نگرش قرآن به تحمل سختی

برخی از مصیبت‌ها و مشکلات به سبب گناهان و خطاهای انسانی به سراغ او می‌آید تا در همین دنیا تنبیه و مجازات شود و اشتباه خود را بفهمد و جبران کند، بنابراین همه مصیبت‌ها و مشکلات و سختی‌ها به سبب آزمون و ابتلاء نیست، بلکه مجازات الهی است تا انسان به خود آید و مسیر درست را انتخاب کرده و از راه انحرافی و گمراهی بازگردد. انسان در طول زندگی با مشکلات و سختی‌‌های بسیاری مواجه می‌شود. عبور از آنها چالشی بس بزرگ در پیش روی بشر است. بسیاری از مردم در برابر آن وا می‌دهند و گرفتار ناامیدی و افسردگی می‌شوند؛ درحالی که عبور از آنها چنان آسان است که گاه خنده‌دار می‌شود.

خداوند زندگی انسان را توأم با رنج و مشقت قرار داد تا وی را تربیت کند و استعدادهایش را شکوفا نماید. شداید و ناملایمات برای انسان جنبه سازندگی دارند. بسیاری از کمالات و رشدها است که جز در روبرو شدن با سختی‌ها و گرفتاری‌ها، جز در نتیجه برخوردها، جز در میدان مبارزه و پنجه نرم کردن با حوادث به دست نمی‌آید.

سختی‌ها در زندگی بشر تنها گوهر واقعی انسان را آشکار نمی‌کند، بلکه به گوهر وی تکامل می‌بخشد، بلاها و سختی‌ها اثر کیمیایی دارند و سازنده‌اند. از موجودی، موجود دیگر، از ضعیف، قوی، از پست، عالی، از خام، پخته به وجود می‌آورند.

حجت‌الاسلام جواد حاجیزاده، امام جمعه اهر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجانشرقی، اظهار کرد: انسان می‌تواند با توکل و دعا و اتصال به نهایت قدرت دارای چنان سکینه و سعه صدر شود که هر کاری را به راحتی بپذیرد و انجام هر کار خیر برای او آسان باشد.

وی از دلیل گذراندن آزمون‌های سخت انسان گفت و افزود: انسان به دلیل خلافت الهی باید آزمون‌های سختی را بگذراند که مایه رشد و بالندگی او و ظرفیت‌یابی برای مسئولیت‌های برتر و والاتر است.

حاجی‌زاده با استناد به آیه 5 سوره شرح «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا، پس بدان که به لطف خدا با هر سختی البته آسانی هست»، بیان کرد: برخی از مصیبت‌ها و مشکلات به سبب گناهان و خطاهای انسانی به سراغ او می‌آید تا در همین دنیا تنبیه و مجازات شود و اشتباه خود را بفهمد و جبران کند، بنابراین همه مصیبت‌ها، مشکلات و سختی‌ها به سبب آزمون و ابتلاء نیست، بلکه مجازات الهی است تا انسان به خود آید و مسیر درست را انتخاب کرده و از راه انحرافی و گمراهی بازگردد.

امام جمعه اهر، یادآور شد: انسان‌‌ها در طول زندگی کوتاه دنیوی خود با مجموعه‌ای متعدد و متنوع از مصیبت، رنج، سختی مشکلات و دردها مواجه می‌شوند. پیامبراکرم(ص) فرمودند، هرگز رنج و دشواری بر آسایش و آسانی چیره نخواهد شد.

حاجی‌زاده، آسانی را پس از سختی امکان‌پذیر دانست و تأکید کرد: پیش از تحقق عسر و سختی، آسانی وجود دارد و پس از آنکه تنگی و سختی می‌آید، دوباره پس از آن آسانی به سراغ آدمی خواهد آمد.

خداوند قدرت مقابله با مشکلات را در انسان به ودیعه گذاشته است

در ادامه حجت‌الاسلام حسن مرسلی، امام جمعه صوفیان، اظهار کرد: خداوند متعال قدرت مواجه شدن با مصائب و مشکلات را در وجود هر انسانی به ودیعت گذاشته و این انسان است که باید از موهبت و نعمت الهی بهره بگیرد و هرچه به کار ببندد، قدرتمندتر می‌شود. سنّت و برنامه الهى آن است كه بدنبال هر سختى، آسانى است.

وی ادامه داد: خداوند در قرآن کریم آیه 155سوره بقره می‌فرماید: «وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ، البته شما را به اندكى ترس و گرسنگى و بينوايى و بيمارى و نقصان در محصول مى‌آزماييم و شكيبايان را بشارت ده».

مرسلی، وجود سختی‌ها را در زندگی لازمه زندگی مادی دانست و ادامه داد: همه مردم در حوادث روزگار دست و پنجه نرم می‌کنند تا تربیت و ساخته شوند و شایستگی دریافت پاداش‌های عظیم الهی را کسب کنند از طرف دیگر وجود سختی‌ها در زندگی، لازمه زندگی مادی است.

امام جمعه صوفیان، یادآور شد: ناگوارى‌ها، سبب مقاومت و رشد است. بسيارى از صفات انسان از قبيل صبر، رضا، تسليم، قناعت، زهد، تقوا، حلم و ايثار، در سايه‌ برخورد با تنگدستى‌ها است. امام جعفرصادق(ع) فرمودند: «مؤمن همانند کفه ترازوست؛ هرچه بر ایمانش افزوده شود، بر بلا و سختی‌هایش اضافه خواهد شد».

مرسلی، ضمن بازگو کردن به بلوغ معنوی رسیدن انسان با معنا دادن به سختی‌هایش تأکیدکرد: خداوند سراسر شفقت و مرحمت است و تنها به منظور تجربه‌ای آموزشی و برای تکامل روحمان به ما رنج ارزانی می‌دارد و رنج چیزی نیست مگر سکوی پرتاب تکامل انسان. درست همان‌گونه که طلا پس از حرارت دیدن در آتش، جلا و درخشش می‌یابد، انسان نیز با معنا دادن به رنج‌ها و سختی‌هایش به خلوص و بلوغ معنوی می‌رسد.