راه حل دو کشوری در مسئله فلسطین ادامه اشغالگری و استعمار اسرائیل است

از زمان آغاز ماه مبارک رمضان، دور تازه‌ای از درگیری‌ها در سرزمین‌های اشغالی رخ داده که با خشونت بیشتری نسبت به تنش‌های اخیر همراه بوده و محوریت آن حضور یهودیان صهیونیست در صحن مسجدالاقصی به بهانه برپایی مراسم مذهبی بوده است.

جورج بشارت، پروفسور حقوق در کالج هستینگز سانفرانسیسکو و کارشناس سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه است. بشارت که متولد 1954 از پدری فلسطینی و مادری آمریکایی است در سال 1987، دکترای خود را در رشته انسان‌شناسی و مطالعات خاورمیانه از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. وی که نویسنده کتابی در مورد وکلای فلسطینی در سال 1991 است، مقالات بسیاری در مورد فلسطین و حقوق فلسطینیان در نشریه‌های مختلف آمریکایی و غیرآمریکایی نوشته است. وی در گفت‌وگو با ایکنا در مورد تنش‌های اخیر در سرزمین‌های فلسطینی صحبت کرده است که مشروح آن از نظر می‌گذرد.

ایکنا ـ در روزهای اخیر شاهد درگیر‌ی‌های جدیدی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین بوده‌ایم. تفاوت این حوادث با تنش‌های قبلی چیست؟

شخصاً تفاوت زیادی بین تنش‌های فعلی و گذشته نمی‌بینم. آنچه در چند هفته گذشته شاهد بودیم کاملاً شبیه چیزی ‌است که سال پیش دیدیم. در تصویر بزرگتر، این وقایع نوعی جزر و مد پیشروی استعمارگرانه شهرک‌نشینان اسرائیلی و ادامه مقاومت فلسطین در برابر این روند است.

البته در مورد هر افزایش تنشی نکات جدید، تاریخ‌های تقویمی خاص و فصول تازه‌ای وجود دارد که باعث افزایش تنش‌ها می‌شود (مانند آغاز ماه رمضان، یا گرامیداشت روز زمین توسط فلسطینی‌ها در 30 مارس، یا سالروز نکبة؛ اولین جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1948 در 15 می هر سال). اما به طور کلی، بحران کنونی شباهت‌های گسترده‌ای با تنش‌های گذشته دارد.

ایکنا ـ به نظر شما دلیل شکست جامعه جهانی در حل مسئله فلسطین چیست؟

اساساً این حمایت اسرائیل از سوی ایالات متحده و تا حدی بریتانیا، فرانسه و دیگر قدرت‌های اروپایی است که باعث این شکست شده است. انگیزه هر یک از این حامیان اسرائیل تا حدودی متمایز است، اما اساساً منافع سیاسی، اقتصادی، و نظامی/امنیتی در هر یک وجود دارد که منجر به حمایت از اسرائیل یا حداقل بی‌تفاوتی نسبت به انکار حقوق فلسطینیان از سوی اسرائیل می‌شود.

اگر اسرائیل چنین حمایتی (نظامی، دیپلماتیک، اقتصادی و غیره) از خارج دریافت نمی‌کرد، مدت‌ها پیش مجبور بود با فلسطینی‌های تحت حاکمیت خود، در سراسر اراضی فلسطین کنار بیاید.

ایکنا ـ برخی بر این باورند که طرح دو کشوری به دلیل تنش‌های گاه و بیگاه در سرزمین‌های فلسطین شکست خواهد خورد. نظر شما چیست ؟

راه حل دو کشوری ممکن است پس از امضای توافقنامه اسلو در سال 1993 شانس موفقیت داشته باشد. با این حال، رژیم اسرائیل تصمیم گرفت به برنامه بلندمدت خود برای اشغال بیشتر یا تمام سرزمین‌هایی که جامعه بین‌المللی به عنوان مناطق دولت فلسطینی در نظر گرفته بود  ادامه دهد.

در حال حاضر هیچ نیروی سیاسی وجود ندارد که بتواند 700 هزار شهرک‌نشین اسرائیلی ساکن در کرانه باختری و بیت‌المقدس را به عقب‌نشینی مجبور کند. ایجاد یک کشور فلسطینی دارای ثبات، دوام و مستقل در خاکی که تحت کنترل فلسطینیان نیست، غیرممکن است.

بنابراین، راه حل‌های دو کشوری قبلاً به‌طور قطعی شکست خورده یا به عبارت بهتر، توسط اسرائیل نابود شده است. ادامه دعوت به تشکیل دو کشور در شرایطی که دستیابی به آن غیرممکن است، صرفاً حمایت از وضعیت موجود ادامه استعمار اسرائیل و اشغالگری این رژیم است.

ایکنا ـ دلیل اینکه طرح عادی‌سازی روابط چند کشور عربی و اسلامی با اسرائیل نتوانست تنش‌ها را در سرزمین‌های فلسطین کاهش دهد چیست؟

بسیار ساده است. این طرح نتوانست نگرانی‌های فلسطینی‌ها را برطرف کند و در واقع، اسرائیل را از فشارهای خارجی که ممکن بود منجر به حمایت از حقوق فلسطینی‌ها شود، رها کرد. قراردادهای موسوم به «پیمان ابراهیم» در واقع اتحاد نظامی کشورهای سرکوبگر و خودکامه است که عمدتاً ایران را هدف قرار داده است. این قراردادها هیچ ربطی به صلح ندارند، و همه چیز با حفظ آن رژیم‌های سرکوبگر به شکل کنونی‌شان مرتبط است.

ایکنا ـ به نظر شما چگونه می‌توان به حل مسئله فلسطین کمک کرد و اساساً بهترین راه حل ممکن برای همه مردم ساکن در سرزمین‌های فلسطینی برای رسیدن به صلح چیست؟

مقدر است که یهودیان اسرائیلی و عرب‌های فلسطینی تا آینده نامعلومی در یک سرزمین مشترک زندگی کنند. بنابراین، آنها باید بیاموزند که با هم زندگی کنند، به‌گونه‌ای که هر یک از افراد اجازه داشته باشند از نظر اقتصادی و از هر راه دیگری که ایمن باشد پیشرفت کنند.

چالش‌های قریب‌الوقوع تغییرات اقلیمی همکاری در سال‌های آینده را حیاتی‌تر و ضروری‌تر می‌کند. از آنجایی که دو طرف را نمی‌توان بدون خشونت و بی‌عدالتی افراطی از هم جدا کرد، راه پیش رو مستلزم چارچوبی سیاسی است که به جای وضعیت آپارتاید کنونی که گروه حقوق بشر اسرائیلی B'Tselem آن را «رژیم برتری یهودیان از رودخانه تا دریا» نامیده است،  حقوق برابر را تثبیت کند.

اعتقاد شخصی من این است که دولت واحد مبتنی بر دموکراسی واقعی و حقوق برابر امیدوارکننده‌ترین راه پیش روی است.

گفتگو از محمدحسن گودرزی