انسان‌های ظالم چه خصوصیاتی دارند

حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمدرضا شاهرخی، نماینده ولی‎فقیه در لرستان، در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به آیه 44 سوره ابراهیم(ع) با این مضمون «وَأَنذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ فَيَقُولُ الَّذِينَ ظَلَمُواْ رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ نُّجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَوَلَمْ تَكُونُواْ أَقْسَمْتُم مِّن قَبْلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٍ»، گفت: خدای متعال در سوره ابراهیم پنج خصوصیت از خصوصیات انسان‌های ظالمی که در روز حساب گرفتار می‌شوند، را ذکر می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی از خصوصیات انسان‌های ظالم این است که «تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصَار» است یعنی از شدت ترس و وحشت چشم‌های آنها خیره می‌شود و بدون حرکت می‌ایستد و به یک نقطه دوخته می‌شوند و توانایی بستن چشم‌ها را ندارند، افزود: دومین گرفتاری انسان‌های ظالم، ستمگر و متجاوز به حقوق همنوعان را «مُقْنِعِي رُءُوسِهِمْ» دانست که از هول و وحشت عذاب نمی‌توانند عذاب اطرافیان را ببینند، سرها را بلند می‌کنند و به آسمان نگاه می‌کنند و این هم فراری از عذاب برای آنان فراهم نمی‌کند، چنین انسان‌هایی «لَا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ» هستند یعنی؛ پلک‌هایشان به هم نمی‌خورد همچون انسان‌های مرده که پلک‌هایشان به هم نمی‌خورد.

نماینده ولی‌فقیه در لرستان با بیان اینکه چنین انسان‌هایی «وَأَفْئِدَتُهُمْ هَوَاءٌ» هستند یعنی؛ دل‌هایشان فرو می‌ریزد و جان تهی می‌کنند و قوت و قدرت خود را از دست می‌دهند و آنچه می‌دانند از وجودشان تهی و خالی می‌شود، ادامه داد: انسان‌های ظالم در روز حساب سرها را بلند و به آسمان نگاه می‌کنند چون هر چه می‌بینند و به اطراف نگاه می‌کنند همه عذاب دردناک است زیرا توان اینکه این عذاب را ببیند، ندارند.

روزی که عذاب به سراغ آنها می‌آید

این مفسر قرآن کریم اضافه کرد: خداوند متعال در ادامه آیه 44 سوره ابراهیم(ع) به نبی مکرم اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) می‌فرماید: «وَأَنْذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ؛ بترسان مردم را از روزی که عذاب به سراغ آنها می‌آید» ظالمین می‌گویند: «فَيَقُولُ الَّذِينَ ظَلَمُوا رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ نُجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَ؛ پروردگارا به ما مهلت کوتاهی بده تا پاسخگوی دعوت تو باشیم از رسولانت پیروی کنیم ولی دیگر دیر شده است» سؤال می‌شود: «أَوَلَمْ تَكُونُوا أَقْسَمْتُمْ مِنْ قَبْلُ مَا لَكُمْ مِنْ زَوَالٍ؛ آیا ما به شما مهلت ندادیم؟ آیا شما نبودید که سوگند یاد کردید که روز حسابی نیست؟ شما بودید که سوگند یاد کردید که هرچه هست فانی و زوال است و آخرتی در بین نیست».

شاهرخی با بیان اینکه خدای متعال در آیه 45 سوره ابراهیم(ع) با این مضمون «وَسَكَنتُمْ فِي مَسَاكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ وَتَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنَا بِهِمْ وَضَرَبْنَا لَكُمُ الأَمْثَالَ» فرموده است: شما با ظالمان مبارزه کردید ولی وقتی که بر سر کار آمدید در همان سکونتگاهی اقامت کردید که آنها بودند و بر شما هم آشکار کردیم که با ظالمین گذشته چه کردیم و به شما نشان دادیم و ما داستان قوم عاد، ثمود، نوح و لوط را برای شما گفتیم ولی شما همان راه ظلم و ستم را پیش گرفتید».

وی با اشاره به اینکه حالا در اینکه «وَأَنْذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ؛ ای پیامبر مردم را بترسان از روزی که عذاب می‌بینند» روز عذاب چه زمانی است؟ اظهار کرد: برخی می‌گویند روز عذاب همان عذاب دنیوی است؛ برخی می‌گویند عذاب لحظه مرگ است که انسان در آن زمان توفیق توبه پیدا نمی‌کند؛ برخی هم می‌گویند عذاب قیامت است این در حالی است که کسی همچون زمخشری در کتاب تفسیر کشاف می‌گوید: روز عذاب شامل همه است یعنی هم مربوط به عذاب دنیوی، لحظه مرگ و روز قیامت است.

سپر تقوا

امام‌ جمعه خرم‎آباد با بیان اینکه نبی مکرم اسلام(ص) شخص باتقوا را به کسی که در میدان جهاد است تشبیه می‎کند یک جهادگر و رزمنده یک ابزاری دارد برای حمله و یک سپری دارد برای دفاع، شخص باتقوا مانند یک رزمنده در اجتماع حضور دارد و کنشگر اجتماعی است.

وی با بیان اینکه یک انسان باتقوا، کسی است که فعال اجتماعی است ولی در مقابل خواستنی‌های حرام یک سپر و محافظی دارد به نام تقوا، تصریح کرد: یک کنشگر اجتماعی، فعال فرهنگی و اقتصادی در صحنه اجتماع با مسائل گوناگونی روبرو است، خواستنی‌های حرام و غیرقانونی در مقابل او هستند اما سپری به نام تقوا دارد که او را حفظ می‌کند.

امام‌ جمعه خرم‌آباد با تأکید بر اینکه انسان باید در فضای مجازی و حقیقی در صحنه اجتماع فعال باشد، ولی بر محور تقوا بگوید و بنویسد، افزود: اگر این‌چنین بود در رویدادهای اجتماعی شاهد تلخ‌ زبانی‌ها نیستیم، شاهد بداخلاقی‌ها نیستیم، تقواست که به‌عنوان سرمایه اجتماعی زبان انسان را حفظ می‌کند در عین اینکه حق می‌گوید با منطق و استدلال و اخلاق و به دور از بد زبانی، تلخ‌گویی و زشت‌گویی صحبت می‌کند.

وی با بیان اینکه شخص باتقوا مراقبت همیشگی می‌خواهد، هم فعال اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است هم در گروه‌های جهادی و جوانان فعالیت می‌کند ولی در عین حال سرمایه بی‌بدیل تقوا را با خود دارد، اضافه کرد: وقتی انسان به مقام مخلصون رسید که ظاهر و باطنش هم پاک شد «والمُخلِصونَ فى خَطَرٍ عَظيمٍ؛ در خطر عظیم هست».