تجربه تاریخی ایران در مقابله با بیماری‌های واگیر / خیرین برای کمک به مشاغل آسیب‌دیده به میدان بیایند

محمدرضا واعظ‌مهدوی، رئیس انجمن علمی اقتصادِ سلامت ایران، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان دیدگاه‌های خود درباره اقدامات دولت در راستای مقابله با کرونا و همچنین برخی انتقادات موجود در این زمینه پرداخت و گفت: الان در شرایطی هستیم که بیماری کرونا، شیوع گسترده‌ای پیدا کرده و براساس تعاریف سازمان بهداشت جهانی، حالت پاندمی یا همه‌گیری جهانی پیدا کرده است. پاندمی به شرایطی گفته می‌شود که یک بیماری حالت بین‌المللی پیدا می‌کند.

تجربه تاریخی ایران در مقابله با بیماری‌های واگیر

وی ادامه داد: ایران یکی از کشورهایی است که شیوع این بیماری در آن گسترده و وسیع بوده است. اقدامات و تدابیر انجام شده نیز تقریباً کامل بوده است. ایران یک شبکه بهداشتی و درمانی قوی دارد و به لحاظ تاریخی دارای تجربه خوبی در ریشه کنی بیماری‌هایی همانند وبا، مالاریا، سل و ... است. برخی از این بیماری‌ها کاملاً ریشه‌کن شده و در مورد برخی نیز ساختارهایی وجود دارد که تمام بیماران را تحت پیگیری قرار می‌دهد تا منبع بیماری شناسایی شود.

• بیشتر بخوانید: 

پرهیز از افراط و تفریط در بررسی عملکرد دولت در مقابله با کرونا

مدیرعامل اسبق بیمه سلامت یادآور شد: این ساختار برای بیماری کرونا نیز فعال شده است. البته گستردگی بیماری کرونا بسیار بیشتر از سایر بیماری‌ها است، اما باید دانست که برای مثال همه روستائیان پرونده سلامت دارند، لذا این ساختار در حال عمل است. برخی اقدامات همانند برنامه غربالگری و سامانه 4030 نیز نسبتاً توانسته است پوشش خدمات بیماری را کامل کند.

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران تصریح کرد: در روزهای اخیر شاهد هستیم که نرخ بروز بیماری یعنی موارد جدید مقداری افزایش پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که در پنج روز اخیر، روزانه حدود 300 تا 350 بیمار جدید اضافه شده است که البته شناسایی بخشی از این حاصل همین سامانه غربالگری است. مسئولان وزارت بهداشت هم گزارش داده‌اند که چه تعداد براساس سامانه 4030 شناسایی شده و از آنها خواسته شده حضور پیدا کنند.

امکان تعطیلی برخی مشاغل وجود ندارد

واعظ‌مهدوی اظهار کرد: گزارش‌هایی که الان وجود دارد حاکی از این است که مردم کمابیش خانه‌نشینی را رعایت می‌کنند و رفت و آمد بین استانی، محدود یا ممنوع شده است و پست‌های بازرسی گذاشته شده است. مجموعه این تدابیر، تا حدودی رشد بیماری را مهار کرده است. نکته مهم این است که زندگی و حیات این ویروس به میزبان بستگی دارد و چند روزی هم دوره کمون بیماری و بدون علایم است و اگر میزبانی وجود نداشته باشد، بلافاصله از بین می‌رود، لذا اگر در مورد افرادی که آلوده می‌شوند، این تدابیر به شکل بیشتری اعمال شود و خود مردم هم در خانه بمانند، مقابله با بیماری راحت‌تر خواهد شد. اگر هم کسانی رعایت نمی‌کنند، باید با مدیریت بهتر و اعمال قانون، مانع آنها شوند.

این کارشناس مسائل بهداشت و سلامت ادامه داد: سال‌ها مردم در ایام تعطیلات عادت به سفر داشته‌اند و ممکن است ماندن در خانه برای آنها سخت باشد، اما به همه این عزیزان میگوییم فرض کنید یک ماه در زندان هستید و باید در محیطی محدود‌تر زندگی کنید. این شرایط ایده‌آل نیست، اما برای حفظ حیات خود و جامعه باید رعایت شود.

در این شرایط باید خود مردم، خیرین و انسان‌های نیکوکار کمک کنند تا این مشکلات برطرف شود. بسیاری از مؤسسات خیریه و نهادهای غیردولتی نیز شروع به تهیه ارزاق برای این گروه‌های اجتماعی کرده‌اند

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران با اشاره به عدم امکان تعطیلی برخی مشاغل بیان کرد: طبیعتاً صاحبان برخی مشاغل همانند بیمارستان‌ها، پمپ بنزین‌ها، آتش‌نشانی، واحدهای امنیتی و انتظامی و نظایر آنها، امکان ماندن در خانه ندارند و باید سرویس دهند و کار خود را انجام دهند، بنابراین این انتظار که دولت باید همه مشاغل را تعطیل و رفت و آمد را ممنوع کند امکان‌پذیر نیست، اما قطعاً این اقدامات و نظارت‌ها باید بیشتر شود.

تعطیلی برخی مشاغل از منظر اقتصادی به نفع دولت است

وی افزود: جمعی از انجمن‌های علمی، مدیران سابق نظام سلامت و سازمان بیمه سلامت نیز نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشتیم و در طی این مکاتبات گفتیم که هزینه‌های زیادی به ساختار بیمه وارد می‌شود، لذا از لحاظ اقتصادی به نفع دولت است که با تعطیل کردن برخی مشاغل جلوی شیوع این بیماری را بگیرد تا تبعات اقتصادی آن نیز کمتر شود. لذا از نظر اقتصاد سلامت، بهتر است فعالیت عادی اقتصادی و برخی کارخانه‌ها حتی‌الامکان تعطیل شود و افراد نیز از منزل بیرون نیایند.

واعظ‌مهدوی یادآور شد: البته این حتی‌الامکان است و اگر همه مشاغل تعطیل شوند، بسیاری از کالاهای مورد نیاز مردم همانند مرغ، گوشت، و ... تولید نخواهد شد و موجودی انبارها هم کفایت نمی‌کند. با اینکه خود ما خواستار اعمال مقررات سختگیرانه شدیم، اما تأکید داریم که این حتی‌الامکان است و به هیچ عنوان نمی‌توان همه مشاغل را تعطیل و همه صاحبان کسب و کارها را دعوت به خانه‌نشینی کرد.

خیرین وارد میدان شوند

وی ضمن توصیه به مردم برای ماندن در خانه اظهار کرد: مردم باید دستور خانه‌نشینی را رعایت کنند. البته باید دانست که برآورهای اقتصادی نشان می‌دهد حداقل 30 درصد مشاغل موجود در کشور ما، غیر رسمی همانند دستفروشی، کارگران فصلی و ... هستند که استخدام جایی نیستند و بسیاری از این افراد اگر چند روز سر کار نروند، درآمدی ندارند. در این شرایط باید خود مردم، خیرین و انسان‌های نیکوکار کمک کنند تا این مشکلات برطرف شود. بسیاری از مؤسسات خیریه و نهادهای غیردولتی نیز شروع به تهیه ارزاق برای این گروه‌های اجتماعی کرده‌اند.

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران ادامه داد: الان شرایطی است که باید همه دست هم را بگیریم و مراقبت کنیم که اولاً خودمان عامل انتشار ویروس نباشیم و ثانیاً به دیگران که درآمد ثابتی ندارند هم کمک کنیم. البته دولت هم بسته‌هایی آماده کرده، اما ممکن است کفایت نکند، لذا خود مردم هم باید به کمک هم بیایند.

نقش نگرش ایمانی در مقابله با کرونا

واعظ‌مهدوی با اشاره به ضرورت پرهیز از اضطراب و استرس تأکید کرد: نکته مهم دیگر این است که باید حساس و مراقب بود، اما استرس نداشت. استرس و انتقال اخبار منفی و صحبت دائمی از کرونا، مضر است و منجر به اضطراب و نگرانی می‌شود. چنین وضعیتی منجر به آزاد شدن موادی در بدن می‌شود که این مواد کورتونی و تضعیف‌کننده سیستم ایمنی است، لذا اگر دائماً اخبار منفی را منتشر و نارسایی‌ها را به رخ هم بکشیم، همین موضوع باعث می‌شود جامعه به میزان بیشتری مستعد بیماری شود.

این کارشناس مسائل بهداشت و درمان یادآور شد: اتفاقاً یکی از موضوعاتی که روانشناسان روی آن تأکید دارند، این است که در این ایام باید امید، خنده، شوخی، دعا، توکل به خدا و رضایت به رضای خدا هم در کار باشد. مثبت‌اندیشی از ویژگی‌های مؤمنین است. مؤمن همه چیز را در سایه تدبیر الهی می‌داند، لذا این نگرش مثبت و اینکه این بیماری هم مهار و مشکلات بر طرف می‌شود، بسیار مهم است و حتی کارکرد پیشگیری از بیماری و کارکرد درمانی نیز دارد.

واعظ‌مهدوی با اشاره به اهمیت داشتن نگرش ایمانی تأکید کرد: این نگرش ایمانی، علاوه بر اینکه برای سعادت اخروی مهم است، به پیشگیری و درمان کمک می‌کند و باعث تقویت سیستم ایمنی خواهد شد، لذا امیدواریم این مشکلات به زودی مرتفع شود و با نیک‌اندیشی مردم و تدابیر مسئولان این معضل مهم که همه دنیا با آن درگیر هستند از میان برود.

تعطیلی مجلس اقدام مناسبی بود

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران درباره تعطیلی مجلس در این ایام و کارکردی که این نهاد می‌تواند داشته باشد، گفت: معتقدم در این شرایط کارایی مشخصی را نمی‌توان از مجلس انتظار داشت، چراکه کار مجلس سیاستگذاری و تدبیر مُلک و سیاست‌های کلان کشور است. مجلس قانونگذاری می‌کند و قوانین لازم را در راستای سیاست‌های کلی نظام به صورت طرح یا لایحه به تصویب می‌رساند، لذا در این شرایط تعطیلی مجلس اقدامی مناسب بود.

وی ادامه داد: مجلس اداره بلندمدت جامعه را تأمین می‌کند و اداره کوتاه‌مدت بر عهده دولت است. الان هم که شرایط اضطراری است و هر کشوری ممکن است با شرایط اضطراری ممکن است، لذا خود جلسات مجلس و اینکه نمایندگان باید به تهران بیایند و بعد به شهرستان بروند می‌تواند باعث انتقال ویروس شود، لذا تصمیم عاقلانه‌ای گرفته شده است، چراکه باید مسافرت بین استان‌ها به حداقل برسد و زنجیره انتقال ویروس قطع شود.

واعظ‌مهدوی در پایان گفت: در شرایط کنونی نیازی به قوانین فوری نداریم و همه دستورات مجلس می‌تواند در ماه‌های نیز بعد تصویب شود. نکته دیگر این است که در شرایط کنونی بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها بسیار خطرناک است و نباید انجام شود. همچنین انعقاد جلسات غیرضروری اصلاً لازم نیست، لذا مجلس نیازی به فعالیت ندارد، بلکه در این ایام باید فقط اقدامات و فعالیت‌هایی که جنبه اضطراری دارند در دستور کار باشد.