حکایت چاپ نخستین قرآن در فنلاند

به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه خبری «اوکرانیا برس»، ورود تاتارهای ولگا از مرکز روسیه به فنلاند با ورود تعدادی از سربازان تاتار ارتش روسیه در دهه دوم قرن نوزدهم میلادی آغاز شد، زمانی که فنلاند بخشی از روسیه تزاری بود، یعنی بین سال‌های 1809 تا 1917 میلادی که تاتارها با هدف کار در زمینه تجارت به فنلاند نقل مکان کردند تا در آنجا اقامت کنند.

به محض اقامت تاتارهای مسلمان در فنلاند، آنها شروع به تأسیس انجمن‌های خصوصی اسلامی، اجتماعی و ورزشی کردند (مانند انجمن اسلامی که در سال 1915 میلادی تأسیس شد و در سال 1925 میلادی به طور رسمی ثبت شد). آنها همچنین مدارس، مساجد و مصلی‌هایی را تأسیس کردند و آرامستان‌های اسلامی خاص خود را داشتند و چندین کتاب اسلامی و ادبی به زبان‌های تاتاری و فنلاندی صادر کردند.

در زمانی که برادران تاتار آنها در روسیه مورد آزار و اذیت رژیم کمونیست قرار می‌گرفتند، این رژیم همچنین حروف عربی زبان تاتاری را در سال 1927 میلادی لغو و آنها را به الفبای لاتین و سپس به الفبای سیریلیک در سال 1939 میلادی تبدیل کرد، تاتارهای خارجی از جمله آنهایی که در فنلاند بودند، رسم‌الخط عربی حروف را به زبان تاتاری حفظ و کتاب‌هایشان را به همان زبان صادر کردند.

سپس کل قرآن کریم برای اولین بار در فنلاند به زبان عربی در سال 1943 میلادی در شهر کیمی بر اساس نسخه قرآن کازانی، یعنی نسخه قرآن کازان چاپ شد. این کار  تحت نظارت یک بازرگان، نویسنده و خیّر تاتاری به نام حاج حسن نظام‌الدین حمیدالله (1900-1988 میلادی)  انجام شد، او چاپخانه‌ای را خریداری و كتاب‌هایی را به زبان تاتار چاپ كرد و الگوهای ویژه‌ای برای چاپ این قرآن تهیه كرد.

حاج حسن حمیدالله 20 هزار نسخه از قرآن کریم را چاپ کرد که بخش عمده آن به طور رایگان بین سربازان مسلمان تاتار شرکت‌کننده در ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم توزیع شد. همچنین بخشی از آن بین زندانیان مسلمان در فنلاند و آلمان توزیع شد.

سپس حاج حسن حمیدالله در سال 1969 مجدداً قرآن را در هلسینکی، پایتخت فنلاند تجدید چاپ کرد و سپس برای سومین بار هم در سال 1982 آن را چاپ کرد.

به رغم اینکه تعداد تاتارها در فنلاند حدود 1000 نفر تخمین زده می‌شود؛ اما آنها از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی این کشور اثرات مثبتی برجای گذاشته‌اند و هنوز هم ادامه دارد.