علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به ضرورت رعایت عدالت در دریافت مالیات گفت: در حال حاضر نسبت دریافت مالیات به تولید ناخالص ملی بسیار اندک است و جزء پایینترینها در جهان هستیم و در میان کشورهای بزرگ و در کشورهای در حال توسعه کمترین میزان مالیات را نسبت به تولید ناخالص ملی داریم. این نسبت فعلاً اندک است، اما جای کار دارد و میتواند افزایش پیدا کند.
وی با تأکید بر اینکه نظام مالیاتستانی در ایران ناعادلانه است، عنوان کرد: در نظامهای مالیاتی پیشرفته برروی برخی از انواع مالیات تأکید میشود و بسیاری دیگر از انواع مالیاتها حذف میشوند؛ یعنی سعی میشود یک سری مالیاتهای خاصی دریافت شود. به طور مشخص به نظر بنده باید تنها ۲۰ درصد جامعه مالیات پرداخت کنند و ۸۰ درصد جامعه باید از پرداخت مالیات معاف شوند، به جزء مالیاتهایی که جنبه مقرراتزدایی و تنظیمگری دارند مانند مالیات بر مصرف یا مالیات بر فعالیتهای سوداگرایانه که این نوع مالیاتها را میتوان به همه اقشار جامعه تسری داد.
کارشناس بازارهای مالی در همین رابطه اضافه کرد: تمامی شرکتهای کوچک باید از پرداخت مالیات بر درآمد یا مالیات بر سود معاف شوند یا حتی بخش عمدهای از صنوف و کسبه کشور باید از پرداخت مالیات معاف شوند.
بیشتر بخوانید:
وی در پاسخ به این پرسش که آیا میتوان تنها از طریق دریافت مالیات از ۲۰ درصد جامعه نیاز مالی دولت و کسری بودجه را تأمین کرد، پاسخ داد: قطعاً میشود، چون که تمرکز ثروت در دست ثروتمندان جامعه است که یک درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهند. حتی این ۲۰ درصد را که خدمتتان عرض کردهام زیاد هم هست، یعنی ۱۰ درصد هم در نظر بگیریم شاید کافی باشد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: متأسفانه وقتی معافیتهای مالیاتی در نظر گرفته میشود در بسیاری از اوقات افرادی که ثروتهای کلان در اختیار دارند از این معافیتها استفاده میکنند! و باید راهی یافت تا مانع مالیاتگریزی شد. از افرادی که توانایی و تمکن مالی ندارند تحت عناوین مختلف مالیات دریافت شود، نقض غرض است و وضعیت اقتصادی کشور را وخیمتر میکند.
سعدوندی به ضرورت هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور اشاره کرد و در همین رابطه گفت: در کشور ما به وضوح مشاهده میشود که هزینه جمعآوری مالیات از میزان مالیات پرداختشده از سوی اصناف به مراتب بیشتر است؛ یعنی مالیات دریافتی کمتر از هزینهای است که برای جمعآوری آن پرداخت شده است. این مسئله خلاف عقل است و با عدالت هم سازگاری ندارد، لذا دولت باید برروی افرادی که ثروتهای کلان در اختیار دارند متمرکز شود و از آنها بخواهد که مالیاتشان را به صورت دقیق و واقعی پرداخت کنند.
وی پیشنهاد کرد که دولت برروی مالیات بر مصرف متمرکز شود و گفت این نوع مالیات راهگشا خواهد بود، اما شیوه دریافت مالیات بر درآمد عادلانه نیست، چون نباید از اصناف کوچک و کسبه و همچنین کارگر و کارمند مالیات دریافت کرد.
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در طی این سالها مسیر را اشتباه طی کردهایم، عنوان کرد: مثلاً از تعرفه واردات مالیات دریافت میشود، درصورتیکه در اکثر کشورهای جهان این تعرفه به صفر رسیده، دلیلش هم این است که این نوع مالیات یا گمرک درواقع مخل روند اقتصاد و روند تولید است. در مقابل این باید برروی برخی از کالاها که ثروتمندان بیش از هرکس دیگری آن را مصرف میکنند، مالیات وضع کرد که حاملهای انرژی به خصوص بنزین بیشتر از سوی ثروتمندان مصرف میشود
سعدوندی ادامه داد: اگر برروی حاملهای انرژی مالیات وضع شود و از ثروتمندان چنین مالیاتی دریافت شود، حتی دولت میتوان به تنهایی از این طریق کسری بودجه خود را تأمین کند و نیز تورم را از این طریق به شدت در حد کشورهای توسعهیافته کاهش داد. اما همه اینها نیازمند این است که نگرشها نسبت به مالیات تغییر کند، ولی فعلاً اثری از تغییر نگرشها مشاهده نمیشود.
وی سیستم مالیاتی کشور را یک سیستم سنتی و مملو از مشکلات فنی و زیرساختی میداند که اگر این شیوه مالیاتستانی ادامه پیدا کند، اعتراض بخش عمدهای از جامعه را به همراه خواهد داشت و دولت را در تأمین هزینههایش یاری نخواهد ساخت.
این استاد دانشگاه گفت: متأسفانه همان سیستم قجری در نظام مالیاتی کشور در جریان است و باید اصلاح شود و در این مسئله شکی وجود ندارد. از طرف دیگر تعداد بسیار زیادی سامانه در کشور وجود دارند که از اینها میتوان در جهت مالیاتستانی استفاده کرد، اما متأسفانه مورد استفاده قرار نمیگیرند. در مقابل برخی شیوههای دریافت مالیات هم وجود دارد که نیازی به سامانه خاص نیست که همین مالیات بر حاملهای انرژی آسانترین مسیر برای دریافت مالیات از ثروتمندان است.
سعدوندی سامانه مؤدیان و پایانههای فروشگاهی را به عنوان یکی از سامانههایی مؤثر در عدالت مالیاتی عنوان کرد و گفت: سامانه مؤدیان و پایانههای فروشگاهی از معدود سامانههایی است که میتواند کارآمدسازی نظام مالیاتی و عدالت در این حوزه منجر شود.
وی گفت: باید از مالیات بر کسب و کارها و شرکتها به سمت مالیات بر افراد سمت و سو پیدا کرد، یعنی مثلاً وقتی افراد سود شرکتها را دریافت میکنند یا درآمدهای بالا از قِبل کسب و کار دارند، این افراد باید مالیات پرداخت کنند.
کارشناس اقتصادی تأکید کرد: باید مالیات بر حقوق و دستمزد به طور کل لغو شود. این نوع مالیات واقعاً با عدالت سازگاری ندارد. متأسفانه از سودهای کلانی که افراد از شرکتها یا یک فعالیت مالی دریافت، مالیات اخذ نمیشود یا از انتقالهای کلان مالی مالیات دریافت نمیشود، اما کارمند و کارگر پیش از دریافت حقوق و دستمزد خود، مالیاتشان را پرداخت میکنند. قطعاً این شیوه مالیاتی عادلانه نیست و به تأمین مالی دولت و تأمین کسری بودجه دولت هم کمکی نخواهد کرد. به باور من دولت باید دانهدرشتها را پیدا کند و از آنها مالیات دریافت کند و دریافت مالیات از این قشر به تنهایی کفاف تأمین هزینههای جاری و عمومی دولت را خواهد داد.
به گفته سعدوندی، دریافت مالیات از درآمد حقوق کارمند و کارگر انگیزه کار را کاهش میدهد.
سعید امینی
انتهای پیام