مداحی؛ تلفیقی از هنر و علم

امیرمحمد قاسمی، متولد سال ۱۳۷۸ از اردبیل و دانشجوی ترم آخر کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تبریز است که موفق به کسب مقام اول در رشته مداحی سی‌وهفتمین دوره مسابقات قرآن و عترت وزارت علوم در لرستان شده است. او از حدود شش سالگی آموزش مداحی را شروع کرده و از ابتدای مقطع راهنمایی نیز در مسابقات آموزش و پرورش شرکت کرده و رتبه اول قرائت تحقیق و مداحی در استان را دریافت و در سال ۹۶ نیز رتبه سوم کشوری را در رشته مداحی کسب کرده است.

این مداح جوان، متولد یکی از روستاهای حسینی و ولایی شهرستان گرمی، به اسم روستای دیزج بوده و از ۳ سالگی در شهر دارالارشاد اردبیل ساکن شده است که به عنوان تنها شاگرد مرحوم حاج محمدباقر منصوری شناخته شده و در ایام مسابقات قرآنی وزارت علوم نیز بیشتر با این عنوان، مورد تمجید واقع شده است.

داشتن اخلاص، بزرگترین و بهترین پاداش جشنواره بود

این دانشجوی دانشگاه تبریز، در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، در مورد مقامی که کسب کرده می‌گوید: داوران تنها می‌توانستند مداحی‌های ما بشنوند و قضاوت کنند، چه بسیار مداحانی که در اخلاص، نفر اول بودند و این امر بنده را به تقویت اخلاص نیز ترغیب کرد که به نظرم این بزرگترین و بهترین پاداش این مسابقه برای بنده بود.

او با بیان این‌که جشنواره قرآن وزارت علوم از رقابت تا داوری و میزبانی در سطح عالی برگزار شد و رقابت‌ها به قدری تنگاتنگ و نزدیک بود که کار را برای داوران بسیار سخت کرده بود، اضافه می‌کند: داوران نیز اساتید برجسته کشوری و حتی بین‌المللی بودند که لازم می‌دانم در اینجا از آقای دکتر رحمان نوازنی به‌عنوان یک نابغه عالم مدح و مرثیه یاد کنم که محل برگزاری مسابقه را به یک کارگاه آموزش مداحی تبدیل کرده بودند و بسیار از ایشان آموختم که اخلاص در راس این آموخته‌ها بود.

قاسمی، مداحی را تلفیقی از علم و هنر دانسته و تاکید می‌کند: یک مداح باید نسبت به تاریخ اهل‌بیت(ع) و اتفاقات روز جامعه و حتی جهان آگاهی داشته باشد و با هنر مداحی‌اش در صورت وفاق این دو، به تمجید بپردازد و در صورت تناقض این دو، شجاعانه از تریبون حضرت زهرا (س) ابراز مخالفت کند و حتی تذکر دهد، چراکه گاه مداح با یک جمله کاری می‌کند که با یک ساعت سخنرانی نمی‌توان کرد و تلفیقات هنر در مداحی به وضوح زیبایی آفرین و تاثیرگذار است.

این مداح اهل بیت(ع) با اشاره به اهمیت برگزاری مسابقات و جشنواره‌ها در رشته‌های قرآنی و مداحی، می‌افزاید: وقتی در چنین عرصه‌ای رقابت ایجاد می‌شود، شرکت کنندگان برای پیشی گرفتن از همدیگر به خلق بیشتر هنر و در نتیجه زیبایی می‌پردازند و نهایتاً روحیه، خانواده و حتی جامعه ما را به قیام عاشورا نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند.

تحسین داوران با ۲ دقیقه مداحی

او که رتبه اول جشنواره قرآنی را تنها با ۲ دقیقه مداحی کسب کرده و تحسین داوران را برانگیخته است، یادآور می‌شود: لطف حضرت زهرا (س) بود که پس از ۲ دقیقه مداحی با تحسین داوران و مستمعین که اغلب خود شرکت کننده‌ها بودند، داوران اعلام کردند که در همین مدت کوتاه نهایت امتیاز ممکن کسب شده و نیازی به ادامه مداحی نیست؛ این نظر داوران مورد تائید همه برادران مداح‌ هم قرار گرفت و در نهایت داوران مسابقه به معاونت فرهنگی وزارت علوم پیشنهادی دادند و بنا به صلاحدید آن‌ها حدود ۱۴ دقیقه در مراسم اختتامیه به مداحی پرداختم.

این مداح جوان هدف از شرکت در این دوره را این‌گونه بیان می‌کند: وقتی سخن از چنین رقابت‌هایی توام با رفاقت است، انگیزه و تلاش انسان ترفیع می‌یابد و همین امر نه تنها در خود این رقابت، بلکه در پیشرفت حال و آینده شخص نیز اثرگذار است.

او در مورد اثرات ارتباط و انس با قرآن و عترت و معارف دینی در زندگی فردی و اجتماعی نیز می‌گوید: این دو یک چیز هستند با دو نمود؛ یکی مکتوب یکی منطوق. قرآن عترت صامت بوده و عترت قرآن ناطق است، لذا برای دست یافتن به آن یک چیز که قرب الهی است نمی‌توان یکی را کنار زد و فقط یکی را گرفت. این دو باید در کنار هم باشند، چرا که این دو فدایی یکدیگرند.

این دانشجوی دانشگاه تبریز، با اشاره به اثرات برگزاری جشنواره‌های قرآن و عترت در محیط دانشگاه، تاکید می‌کند: در این رابطه باید رجوع کنیم به فرمایشات حضرت امام(ره) که می‌فرمودند؛ اگر می‌خواهید جامعه اصلاح شود، دانشگاه‌ها را اصلاح کنید و شاهراه اصلاح را هم پیامبر اکرم (ص) در ثقلین دانسته‌اند، لذا با چنین جشنواره‌های قرآنی در دانشگاه‌‌ها، جامعه به سمت پیشرفت و موفقیت‌های دنیوی و اخروی سوق داده می‌شود.

قاسمی، با تاکید بر این‌که راه سعادت در حال حاضر در این دنیا، ارتباط قلبی با ولایت است، خاطرنشان می‌کند: این سخن، بخشی از وصیت حاج قاسم است که در امتداد آن خطاب به همه برادران دانشجو با همه سلیقه‌های فکری و عقیدتی سخنی دارم؛ بعید است یک دانشجو که توان ارائه حتی یک پروپوزال برای نجات جامعه از مشکلات را داشته یا حتی توان اعتراض اصولی و تاثیر گذار را دارد، همچون جوانان نابالغ فکری، فریب رسانه‌های دشمن را خورده و اعتراضاتش را با رفتارهای ناهنجار اظهار کند.

صلوات‌های که با مداحی شاگرد نثار روح استاد می‌شود

نفر اول رشته مداحی جشنواره قرآنی وزارت علوم، در پاسخ به این‌که چرا به عنوان تنها شاگرد حاج محمدباقر منصوری شناخته شده‌ است، می‌گوید: توفیق داشتم به عنوان تنها شاگرد زیر نظر مستقیم ایشان باشم و از همان شش سالگی در حدود ۱۴ سال در حضور استاد تلمذ کردم و توفیق یافتم تحت تاثیر انتقادات و توجیهات ایشان حرکت کنم، البته عزیزانی هستند حتی در استان‌های دیگر که علاقمند به سبک استاد بوده و گاه در سبک آن استاد فقید مداحی می‌کنند که جا دارد از آن‌ها نیز به‌عنوان هم مکتب و برادران خود یاد کنم.

وی در مورد احساس خود در مورد صلواتی که در اختتامیه جشنواره قرآنی وزارت علوم نثار روح حاج محمدباقر منصوری شد، خاطرنشان می‌کند: بزرگترین دلخوشی‌ام در حین اجرا و پایان هر مجلسی این است که حاضران پس از مداحی‌ام به روح استادم رحمت و صلوات می‌فرستند و در استان لرستان هم از این جهت بسیار دلشاد بودم تا این‌که در راه بازگشت به اردبیل یکی از عزیزانم پیامی فرستاد که در عالم خواب، حاج محمدباقر منصوری را در حالی که بسیار خوشحال بوده است، زیارت کرده و گفت: خوشا به حالتان که استادتان را خوشحال کردید؛ این پیام خوشحالی‌ام را چنان کرد که در خلوت خود از ذوق و شوق اشک‌هایم جاری می‌شود.

قاسمی، به درس‌هایی که از استادش فراگرفته اشاره می‌کند و می‌گوید: امیدوارم در ادامه مسیر بتوانم درس‌های بارزی که در ادب، اخلاص، پایه کار بودن و شکست ناپذیری از استاد فرا گرفته‌ام را در خود ارتقاء دهم.

این مداح جوان، در ادامه سخنانش با قدردانی از تلاش دست اندر کاران این جشنواره و دعای خیر عزیزانش، به مهمان‌نوازی مردم لرستان نیز اشاره کرده و می‌گوید: مردم لرستان، مردمانی محترم، بااخلاق، خوش رفتار، مهمان نواز و خونگرمی هستند که حتی در خارج از دانشگاه که شناخته نمی‌شدیم، این فضائل برایمان مشهود بود.

او خاطرنشان می‌کند: ان‌شاءالله که با پیوند اخوت و درستکاری همه مسئولان و به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بتوانیم مملکت خود را از همه مشکلات نجات داده و زمینه ساز ظهور حضرت صاحب‌الزمان(ارواحنا فداه) باشیم.

گفتنی است، اختتامیه سی‌وهفتمین جشنواره سراسری قرآن و عترت وزارت علوم، در ۱۹ اردیبهشت به میزبانی دانشگاه لرستان برگزار و شش دانشجوی دانشگاه تبریز موفق به کسب مقام‌های برتر در این جشنواره شدند.

از بین ۱۷ دانشجوی صعودکننده از دانشگاه تبریز به مرحله کشوری، «امیر محمد قاسمی» در رشته مداحی، «زینب فلاحی» در رشته عکاسی و «حسن جعفری» در رشته نقد کتاب موفق به کسب مقام اول شدند. همچنین، «مهدیه یاری» در رشته شعر و ادب موفق به کسب مقام دوم و «فاطمه اسلامی» در رشته داستان نویسی و «فرشته علیزاده» در رشته تولید نرم افزار و اپلیکیشن قرآنی نیز موفق به کسب مقام شایسته تقدیر شدند.