نظام رتبه‌بندی معلمان در ایران ناعادلانه است؟

به گزارش خبرنگار ایکنا، مرحله یک‌چهارم نهایی دهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران پیش از ظهر امروز، یکشنبه ۸ خرداد، با چهار گزاره به همت سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد.

مناظره دوم با گزاره «نظام رتبه‌بندی معلمان در ایران ناعادلانه است» انجام شد و در این مناظره دو تیم موافق با عنوان «جهاد علمی» از دانشگاه صنعتی اصفهان و تیم مخالف با عنوان «ایمان» از دانشگاه خواجه نصیر‌الدین طوسی به مناظره پرداختند.

بیشتر بخوانید:

• مناظره‌ای داغ درباره اصلاحات نهادی در ایران

اسماعیل شیری از تیم موافق گفت: وضعیت عینی و فعلی نظام رتبه‌بندی کاملاً ناعادلانه است، چون اکنون حقوق یک معلم از حقوق یک کارگر ساختمان کمتر است. بیش از یک میلیون معلم در کشور وجود دارند که مشمول این طرح می‌شوند و فرض کنید با این طرح حقوق معلمان در ماه به 10 میلیون افزایش پیدا کند اما آیا این حقوق عادلانه است؟ حقوق معلم در ایران کمتر از حقوق معلم در کشورهای پیشرفته است و با همین 10 میلیون هم معلم نمی‌توان گذران زندگی کند.

وی افزود: معلمی یک فعالیت حرفه‎‌ای است و معلم مسئولیت اجتماعی دارد و نقش حیاتی را در جامعه ایفا می‌کند و واقعاً معلمی کارخانه آدم‌سازی است، اما باید قبول کرد که شاخص سنجش کیفی معلمان در نظام رتبه‌بندی مشکل دارد و باید مشخص شود شاخص سنجش برتری کیفیت یک معلم از معلم دیگر چیست.

پاسخی از تیم مخالف گفت: هرچند در انتهای دولت دهم، وزیر وقت آموزش و پرورش عجولانه آیین‌نامه نظام رتبه‌بندی را به تصویب رساند، اما این آیین‌نامه طی سال‌های گذشته چندین و چند بار اصلاحیه داشته و به دنبال این اصلاحیه‌ها شفاف و پخته‌تر شده است و البته هنوز هم جا دارد که بهتر شود.

وی افزود: در نسخه نهایی این آیین‌نامه در 18 صفحه اهداف جمهوری اسلامی برای بهبود شرایط معلمان قید شده است. معتقدیم اصل نظام رتبه‌بندی ناعادلانه نبوده و اجرای صحیح آن می‌تواند به ارتقای شرایط معلمان و درسی مدارس کمک کند.

علیرضا قضاوی به عنوان موافق این گزاره گفت: ابتدا ببینید اصل نظام رتبه‌بندی اصلاً چیست؟ و چه کسانی متولی هستند؟ باید به این پرسش‌ها پاسخ داد. در قانون رتبه‌بندی معیارها به صورت دقیق بیان نشده و معیارهای پژوهشی هم دقیق بیان نشده است. آیا می‌خواهیم بلایی که سر دانشگاه‌ها آورده‌ایم سر مدارس هم بیاوریم که با سه میلیون پایان‌نامه و مقاله بفروشند! همچنین باید مشخص شود که بودجه نظام رتبه‌بندی را چگونه تأمین خواهند کرد و این هم مشخص نیست.

حسینی از تیم «ایمان» به عنوان مخالف گزاره در واکنش به ادعای قضاوی گفت: بودجه را باید سازمان برنامه و بودجه تأمین کند و مشکل تأمین بودجه به اجرا بازمی‌گردد و ربطی به رتبه‌بندی ندارد.

وی با بیان مثالی رتبه‌بندی را یک قانون خوب توصیف کرد که در دیگر کشورها هم اجرایی شده است، عنوان کرد: در سنگاپور هر چهار سال یکبار معلمان مورد سنجش قرار می‌گیرند و اگر معلمی صلاحیت نداشته باشد جایگاه خود را از دست می‌دهد و در ژاپن و کانادا هم همین است.

شیری در حمایت از قضاوی به عنوان هم‌تیمی خود گفت: مسائل اجرایی مشکلی برای بودجه ایجاد نمی‌کنند بلکه مشکل از دولت است، چون دولت منابع کافی ندارد. مثلاً گفته‌اند یک معلم باید ۱۲۰ ساعت آموزش ببیند، قرار است هزینه این آموزش را که پرداخت کند؟ و یا اینکه آموزش‌ها حول چه محورهایی است و چگونه انجام می‌شود؟

وی ادامه داد: درست است در سنگاپور نظام رتبه‌بندی موجب بهبود شرایط معلمان شده اما باید در نظر گرفت معلمان سنگاپوری این استقلال را دارند که خودشان محل تدریس را انتخاب کنند و متناسب با شرایط تدریس حقوق دریافت می‌کنند، اما آیا در ایران این‌گونه است؟ یک معلمی که در سیستان و بلوچستان تدریس می‌کند باید متناسب با شرایط جغرافیایی حقوق دریافت کند اما واقعاً معلم ما علاقه ندارد در این استان تدریس کند.  

شیری تأکید کرد: از سوی دیگر نظام رتبه‌بندی معلمان فعلاً مصوبه دولت است و تنظیم آیین‌نامه آن تا آخر سال هم به طول می‌انجامد، در صورتی که دولت گفته در نیمه اول سال اجرا شود.

پاسخی از تیم مخالف معتقد است، در نظام رتبه‌بندی همه شرایط در نظر گرفته شده، حتی شرایط آن معلمی که در مناطق محروم تدریس می‌کند.

وی گفت: کارزاری را معلمان عزیز تشکیل داده‌اند که اکنون هم در حال اجراست و خود معلمان می‌گویند سریعاً این قانون اجرا شود و وقتی خود معلمان می‌گویند اجرا کنید شما می‌گویید اجرا نشود!

قضاوی از تیم جهاد علمی گفت: هر قانون در مجلس اول کلیاتش تصویب می‌شود و بعد جزئیاتش در کمیسیون‌ها بررسی می‌شود اما این قانون فقط کلیاتش تصویب شده و جزئیاتش به تصویب نرسیده است. از سوی دیگر در این قانون درباره بازنشستگان آموزش و پرورش صحبتی نشده است.

وی اضافه کرد: معلمان در تجمعاتشان گفته‌اند که این آیین‌نامه سرهم‌بندی شده و اکثریت معلمان هنوز عادلانه بودن آن را نپذیرفته‌اند.

قضاوی درباره کاهش هزینه زندگی معلمان گفت: در کنار رتبه‌بندی باید هزینه‌های زندگی را کاهش داد. معلمی دارای شأن است و باید بیمه و خدمات بهداشتی معلمان تأمین شود و نیز باید خدمات مسکن برای معلمان در نظرگرفته شود.

وی بخش دیگری از انتقادات خود را متوجه نظام سنجش کیفی کرد و افزود: مدیر مدرسه و دانش‌آموزان در نظام رتبه‌بندی جایگاهی ندارند، درصورتی‌که خود دانش‌آموز معیار خوبی برای سنجش کیفیت تدریس معلم محسوب می‌شود.

حسینی از تیم ایمان گفت: باید تلاش کنیم تا کیفیت زندگی معلمان ارتقا پیدا کند و با این آیین‌نامه می توان شرایط معلمان را بهبود بخشید. این آیین‌نامه دو شوری است و چندین بار اصلاحیه خورده، لذا قانون خوبی است. گفتید وضعیت بازنشستگان در نظر گرفته نشده اما باید در نظر گرفت که بازنشستگان قانون دیگری دارند و آن قانون همسان‌سازی است.

به گفته وی، نظام رتبه‌بندی معلمان ناعادلانه نیست بلکه در صورت اجرای صحیح می‌تواند موجب ارتقای کیفیت معلمان شود.

در پایان این مناظره که به داوری مجید احسن؛ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، صدیقه ببران؛ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و الهام اکبری؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، تیم جهاد علمی امتیاز 117 و تیم ایمان امتیاز 105را کسب کردند و در نتیجه تیم جهاد علمی پیروز این مناظره شد و به مرحله نیمه‌نهایی راه یافت.