نمایی از عظمت و زیبایی تبریز کهن + فیلم
ارگ علیشاه تبریز که به عنوان مسجد و بعدها به شکل قلعه کاربری داشته اکنون نیز از بلندترین دیوارهای تاریخی بر جای مانده در ایران است که بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد و هنوز هم صلابت و شکوه تاریخی آن شگفتی هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
ارگ علیشاه از قدیمی‌ترین ارگ‌های کشور بوده و در زمان کهن تنها بنای بلند تبریز بوده که از خارج از شهر هم قابل رؤیت بوده است. این بنای زیبا حدود ۳۱ متر ارتفاع و پهنای ۳۰.۱۵ متر دارد طوری که طاق استوانه‌ای آن را فراتر از طاق کسری (ایوان خسرو یا طاق کسری یا ایوان مدائن برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی در تیسفون واقع در کشور عراق) می‌دانند.
قدم‌زدن در سنگ فرش اطراف ارگ و محوطه تاریخی آن حس به یادماندنی را در رهگذران و میهمانان نوروزی بر جای می‌گذارد، هنوز هم معماری و عظمت ارگ تحسین ببینندگان را برمی‌انگیزد که با وجود گذشت صدها سال استواری آن ضرب‌المثل مردمان این دیار است.
«شاردن» سیاح فرانسوی در خصوص عظمت این بنا که در دوره صفوی از آن دیدن کرده است، می‌گوید: «بنا به قدری بزرگ و عظیم و بلند بود که من احساس کردم اگر دست خود را بلند کنم، می‌توانم ستاره‌ها را بچینم».
روزگاری باروهای این قلعه مقر مشروطه چی‌ها بوده و سمبل مقاومت شهر شناخته می‌شد، و در دوره قاجار نیز سربازخانه بوده البته نخستین کاربری ارگ علیشاه به عنوان مسجد بوده اما بعدها و در زمان قاجار به عنوان انبار غلات و انبار مهمات مورد استفاده قرار گرفته است. متأسفانه زلزله‌های پیاپی و شدید در تبریز، بخش زیادی از این ارگ را از بین برده و امروزه یک دیوار از آن باقی مانده است، اما همین دیوار نیز نمایانگر جلال و شکوه این بنای بی‌نظیر است.
ساخت بنای ارگ علیشاه در سال ۷۱۶ هجری قمری در زمان سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) و وزیرش «تاج‌الدین علیشاه» آغاز شد و در سال ۷۲۴ هجری قمری به اتمام رسید که یکی از شاهکارهای هنر معماری اسلامی می‌باشد که عظمت آن در هنر معماری و بناهای اسلامی کم‌نظیر است.
همه ساله هزاران نفر گردشگر داخلی و خارجی از این بنای با عظمت دیدن می‌کنند. این بنا که در محافل و کتب تاریخی نمایه‌ای ویژه از تبریز کهن است، سبک معماری به شیوه آذری دارد و معمار آن استاد «فلکی تبریزی» ذکر شده است.
ارگ علیشاه یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور است که در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی قرار دارد و مصلای بزرگ تبریز در این مکان ساخته شده است. این بنای عظیم بر اثر زمین‌لرزه‌های متعدد ۴۰۰ سال اخیر، در گذر زمان و همچنین اوایل انقلاب تا حدودی تخریب شده است.
امروزه تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد بر جای مانده است که خود مؤید شکوه و آبادانی آن در گذشته است و دیوارهای موجود در حقیقت تشکیل دهنده ایوان تاق پوش و حمال تاقی استوانه‌ای عظیمی بوده است که فضای به وجود آمده به عنوان شبستان و عنصر اصلی مسجد علیشاه به شمار می‌‌رفته است.
انتهای پیام
