بررسی مقام «صبا» در هنر تلاوت قرآن + فیلم
در نهمین قسمت از مجموعه آموزشی ارائه نکات درباره مقامات در هنر تلاوت قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی به بررسی موضوع جنس چهارتایی (تتراکورد) صبا پرداخته می‌شود.
به گزارش ایکنا، این روزهای شیوع کروناویروس و ایجاد وضعیت خاص در کشور از جمله توصیه اکید به مردم برای حضور در خانه و تردد حداقلی در سطح معابر عمومی است. این شرایط و فرصت ایجاد شده می‌طلبد در فضای مجازی نیز مطالب و محتوای مناسب تهیه و منتشر شود.
فیلم‌های ارائه نکات آموزشی مقامات و الحان در هنر تلاوت قرآن نیز در همین راستا منتشر می‌شود که شاهد انتشار نهمین قسمت هستیم.
علاقه‌مندان می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۷ شاهد انتشار این فیلم همراه با متن آن در سایت ایکنا و در شبکه‌های اجتماعی iqnanews@ باشند.
این مجموعه آموزشی به درخواست خبرگزاری قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی، تهیه شده است.
قسمت نهم: بررسی مقام صبا در هنر تلات قرآن
جنس چهارتایی یا تتراکورد «صبا» یکی از مقامات بسیار پرکاربرد در هنر تلاوت قرآن است. مقام صبا امروزه عموما به عنوان شاخص‌ترین فضای موسیقایی در موسیقی عربی شناخته می‌شود، اما با تحقیقاتی که در این زمینه به ویژه بر روی آثار عبدالقادر مراغه‌ای و صفی‌الدین ارموی انجام شده، مشخص شده است که ساختار موسیقایی مقام صبا ابتدا در موسیقی ایرانی شکل گرفته و سپس، به موسیقی عربی راه پیدا کرده است.
امروزه در کشور عراق نیز مقام صبا را به عنوان «منصوری» می‌شناسند که البته شباهت‌های زیادی نیز به گوشه منصوری در دستگاه چهارگاه موسیقی اصیل ایرانی که مشابه مقام حجاز کار است نیز دارد.
فواصل موجود در جنس چهارتایی صبا به این صورت است که فاصله درجه دوم نسبت به درجه اول سه چهارم پرده، فاصله درجه سوم نسبت به درجه دوم سه چهارم پرده و فاصله درجه چهارم نسبت به درجه سوم در این مقام نیز یک دوم (نیم) پرده است.
فاصله درجات دوم و اول ونیز دوم و سوم در این مقام بسیار شبیه به فواصل موجود در مقام بیات است و عملا فواصل سه نت اول در این مقام با جنس چهارتایی بیات مانند یکدیگر است. تنها تفاوت موجود در این زمینه در فاصله نت چهارم نسبت به نت سوم است که در بیات یک پرده کامل ولی در صبا یک دوم پرده است.
با در نظر گرفتن نت «می» به عنوان نت پایه، فواصل موجود در این مقام به این صورت خواهد بود که نت «می» در حالت طبیعی (بکار)، نت «فا» در حال سری (ربع پرده بالاتر)، نت «سل» در حالت طبیعی (بکار) و نت «لا» نیز نیم پرده پایین آمده و تبدیل به «لا بمل» می‌شود.
انتهای پیام
