گذری به موزه مردم‌شناسی در سراب + فیلم
موزه مردم‌شناسی عشایر آذربایجان یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری و تاریخی در شهرستان سراب است. زندگی کوچ‌نشینی در ایران و از جمله آذربایجان سابقه‌ای کهن دارد و کوچ‌نشینان نقش مهمی در تاریخ سیاسی و اجتماعی این مرز و بوم داشته‌اند.
زندگی کوچ‌نشینی در ایران و از جمله آذربایجان سابقه‌ای بس کهن دارد و کوچ‌نشینان نقش مهمی در تاریخ سیاسی و اجتماعی این مرز و بوم داشته‌اند. بسیاری از دولت‌ها و حکومت‌های قبل از اسلام و بعد از اسلام از میان ایلات و عشایر برخاسته‌اند. حکومت‌های غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، قره قویونلوها، آق قویونلوها، افشاریه، زندیه و قاجاریه حکومت‌های ایلی بودند که قدرت اولیه خود را از تشکیلات ایلی خود گرفته‌اند.
روند کوچ‌نشینی در ایران و از جمله آذربایجان آنچنان است که می‌توان پیش‌بینی کرد با آخرین نسل عشایر کوچ‌رو در ایران مواجه هستیم. از این رو تأسیس موزه عشایر ضرورت تاریخی داشت. شهر سراب موقعیت ویژه‌ای بر سر راه تبریز- اردبیل و استان گیلان داشته و همه ساله هزاران نفر به قصد استفاده از آب‌های گرم و معدنی سبلان و سرعین و طبیعت زیبای شمال کشور این شهر را پشت سر می‌گذارند.
یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و تاریخی آذربایجان‌شرقی موزه مردم‌شناسی عشایر آذربایجان در شهرستان سراب است. از تبریز باید حدود 130 کیلومتری را طی کنید تا به سراب برسید. بعد از اینکه به سراب رسیدید سراغ خیابان امام خمینی و جنب غربی شهرداری این شهر را که بگیرید به حمام سابق و موزه مردم‌شناسی عشایر آذربایجان می‌رسید.
این موزه که نخستین موزه عشایر کشور است، در ساختمان قدیمی حمام جلال سراب اثری به جای مانده از دوران قاجاریه با معماری ارزشمند و با مساحتی حدود 650 متر مربع در داخل شهر بنا شده است. بنای موزه متعلق به دوره قاجار بوده و در این دوره به‌عنوان حمام عمومی شهر مورد استفاده قرار می‌گرفته است. اسم حمام هم برگرفته از نام مالک آن به نام «جلال» است.
حمام جلال دارای دو بخش مجزای زنانه و مردانه بوده و در هر بخش خزینه‌ای برای تجمع آب گرم تعبیه شده بود. گرمخانه مرکزی حمام هم در محل اتاق مدیریت فعلی موزه قرار دارد.
این حمام تا سال 1372 در مالکیت بخش خصوصی بود تا اینکه در همان سال توسط شهرداری سراب تملک و جهت مرمت و تأسیس موزه عشایر در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی قرار گرفت.
موزه عشایر آذربایجان‌شرقی از شمار موزه‌های مردم‌شناسی است و قلمرو این موزه‌ها منطقه‌ای و به نمایش گذاشتن نشانه‌های فرهنگی، سنتی و قومی و نمایان‌گر ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی و فنی مردم منطقه است. این نشانه‌ها اشیاء و نمادهای مردمی است که آنها را به‌کار می‌گرفتند و یا به‌کار می‌گیرند.
از همان روزهای ابتدایی هدف از ایجاد این موزه گردآوری و نگهداری، مطالعه و بررسی و به نمایش گذاشتن نعمات فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش و پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها بوده است.
به عبارتی دیگر، هدف موزه نمایشگر ارائه تحقیقاتی است از مطالعه در مورد آداب، رسوم، زبان، معیشت، مسکن، هنر، فنون، خوراک، پوشاک و صنایع دستی که در جامعه عشایری توسط کارشناسان گردآوری شده است.
به همین دلیل است که موزه مردم‌شناسی برای ببیندگان مانوس و دلنشین است، چراکه در این رابطه هر یک از اموال فرهنگی که به نمایش گذاشته می‌‌شود با زبان بی‌زبانی از چگونگی مورد استفاده در زمان خود صحبت می‌کنند.
غرفه‌های این موزه مانند سایر موزه‌های مردم‌شناسی سخن از چگونه زندگی کردن و با مشکلات مبارزه کردن برای به دست آوردن و بهتر زندگی کردن که همواره نداشتن را یافتن و نبودن را ساختن از زمان‌های بسیار گذشته می‌گوید. تنها تفاوت این موزه با سایر موزه‌ها این است که زندگی در این موزه همیشه در جریان است.
انتهای پیام
