نهم ربیع‌الاول نخستین روز امامت و ولایت یگانه منجی عالم بشریت، حضرت مهدی موعود(عج) است که پس از شهادت پدر بزرگوارشان امام حسن عسکری(ع)، به این مقام نائل شده‌اند. در چنین روزی یکی از مسائلی که می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد مفهوم انتظار امام غایب از نظرها است و در این میان انتقال آموزه‌های انتظار به کودکان باید مورد توجه جدی باشد. والدین باید این مفهوم را برای فرزندان خود به ویژه از سنین کودکی نهادینه کنند. البته در این میان از نقش جدی مدرسه و مربیان مدرسه نیز نباید غافل شد.
در این خصوص خبرنگار ایکنای قم، به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی دانشمند، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان رفته است تا پای سخنان وی بنشیند که متن این گفت‌وگو از نظر مخاطبان می‌گذرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی دانشمند در گفت‌وگو با ایکنای قم، در خصوص راه‌های آشنایی کودکان با امام زمان(عج) گفت: کودک و نوجوان را باید با این امر که امام و پیشوا در راه است، آشنا ساخت که این امر اختصاص به مادر ندارد اما مادر می‌تواند مهمترین نهاد آموزش و پرورش باشد.
وی با اشاره به سروده‌ای از خود افزود: این سروده از زبان کودکی است که از زبان مادر خود، قصه مردی را که در راه است، تعریف می‌کند و این شعر از زبان مادر می‌خواهد آموزه انتظار را به کودک بیاموزد.
دانشمند، مادر را نخستین دانشگاه انتظار دانست و افزود: مادر، دانش‌آموز خود را که کودک است با شیره جان خود آمیخته و خانه مهمترین دانشگاه کودک می‌شود و نخستین آموزه انتظار زمانی است که کودک انتظار می‌کشد تا شير بخورد.
اهمیت لالایی در مکتب دینی
وی ادامه داد: مورد دیگر آموزش انتظار با گفتن لالایی‌هایی است که در مکتب دینی به آن اشاره شده است که علامه شیخ عبدالحسین امینی در آغاز جلد دوم الغدیر به اهمیت بیان این لالایی‌ها اشاره می‌کند.
این نویسنده کودک با اشاره به اینکه مادر با زمزمه لالایی‌های مربوط به امام زمان(عج) می‌تواند آموزه انتظار را به کودک منتقل کند، گفت: نهاد مدرسه پس از مادر دومین نهاد برای آموزش فرهنگ انتظار است و چنانچه آموزگار دارای ایمان مهدوی و دانش انتقال آموزه‌ها باشد و بتواند علم و هنر را به صورت جذاب با هم در آمیزد، همراه با دانشگاه نخست يعنی مادر در انتقال فرهنگ مهدوی مؤثر است.
دانشمند ابراز کرد: مادران و معلمان باید دوره‌هایی بگذرانند تا با چگونگی انتقال آموزه‌های مهدویت به کودکان آشنا شوند که بنده در دوره‌های خود به ۱۰۰ مورد در زمینه انتقال آموزه‌ها در کتاب «امیران کوچک» اشاره کرده‌ام که با شعر، قصه و قابلیت‌های این دو مورد، انتقال آموزه‌های مهدوی مورد بررسی قرار گرفته است.
وی گفت: هم‌چنين مربی، معلم و مادر باید یک دوره انسان‌شناسی را بگذرانند تا درک کنند که انسان تنها گوشت و پوست نیست و عمر انسان محدود است و زمانیکه این باورها بارور نشود، جوانه انتظار رشد نمی‌کند که در این زمینه کتاب «معرفت النفس یا خودشناسی» آماده نشر است. مربی، مادر، پدر و آموزگار باید برای انتقال علم انتظار به دو مسئله اساسی اشاره کنند یعنی ابتدا به ترسیم بن‌بست‌های موجود در زندگی بپردازند و زمانیکه فرهنگ انتظار را ترسیم می‌کنند باید زندگی فردی و اجتماعی را به تصویر بکشند و راه برون‌رفت از بن بست‌ها را به کودک نشان دهند.
روش‌های انتقال فرهنگ مهدوی
نويسنده کودک و نوجوان ادامه داد: یکی از شیوه‌ها و روش‌های انتقال فرهنگ مهدوی، قرآن است. هم‌چنين کودک و نوجوان را به محیط هایی ببریم که آوای انتظار سر می‌دهند و یکی از این اماکن مسجد مقدس جمکران است.
وی اضافه کرد: شركت بچه‌ها در مراسم جشن، جايزه دادن به آنها به مناسبت‌های گوناگون مذهبی به شكل تقليدی و البته نيمه استدلالی ذهنيت كودك را آماده پذيرش باور مهدوی می‌كند، ضمن آنكه پرداختن به آيات قرآن همچون اين آيه: «بَقِیَّةُ اللّهِ خَیْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَمَا أَنَاْ عَلَیْكُم بِحَفِيظٍ» و بيان معنای ساده از آن می‌تواند زمينه را برای انتقال آموزه‌های انتظار و مهدويت در كودكان ايجاد كند.
نویسنده کودک و نوجوان گفت: نكته ديگری كه می‌تواند برای كودک جذاب باشد و البته به نظر من در قالب يك معجزه مطرح است، مسئله حی و زنده بودن امام زمان(ع) با وجود عمر بيش از هزارساله ايشان است و اينكه ايشان در بين ما زندگی می‌كند و زندگی در خفا ندارد، اما همانند روايت مشهور قرآنی كه می‌گويد يوسف(ع) در بين برادرانش بود در حاليكه آنها او را نمی‌شناختند، امام زمان(عج) نيز در ميان ماست و شايد روزانه بارها با او برخورد داشته باشيم اما او را نشناسيم و اين مسئله برای كودکان جذاب و خالی از لطف نيست.
فرهنگ انتظار برای کودکان
دانشمند با اشاره به کتاب‌های خود در زمینه فرهنگ انتظار برای کودکان افزود: «جشن تولد مهربان‌ترین کودک دنیا» توسط انتشارات بهار دل‌ها چاپ شده که به صورت نقاشی و رنگ‌آمیزی از زبان خورشید، ابر، باد و باران است که می‌خواهند در جشن تولد. مهربان‌ترین کودک دنیا یعنی امام زمان(عج) شرکت کنند.
وی بیان کرد: کتاب «پرسش‌های شهر ظهور» پاسخ به پرسش‌های کودکان و نوجوانان مربوط به امام زمان(عج) است که به ۵۰ سؤال آنان پاسخ می‌دهد و توسط انتشارات بهار دل به چاپ رسیده است که این سؤال‌ها شامل مواردی از جمله چرا وقتی نام قائم را می‌شنویم، می‌ایستیم؟، چرا به امام مهدی(عج) صاحب‌الزمان می‌گویند، امام زمان(عج) برای انجام امور خود چگونه از شهری به شهر دیگر سفر می‌کردند، چرا بعد از نام امام زمان، (عج) می‌گذارند.
نویسنده و شاعر کتاب‌های کودک و نوجوان گفت: در کتابی از بنده، ۴۰ قصه از زندگی حضرت رقیه با عنوان «عزیز بابا رقیه» چاپ شده است که آخرین قصه این کتاب با عنوان آخرین پرواز مربوط به زمانی است که ایشان در خرابه از دنیا می‌رود که اگر این داستان را برای کودک بازگو کنیم، روح لطیفش آن را نمی‌پذیرد بنابراین در قصه چهلم کتاب جشن بزرگی را مطرح کردم که کودک پا به دنیای مطلوب می‌گذارد و بحث انتظار مطرح می‌شود.
وی در پایان گفت: اگر کودک بن‌بست‌ها را درک کند اما راهی برای رهایی از آن پیدا نکند، سر از پوچی در می‌آورد اما اگر جامعه این بن‌بست‌ها را به کودک بشناساند و بعد راه رهایی را نیز نشان دهد، کودک به امید می‌رسد.
