاخص مشخصی برای اخلاق تعریف کنیم، چرا که اخلاق یک مفهوم اختلافی است. اگر اخلاق را به منزله نمک غذا در نظر بگیریم، هنگامی که ضرورت ایجاد کند هم می‌توانیم غذا را بدون نمک بخوریم، اما اگر اخلاق را به منزله مواد لازم برای تهیه غذا تلقی کنیم، در صورت نبود آن، غذا درست نمی‌کنیم.

مولفه کلیدی پرورش، اخلاق است

وی افزود: تعریف اخلاق را کسی می‌داند که با تئوری‌های اخلاقی آشنا باشد، متاسفانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در یک مورد اشتباه کردیم و آن اشتباه این بود که معلم پرورشی درست کردیم و پرورش را به جای سپردن به تمامی معلمان، به یک نفر سپردیم. مولفه کلیدی پرورش، اخلاق است.

بیرامی متذکر شد: سپردن بار مسئولیت پرورش بر دوش یک نفر باعث شد تا معلمان پرورشی در مدارس بیش از سایر معلمان به حاشیه رانده شوند. آموزش اقتصاد، علوم، رواشناسی و مکانیک بدون اخلاق امکان‌ناپذیر بوده و پرورش و اخلاق باید توسط تمامی اساتید آموزش داده شود و این به معنی حذف کلاس اخلاق نیست و اساتید می‌توانند با تحت آموزش قرار گرفتن از اخلاقیات در تعامل با دانشجو و فرایند آموزشی استفاده کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، با مقایسه اخلاق قبل از جذب هیئت علمی شدن و بعد از جذب هیئت علمی شدن، گفت: کاری کرده‌ایم که فرد حین گزینش مجبور به حفظ ظاهر و رعایت برخی مسائل می‌شود و این در حالی است که رفتار و حتی پوشش قبل و بعد از جذب هیئت علمی شدن این فرد کاملا مغایرت دارند.

وی بیان کرد: چرا باید تفاوت معنا داری بین مراحل قبل و بعد از هیئت علمی شدن وجود داشته باشد، آیا دانشگاه طوری است که افراد اخلاقی را بی‌اخلاق می‌کند؟ ما اخلاق را در ظاهر افراد خلاصه و او را مجبور به ظاهرنمایی می‌کنیم.

دانشگاه باید کانون توانمندان باشد

بیرامی، در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه دانشگاه تبدیل به محل تولید برخی کالاهای آسیب رسان شده است، گفت: دانشگاه باید کانون توانمندان باشد، نه جمهوری اندیشمندان، امروزه در دنیا رئیس جمهور هم از قلب دانشگاه انتخاب می‌شود.

وی تاکید کرد: اندیشمند بدون توانمندی فایده‌ای برای جامعه ندارد، اندیشمندی زمانی به درد می‌خورد که به نگرش، توانمندی و اصلاح عملکرد تبدیل شود. امروزه سودمندی اجتماعی یکی از مولفه‌های اصلی سلامتی در دنیا بوده و معتقد هستم که عملکرد خوب و نگرش مثبت بهتر از اندیشمندی بدون توانمندی است.

رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز، تاکید کرد: همانند اونیفرم تن، دانشگاهی باید اونیفرم مغزی هم داشته باشد و معنای یونیورسیتی هم همین است، اگر اساتید دانشگاه تبریز را یک جا جمع کنیم، هر کدام یک لباس پوشیده‌اند و شاید کم‌تر کسی تشخیص دهد که این‌ افراد استاد دانشگاه هستند.

وی خاطرنشان کرد: اساتید و در کل افراد بزرگ‌تر، الگوهای یادگیری دانشجویان هستند که از طریق الگوی یادگیری مشاهده‌ای با توجه به محرکی که به آن‌ها ارائه می‌شود، یاد می‌گیرند، اگر دانشجو من را الگو قرار نمی‌دهد، به این دلیل است که من مدل توجه‌پذیری نیستم. برای درونی شدن رفتار مورد نظر در این الگوی یادگیری باید به ویژگی‌های فراگیر و فرا ده توجه و انگیزه لازم و موقعیت برای تولید آن رفتار ایجاد شود.

بیرامی، با اشاره به تفاوت‌های نسل جدید و قدیم گفت: متاسفانه در چند سال گذشته، نسلی وارد دانشگاه شده‌ که فقط مطالبه دارند و حاضر نیستند خودشان کاری انجام دهند و مدعی هستند که دانشگاه چه کاری برای من دانشجو انجام داده و این در حالی است که اگر انقلاب اسلامی ایران به پیروزی نمی‌رسید، فرصتی برای تحصیل و تدریس من استاد وجود نداشت.