اعتدال و میانه‌روی در عبادت
عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه شهرکرد با تبیین ضرورت اعتدال و میانه‌روی در عبادت، به بیان نکاتی در این خصوص پرداخت.
حجت‌الاسلام والمسلمین ولی غیبی، عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری در تبیین ضرورت اعتدال در عبادت با اشاره به اینکه اسلام دین اعتدال و میانه‌روی است، اظهار کرد: بر اساس آیات و روایات، ما موظفیم به‌عنوان مسلمان اعتدال را در کارها و رفتارها رعایت کنیم همچنان که پیامبر(ص) فرمودند: «بِالْعَدْلِ قامَتِ السَّماواتُ وَ الاَْرْضُ»، یعنی آسمان‌ها و زمین با عدالت پابرجا هستند.
وی عدل را به معنی هر چیز را سر جای خود قرار دادن خواند و ادامه داد: در این عالم هر چیزی در جای خود با حساب و کتاب قرار دارد و با اندکی جابجایی، نظام عالم از هم می‌پاشد؛ لذا رعایت عدالت و اعتدال در تمامی حوزه‌ها سیری طبیعی را به امور عطا می‌کند و نظام هستی را قوام می‌بخشد.
غیبی با اشاره به اینکه عبادت دارای دو تعریف اصطلاحی و معنایی است، تصریح کرد: عبادت در اصطلاح به معنی تمامی اعمالی است که خداوند به‌عنوان واجبات و مستحبات برای ما تعیین کرده تا با انجام آن‌ها به‌سوی کمال گام برداریم اما عبادت در معنای عمیق‌تر به‌معنی کسب رضایت الهی است که اگر حاصل شود انسان به کمال واقعی می‌رسد؛ در همین راستا تعریف انسان عادل و معتدل پیش می‌آید، عادل کسی است که در راستای اجرای صحیح تکالیف الهی تلاش می‌کند اما انسان معتدل پا فراتر می‌گذارد و در تمامی امور زندگی از خوردن و خوابیدن و کار و مراوده با دیگران و... بر اساس عقل و شرع رفتار می‌کند.
این مدرس دانشگاه با بیان حدیثی از امام علی(ع) در حوزه روانشناسی عبادت، بیان کرد: آن حضرت در حکمت ۳۰۴ نهج‌البلاغه اشاره دارند که «إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَى النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَى الْفَرَائِضِ»، یعنی دل‌ها را روى آوردن و روى برگرداندنى است اگر دل روى آرد آن را به مستحبات وا داريد، و اگر روى برگرداند، بر انجام واجب بسنده کنید.
غیبی با اشاره به حدیث دیگری به نقل از امام موسی کاظم(ع)، گفت: ایشان مؤمنان را توصیه می‌کنند که ساعات شبانه‌روز را به چهار قسم تقسیم کنند و بخشی را به مناجات با خدا اختصاص دهند چرا که همانطور که بدن برای ادامه حیات نیاز به اکسیژن دارد، روح نیز نیازمند مناجات با خداست که حیات انسانی به او می‌بخشد و روح و راحت انسان در سایه مناجات حاصل می‌شود.
وی ادامه داد: حضرت در ادامه حدیث می‌فرمایند: «ديگرى از براى امرار معاش، سوم براى معاشرت با برادران و معتمدانى كه عيوبتان را معرفى كنند و قلبا به شما اخلاص ورزند، چهارم براى لذت‌ها و كاميابی‌هاى مشروع و با اين بخش است كه بر سه بخش ديگر نيرو مى‌گيريد.» پیداست که انسان باید با پاسخ به نیازهایش در تمامی ساحت‌ها و رعایت اعتدال بتواند به رشد و تعالی برسد و انسانی معتدل باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد با اشاره به روایتی از امام صادق(ع)، توضیح داد: آن حضرت پس از نقل حکایت عابد سختگیر که مرد تازه مسلمان را با سخت‌گیری‌هایش در عبادت از دین اسلام به دین خودش بازگرداند، به اصحابشان فرمودند: «آن مرد عابد سختگیر، بیچاره‌ای را که وارد اسلام کرده بود خودش از اسلام بیرون کرد. بنابراین شما همیشه متوجه این حقیقت باشید که بر مردم تنگ نگیرید، اندازه و طاقت و توانایی مردم را در نظر بگیرید. تا می‌توانید کاری کنید که مردم متمایل به دین شوند و فراری نشوند، آیا نمی‌دانید که روش سیاست اموی بر سختگیری و عنف و شدت است ولی راه و روش ما بر نرمی و مدارا و حسن معاشرت و به دست آوردن دل‌هاست؟.»
غیبی گفت: عبودیت به معنی دانستن وظیفه بندگی و کسب رضای خداوند است و در هر شرایطی باید رضای خدا را در نظر داشته باشیم تا راه صحیح را تشخیص دهیم و به مقصد برسیم.
انتهای پیام
