بررسی جزئیات مقام «عجم» در یک اکتاو موسیقایی + فیلم

به گزارش ایکنا، این روزهای شیوع کروناویروس و ایجاد وضعیت خاص در کشور از جمله توصیه اکید به مردم برای حضور در خانه و تردد حداقلی در سطح معابر عمومی است. این شرایط و فرصت ایجاد شده می‌طلبد در فضای مجازی نیز مطالب و محتوای مناسب تهیه و منتشر شود.

فیلم‌های ارائه نکات آموزشی مقامات و الحان در هنر تلاوت قرآن نیز در همین راستا منتشر می‌شود که شاهد انتشار یازدهمین قسمت هستیم.

علاقه‌مندان می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۷ شاهد انتشار این فیلم همراه با متن آن در سایت ایکنا و در شبکه‌های اجتماعی iqnanews@ باشند.

این مجموعه آموزشی به درخواست خبرگزاری قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی، تهیه شده است.

قسمت یازدهم: بررسی جزئیات مقام «عجم» در یک اکتاو موسیقایی

در جلسات گذشته اجزای تشکیل‌دهنده مقامات موسیقایی ارائه شد که شامل چهارتایی‌ها، پنج‌تایی‌ها و سه‌تایی‌ها بود. در این جلسه و جلسات بعدی به بررسی جداگانه هر یک از مقامات موسیقایی مختلف پرداخته می‌شود. در یک مقام یا گام موسیقایی، هشت نت وجود دارد که گام‌های هفت نغمه‌ای هستند که نت هشتم، تکرار نت اول در یک اکتاو بالاتر و در یک فرکانس دوبرابری است.

اولین مقامی که ارائه می‌شود، مقام «عجم» است که همان مقام ماهور در موسیقی ایرانی و گام ماژور در موسیقی کلاسیک غربی است. مقام عجم از دو جنس چهارتایی عجم به صورت پشت سر هم و منفصل تشکیل شده است. منفصل بدین معنا است که بین چهارتایی اول که در پایین قرار دارد و چهارتایی دوم در بالا، یک پرده کامل فاصله وجود دارد.

اگر نت «دو» را به عنوان نت پایه مقام عجم قرار دهیم، بدین صورت خواهد بود که جنس چهارتایی پائینی از نت «دو» تا نت «فا» خواهد بود و سپس، بین نت «فا» در چهارتایی پائین و نت «سل» در چهارتایی بالا یک پرده کامل فاصله وجود دارد و از نت «سل» تا نت «دو» نیز چهارتایی بالا تشکیل می‌شود.

پس مقام عجم یا ماهور از دو جنس چهارتایی عجم به صورت پشت سرهم با فاصله یک پرده‌ای کامل بین این دو چهارتایی و به صورت منفصل تشکیل شده و همانطور که بیان شد، مقامات یا به صورت منفصل و یا به صورت متصل هستند که مقام عجم یا ماهور از مقامات منفصل است.