عرفان از نگاه قرآن

مقصود ما از عرفان، «معرفت الله»، توحید الهی، لقاء الله و رضوان الله است و عارف، کسی است که به معرفتِ توحیدی در عالی ترین سطح و ساحت ممکن و اخلاق، مَنِش و گرایش‌های «الهی» در برترین و والاترین مرتبه وجودی رسیده است.
قرآن کریم، کتاب «هدایت انسان» و تأمین سعادت حقیقی او است؛ کتابِ عرفان، فلسفه، فقه، ریاضیات، جامعه شناسی، تاریخ و... نیست که مثل چنین علومی براساس موضوع، مسائل، متد و... به هر کدام از آن ها بپردازد؛ امّا معارف عرفانی، حکمی، فقهی و.. دارد.
خطوط کلی عرفان در منابع اصیل اسلامی وجود صریح و قوی دارد و اصلاً عرفان خمیرمایه دین مبین اسلام است و به خوبی بطلان نظریه وارداتی بودن عرفان در اسلام معلوم شد.
عرفان از انسان موجودى برتر، وجودى والا، منبعى پرخير، متحرّكى توانا، سالكى خالص، رزمنده‌اى پر توان، جهادگرى با قدرت، زاهدى وارسته، عابدى مقبول و مناجات كننده‌اى در شب و متضرّعى در سحر و مستغفرى در سجده و شيرى در ميدان نبرد به وجود مى آورد.

حجت‌الاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجب‌شیر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: مقصود از عرفان، معرفت الله، توحید الهی، لقاء الله و رضوان الله است و عارف، کسی است که به معرفتِ توحیدی در عالی‌ترین سطح و ساحت ممکن و اخلاق، مَنِش و گرایش های الهی در برترین و والاترین مرتبه وجودی رسیده است.
وی عرفان را تشبّه به باری تعالی شدن دانست و افزود: عرفان، یعنی تخلّق به اخلاق الهی، تشبّه به باری تعالی و خداخُو شدن.
وی با استناد به آیه 38سوره انعام «وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ ۚ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: هيچ جنبنده‌اى در روى زمين نيست و هيچ پرنده‌اى با بالهاى خود در هوا نمى‌پرد مگر آنكه چون شما امت‌هايى هستند، ما در اين كتاب هيچ چيزى را فروگذار نكرده‌ايم و سپس همه را در نزد پروردگارشان گِرد مى‌آورند.
امام جمعه عجب‌شیر، یادآور شد: حركت همه موجودات به سوى خداوند یک حركت تكاملى و جلوه‌اى از ربوبيّت الهى است.
وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: دل‌ها‌ی پاک بندگان، جایگاه‌ها‌ی نظر خداوند سبحان است؛ پس هر کس دلش را پاک کند خدا به او نظر خواهد کرد.
حجت‌الاسلام شربیانی، ضمن بازگو نمودن چگونگی تحقق عرفان قرآنی تاکید کرد: عرفان قرآنی، فقط با محوریت انسان کامل معصوم در حوزه نبوت و امامت تحقق پذیراست.
قرآن کتاب جامع و جهان شمول الهی است
حجت‌الاسلام رضا نصرالله پور، امام جمعه هریس، در گفت‌‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: قرآن، کتاب جامع، جاودان و جهان شمول الهی است که برای پاسخ گویی به نیازهای همه جانبه انسان در مسیر هدایت و صراط سعادت، از عرفان به خدا، توحید و عبودیت الهی سخن به میان آورده است.
وی افزود: تزکیه نفس با تزکیه عقل و تصفیه نفس در عرفان قرآنی توأم شوند که معنویتِ اخلاقی و عقلانیت و فدا و فنا شدن، لوازم ذاتی و جدا ناپذیر عرفان عملی هستند.
وی از اصالت رسیدن به مقام عبد در عرفان قرآن گفت و بیان کرد: در عرفان قرآن، رسیدن به مقام «عبد» یا «عبدالله شدن» اصالت دارد، نه کشف و کرامات و خوارق عادات یا بازارگرمی و مرید سازی و نه حتّی برای رهیدن از جهنّم و رسیدن به بهشت؛ بلکه باید از سر عبودیت و عشق به سیر و سلوک بپردازد که بزرگ ترین عارفان الهی، موصوف به بهترین صفت اند که همان عبودیت، است.
حجت‌الاسلام‌ نصرالله پور، با استناد به آیه 24 سوره بقره «إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ۚ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ» ادامه داد: در این آیه می‌خوانیم: ما مُردگان را زنده مى‌كنيم. و هر كارى را كه پيش از اين كرده‌اند و هر اثرى را كه پديد آورده‌اند، مى‌نويسيم و هر چيزى را در كتاب مبين شمار كرده‌ايم.
امام جمعه هریس، با اشاره به فرموده امام حسین(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: خداوندا! چگونه با اين موجودات كه در وجود خود نيازمند تو مى باشند راهيابى به سوى تو داشته باشم؟
حجت‌الاسلام‌ نصرالله پور، عرفان را لطيفه‌اى الهی دانست و تاکید کرد: عرفان لطيفه‌اى است الهى و حقيقتى است فطرى كه به صورت قوّه و استعداد در خزانه وجود انسان از جانب حضرت محبوب قرار داده شده كه براى رسيدن به آن حالت بايد معارف و اخلاق و مضامين ادعيه وارده از ائمه طاهرين(ع) را با كمک قرآن و روايات پرورش داد، تا جايى كه تمام آلودگى‌ها از مملكت وجود آدمى رخت بر نهد و فرار را بر قرار ترجيح داده تا انسان مصداق حقيقى عارف شود.