کمک مؤمنانه از منظر قرآن

کسانی که از قدرت جسمی، اقتصادی و اجتماعی خود برای کمک به دیگران استفاده می‌کنند، در حقیقت با خدا وارد معامله می‌شوند. به همین خاطر، محبوب پروردگار شده و خداوند جایگاه ویژه‌ای برایشان در نظر می‌گیرد. تعالیم اسلام از یک سو به جسم، روح انسان، ابعاد وجودی، حیات فردی و اجتماعی او توجه دارد و از سویی دیگر، به اجرای عدل و احسان(مواسات و مساوات) در میان مردم و حضور آنها در جامعه نظر می‌کند، در نتیجه، ما را به این مهم هدایت می‌نماید که اختلاف افراد در توانایی‌ها و موهبت‌ها، به هیچ وجه توجیه‌گر تمایز معیشتی و پذیرفتن فاصله طبقاتی نیست؛ چرا که این فاصله‌ها اعضای بدنه امت اسلامی را از یک دیگر جدا می‌کند و برادری اسلامی را پایمال می‌سازد و چهره زیبای اسلام و اخلاقیات آرمانی آن را زشت  نشان می‌دهد.
قرآن به مسئله امدادرسانی در ابعاد مختلف پرداخته است. گاه به عنوان امداد غیبی و گاه به عنوان یاری و تعاون مؤمنان آن را مورد توجه و ستایش قرار داده است. البته مواردی را نیز بیان می‌دارد که همچون مصداق تعاون بر بدی و زشتی نکوهش کرده و مؤمنان را از گرایش بدان بازداشته است.

رواج کمک مؤمنانه سبب پیدا شدن جامعه‌ای متعادل می‌شود

صمد بهروز، رئیس دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز، در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهارکرد: در اهمیت و ضرورت کمک مؤمنانه همین بس که رواج آن در میان مردم، سبب پیدا شدن جامعه‌ای متعادل و نزدیک به یکدیگر می‌شود، و فقر و آسیب‌های آن از جامعه رخت بر می‌بندد. برای ساختن چنین جامعه‌ای نیازمند همراهی اغنیاء از طریق اختصاص دادن برخی از سرمایه‌های خود برای رفع فقر و فاصلة طبقاتی است.

وی ضمن بازگو کردن پیامد کمک مؤمنانه افزود: کمک مؤمنانه ویژه انسان‌هایی است که در مسیر هدایت قرار گرفته و کمال را از خدا می‌طلبند. دوری از خصلت‌های ناپسند موجب می‌شود تا انسان‌های مؤمن به یاری نیازمندان بشتابند و از توان و نیرویی که خدا به ایشان داده است،استفاده کنند.

بهروز، با استناد به آیه 274سوره بقره «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» آنها که اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می‌کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می‌شوند، گفت: وعده‌هاى الهى، بهترين مشوّق انسان در كارهاى نيک است. در این راستا پیامبراکرم(ص) می‌فرماید، هرکس که در برطرف کردن نیاز مسلمانی به خاطر خدا کوشش کند، خداوند بزرگ برای او هزار هزار حسنه می‌نویسد.

این استاد حوزه و دانشگاه، از محبوب پروردگار شدن انسان به دنبال کمک مؤمنانه گفت و تأکید کرد: کسانی که از قدرت جسمی، اقتصادی و اجتماعی خود برای کمک به دیگران استفاده می‌کنند، در حقیقت با خدا وارد معامله می‌شوند. به همین خاطر، محبوب پروردگار شده و جایگاه ویژه‌ای برایشان در نظر می‌گیرد.

کمک مؤمنانه به مردم نزدیکی به خدا را سرعت می‌بخشد

حجت‌الاسلام رحیم همزبان، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: کمک مؤمنانه به مردم نزدیکی به خدا را سرعت می‌بخشد، مانع نزول بلا و موجب برطرف‌شدن سختی‌ها و مشکلات می‌شود و از همه مهم‌تر محبوبیت در نزد خداوند متعال را که منشأ رحمت‌های بیکران اوست به ارمغان می‌آورد. وی از گزارده شدن این وظیفه از جانب خدا بر عهده افراد جامعه اسلامی گفت و افزود: کمک مؤمنانه به نیازمندان، لطف ما به آنان نیست؛ بلکه وظیفه‌ای است که خدا بر عهده تک تک افراد جامعه اسلامی گذارده است.

وی با اشاره به آیه 112 سوره بقره «بَلَىٰ مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»، بیان کرد:  آری، کسی که روی خود را تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد، پاداش او نزد پروردگارش ثابت است؛ نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می‌شوند، بنابراین، بهشت خدا در انحصار هیچ گروهی نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، ضمن بازگو کردن نخستین اصل در باب کمک مؤمنانه، افزود: اولین اصلی كه درباره کمک مؤمنانه باید رعایت شود، توجه به رضای خداوند است. جلب رضایت خداوند در هر كاری، فرع بر چند مسئله از جمله ایمان و اعتقاد به خدا، پیامبر(ص) و ائمه(ع) و رعایت احكام و قوانین الهی است.

حجت‌الاسلام همزبان، با اشاره به فرموده پیامبراکرم(ص)،«خدمت كردن مؤمن به برادر مؤمن خود، مقامی است كه فضیلت و ثواب آن جز با آن(خدمت کردن به برادر مؤمن) به دست نیاید» افزود: کمک مؤمنانه بهره‌‏ای ماندنی و غنیمتی پایدار است. نیکی به دیگران اصل و محور همه خوبی‏‌هاست. دژ استوار و زکات نعمت‌‏هاست.

وی کمک مؤمنانه را عاملی برای تعدیل ثروت در جمعه دانست و تأکید کرد: کمک موؤمنانه باعث تعديل ثروت در جامعه شده و نظام طبقاتی را از بين می‌برد، دوستی و صميميت را بين افراد جامعه، ايجاد کرده و آمرزش گناهان انسان را سبب شده و در نتيجه سعادت و عاقبت به خيری انسان‌های نيكوكار در دنيا و آخرت را تضمين می‌کند و باعث محبوبيت او در پيشگاه خداوند می‌شود.