امتیازهای فهم قرآن

اکثر مردم قرآن را فقط میخوانند و به فهمیدن و عمل کردن آن کاری ندارند. حتی شماری از مساجد و منابر نیز به فهمیدن قرآن سفارش نمیکنند فقط حدیث میگویند که اگر فلان سوره یا نماز را بخوانی چه ثوابهای زیادی دارد!!

باید توجه داشت که قرآن کریم کتابی عمیق و ذوبطون است و هر کس به حدّ ظرفیت وجودی خود می‌تواند از آن بهره‌مند شود و ائمه(ع) نیز آیات کریمه‌ قرآن را برای همه‌ افراد یکسان معنی نمی‌کردند؛ برای برخی طبق ظاهر قرآن معنی می‌فرمودند و برای برخی براساس باطن آن و این بستگی به تحمّل آن افراد داشت.

فهم قرآن امری وجدانی است و همه با تلاوت قرآن و مشاهده‌ آیات مربوط به یک موضوع، به وضوح می‌یابیم که به فهم روشنی از آن مطلب دست یافته‌ایم و دچار ابهام و تزلزل و تردید نیستیم. تمسک به قرآن و فهم آیات الهی انسان را از فساد دور می‌کند؛ بنابراین شایسته است برای داشتن جامعه‌ای اسلامی و پویا مردم را با اهمیت یادگیری فهم قرآن آشنا کنیم.

مقصود از فهم قرآن، درک معانی آن، به مقدار آشکار شدن ظاهر کلام برای انسان است و درک تمام بطون، مخصوص پاکان و معصومان است.

قرآن کتاب زندگی است

حجت‌الاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجب‌شیر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: قرآن برای فهم انسان‌ها آمده است و می‌توان گفت که کتاب زندگی است و انسان برای زندگی خوب و سالم و بانشاط باید آیین‌نامه‌ای داشته باشد.

وی با استناد به آیه 82 سوره نساء «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: آیا در قرآن از روی فکر و تأمل نمی‌نگرند؟ و اگر از جانب غیر خدا بود در آن اختلافی بسیار می‌یافتند.

حجت‎الاسلام شربیانی، ادامه داد: اگر قرآن را نخوانیم، نمی‌فهمیم که خداوند از انسان چه می‌خواهد؟! قرآن همان روحی است که مؤمن در سفر دشوار خود در این زمین با آن انس می‌گیرد و می‌توان گفت که نوری است که ابعاد روحی او را روشن می‌سازد، معلمی است که به او می‌آموزد و راهنمایی است که راه را به او نشان می‌دهد.

امام جمعه عجب‌شیر، قرآن را عهدنامه‌ای بین خدا و بندگانش دانست و یادآور شد: طبق روایاتی که از معصومان به ما رسیده است قرآن عهدنامه‌ای است بین خدا و بندگانش و در واقع آیین‌نامه زنذگی بشریت است.

حجت‌الاسلام شربیانی، از قرآن به عنوان چارچوب کلی و دستورالعمل یاد کرد و گفت: تمام قرآن در درون خود یک واحد است، یک وحی است. اگرچه این پیام به شکل متفرق و در اشکال گوناگون وارد شده است، اما در اصل یک پیام است و دارای یک نظریه جهانی است. تمام قسمت‌ها به طور کامل با یکدیگر مطابقت دارند و علامتی دال بر این دارد که از سوی خدا نازل شده است.

قرآن محتوای اسلام است

حجت‌الاسلام رحیم همزبان، مدرس حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: دین اسلام برای هدایت انسان آمده است و قرآن محتوای اسلام است، اگر قرآن را نفهمیم تفاوتی با نیامدن دین اسلام و قرآن نخواهد داشت!

وی از قرآن به‌عنوان واسطه بین خالق و مخلوق گفت و افزود: قرآن واسطه بین خالق و مخلوق برای سیر مخلوق به سوی کمالات الهی است.

این مدرس حوزه و دانشگاه، با استناد به آیه 9 سوره حجر«أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ القُرْآَنَ أَمْ عَلَی قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: آيا به آيات قرآن نمى‌انديشند؟ يا [مگر] بر دل‌هايشان قفل‌هايى نهاده شده است؟

حجت‌الاسلام همزبان، ادامه داد: روش قرآن، خطابه است نه نوشتاری. در یک خطبه حرف‌های بسیار با این فرض بیان نمی‌شوند که شنوندگان بدون بیان مستقیم آن‌ها، مشکلی در فهم آن حس نخواهند کرد. با این کار به تأثیر آن افزوده می‌شود. برای این‌که شنوندگان با کلمه‌ها و محیط خود دائماً در ارتباط هستند.

وی ضمن بازگو کردن لزوم یادگیری فهم قرآن، افزود: تمسک به قرآن و فهم آیات الهی انسان را از فساد دور می‌کند؛ بنابراین شایسته است برای داشتن جامعه‌ای اسلامی و پویا مردم را با اهمیت یادگیری و فهم قرآن آشنا کنیم.

حجت‌الاسلام همزبان، تدبر را کلیدی برای فهم قرآن دانست و تأکید کرد: تدبر بی‌ارتباط با فهم قرآن نیست. مقدار زیادی از فهم قرآن به تدبر در قرآن تکیه می‌کند. همان‌طور که فهم قرآن دارای مراتبی است، تدبر در قرآن نیز اینگونه است. تدبر در قرآن به معنای عمیق شدن در مضامین آیات است. این عمیق شدن گاهی برای رسیدن به مقصود خدا از آیات و گاهی برای رسیدن به علت آن مقصود است.