نگرش قرآن به بخشش و گذشت

یکی از صفات ارزشمند و کلیدی که در زندگی فردی و اجتماعی انسان وجود دارد و نقش مهمی ایفا می‌کند، بخشش و گذشت است. با بخشش، زندگی اجتماعی رنگ صفا و صمیمیت به خود می‌گیرد، اما با انتقام‌جویی و کینه‌توزی، نفرت و دشمنی در جامعه حاکم می‌گردد. بخشش یک نوع نرمش قهرمانانه و روش بزرگوارانه و برخورد مهربانانه است که از خوش‌بینی بلند نظری، سعه صدر، بردباری و متانت اخلاقی فرد حکایت می‌کند. با توجه به جایگاه رفیع این صفت نیکو در بین مردم، شایسته است آن را بهتر و دقیق‌تر بشناسیم و روح و روان خود را با آن بیاراییم.

گذشتن از حق خویش

حجت‌الاسلام سیفعلی محمدزاده، امام جمعه شبستر، در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: عفو دیگران و گذشتن از حق خویش، موجب برکت و خیر در زندگی عفو‌کننده می‌شود. گذشت و بخشش از تعالیم عالیه اسلام است و در سیره پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) به آن توجه شده است.

وی با استناد به آیه 40 سوره شوری «وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُهَا ۖ فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ، و جزاى بدى، مانند آن، بدى است. پس هر كه درگذرد و نيكوكارى كند، پاداش او بر عهده خداست. به راستى او ستمگران را دوست نمى‌دارد» بیان کرد: کسی که از حق و حقوق خود می‌گذرد و از گناه و خطا و بدهکاری و اشتباهات دیگران چشم می‌پوشد، به مقام صابران می‌رسد و از مواهب و آثار آن بهره‌مند می‌شود.

امام جمعه شبستر یادآور شد: شرایطی برای بخشش و گذشت در جامعه نهادینه شده است که بدآموزی در جامعه نباشد و مردم با محبت و مهربانی زندگی کنند.

وی با اشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع) افزود: زکات فتح و پیروزی، عفو و گذشت از خطای دیگران است. به این موضوعات باید براساس آموزه‌های قرآنی توجه شود و دقت کنیم تا زندگی مهدوی و اسلامی در جامعه پدیدار شود.

بخشش و غفران الهی

حجت‌الاسلام صمد ناصری، امام جمعه خسروشهر نیز در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: کسی که بخشش و گذشت داشته باشد و کریمانه از خطاهای دیگران در گذرد، زمینه‌ساز جلب غفران الهی به سوی خود و جامعه‌اش می‌شود.

وی با استناد به آیه 125 سوره نحل «ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ، مردم را با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به نیکوترین شیوه به بحث و مجادله بپرداز، یقیناً پروردگارت به کسانی که از راه او گمراه شده اند و نیز به راه یافتگان داناتر است» افزود: بخشش و گذشت اگر در جامعه باشد، مشکلات را برطرف می‌کند و کارساز است.

امام جمعه خسروشهر با بیان اینکه تحمل و گذشت در برابر برخوردهای جاهلانه، موجب دریافت تحیت و سلام در بهشت است با اشاره به فرموده پیامبر(ص) افزود: ایشان می‌فرمایند «خداوند مرا به مدارا کردن با مردم امر فرموده است».

حجت‌‌الاسلام ناصری تأکید کرد: عفو و گذشت از گفتار و کردار زشت عمدی دیگران، موجب ادب شدن و اجتناب  از بدی می‌شود. در حقیقت یک راه آموزشی و تربیتی در ایجاد جامعه سالم و اخلاقی و پرهیز دادن دیگران از بدی و زشت‌کاری، ترک مقابله به مثل و رها کردن حق و حقوق خود و نادیده گرفتن آن است.