پناهی برای همه + فیلم

امام رضا(ع)  هشتمین امام شیعیان در سال ۱۴۸ (ه.ق) در مدینه به دنیا آمد و مهم‌ترین لقب‌های آن حضرت رضا، عالم آل‌محمد و امام رئوف است. دوره امامت ایشان 20 سال به طول انجامید و زندگی ایشان همزمان با دوره سیاسی محمد امین و مأمون عباسی شد. این امام بزرگوار براساس سیاست‌های مأمون و به اجبار او به مرو سفر کرد و با اکراه و ضمن شروطی ولایتعهدی را پذیرفت، اگر چه حضور علی‌ بن موسی‌الرضا(ع) در ایران به اجبار مأمون صورت گرفت، اما وجود بابرکت ایشان برای مردم مرو و بعد از آن تمام مردم ایران بسیار مغتنم و کشور ایران مفتخر به میزبانی از امام رضا(ع) شد. در مدت کوتاه حضور امام رضا(ع) در ایران، مأمون برای مبارزه علمی با آن حضرت از شخصیت‌های علمی بلندپایه ادیان مختلف دعوت به‌عمل می‌آورد و از امام رضا(ع) می‌خواست تا به سؤالات و شبهه‌های آن‌ها پاسخ دهد. موفقیت و پیروزی چشمگیر امام رضا(ع) در همه این مناظرات حقانیت آن حضرت را ثابت می‌کرد. 

یکی از مهم‌ترین مجالس مناظرات آن حضرت، مناظرات مرو است. در این جلسه مأمون رهبران مکاتب(کلامی و فلسفی) و مذاهب(اسلام، یهود، مسیح، صابئی، هندو و...) را جمع‌آوری کرد که شاید امام رضا(ع) را در یک مناظره علمی شکست دهند، ولی مقصود او حاصل نشد. تقوا، زهد، مدارا، تلاوت بسیار قرآن کریم همراه با تدبر، عبادت و سخاوت از مهم‌ترین ویژگی‌های امام رضا(ع) بود. از ابراهیم بن‌ عباس صولی از اصحاب امام رضا(ع) نقل شده، که گفته است: من ابوالحسن‌الرضا(ع) را هرگز ندیدم در سخن گفتن، با کسی درشتی کنند. من ابوالحسن را هرگز ندیدم سخن کسی را پیش از فراغ از آن، قطع کند. هرگز درخواست کسی را که قادر به انجام دادن آن بود، رد نفرمود، هرگز پاهای خود را جلوی همنشین دراز نمی‌کردند، هرگز در برابر همنشین تکیه نمی‌کردند، هرگز او را ندیدم که غلامان و بردگان خود را بد گویند، هرگز او را ندیدم که آب دهان بیندازند، هرگز او را ندیدم که قهقهه بزند، بلکه خنده‌اش تبسم بود تا آنجا که می‌گوید: هر که بگوید در فضلیت، کسی را مانند او دیده، از او باور نکنید.

در بررسی سیره امام رضا(ع) ویژگی بذل و بخشش بسیار به چشم می‌خورد. ایشان بسیار صدقه پنهانی می‌دادند و اموال خویش را بین نیازمندان تقسیم می‌کردند. روایت شده که ایشان یک سال تمام ثروت خود را در روز عرفه بین نیازمندان تقسیم کردند. فردی به ایشان گفت: این‌گونه بخشش، ضرر است حضرت فرمود: این‌گونه بخشش ضرر و زیان نیست، بلکه غنیمت است، هرگز چیزی را که به‌وسیله آن طلب اجر و کرامت می‌کنید، غرامت و ضرر به شما نیاور در طول حیات مادی امام رضا(ع) و به‌ویژه در مسیر حرکت به سمت ایران کراماتی از آن حضرت نقل شده است. شيخ صدوق و ابن‌شهر آشوب از ابوصلت روايت كرده است كه چون امام رضا(ع) به ده سرخ رسید به وی گفتم: يا ابن‌ رسول‌الله ظهر شده است، نماز نمی‌خوانيد؟ حضرت پياده شد و فرمود: آب بياوريد، گفتم آب نداريم، پس با دست مبارک خود خاک زمين را كنار زد، چشمه‌ای جوشيد حضرت و همراهانش وضو گرفتند و اثرش هنوز باقی است و چون به سناباد رسيد پشت مبارک خود را به كوهی گذاشت كه ديگ‌ها را از آن می‌تراشند و گفت: خدايا نفع ببخش به اين كوه و بركت ده در هر چه در ظرفی گذارند كه از اين كوه تراشند و فرمود كه برايش ديگ‌ها از سنگ تراشيدند و فرمود كه غذايش را نپزند مگر در آن ديگ‌ها، پس از آن روز مردم ديگ‌ها و ظرف‌ها را تراشيدند و بركت يافتند.

هرثمه از خدمتكاران مأمون و عهده‌دار خدمت به حضرت رضا(ع) بود، می‌گوید: روزی سرورم ابوالحسن‌رضا من را طلبید و فرمود: ای هرثمه می‌‌خواهم تو را از مطلبی آگاه کنم که باید نزد تو پنهان بماند و تا زمانی که زنده هستم، آن را برای کسی فاش نکنی، اگر فاش کنی، من دشمن تو پیش خدا خواهم بود. هرثمه گفت: قسم خوردم که تا او زنده است، سخنی نگویم. امام فرمود: ای هرثمه سفر آخرت و ملحق شدنم به جدم و پدرانم نزدیک شده، همانا من بر اثر خوردن انگور و انار مسموم از دنیا خواهم رفت. مأمون می‌خواهد قبر مرا پشت قبر پدرش هارون‌الرشید قرار دهد، اما خداوند نمی‌گذارد و زمین اجازه چنین کاری را نمی‌دهد و هرچه بکوشند تا زمین را حفر کنند و مرا پشت قبر هارون دفن کنند، نمی‌توانند و این مطلب را بعداً خواهی دید. 

سرانجام امام رئوف در روز آخر صفر سال ۲۰۳ (ه.ق) با انگور و یا انار مسمومی که به دست مأمون به زهر آلوده شده بود، به شهادت رسید. مأمون، امام رضا(ع) را مجبور به خوردن میوه‌های زهرآلود کرد و امام رضا(ع) این‌گونه با تن دادن به مرگ پنهانی یاران و شیعیان خود را از درگیرشدن و جنگ با مأمون در امان نگه داشت، چراکه تا سال‌ها به غیر از نزدیکان و خواص آن حضرت کسی از قاتل ایشان که همان مأمون بود، خبری نداشت و مأمون در مراسم تشییع و دفن آن حضرت بر سر و صورت خود می‌زد. مأمون که در طول دو سال با تمام ترفندهای خود نتوانست امام رضا(ع) را شکست دهد و در همه مناظرات علمی بزرگی و عظمت امام رضا(ع) بر همه آشکار می‌شد، تصمیم به قتل امام گرفت اما بازهم او شکست خورد. امروزه بعد از گذشت بیش از ۱۲ قرن از شهادت آن حضرت، قبر مطهر علی‌ بن موسی‌الرضا(ع) در ایران قبله‌گاه میلیون‌ها انسان آزاده اعم از شیعه و غیر از شیعیان از سراسر جهان است و این در حالی است که هیچ خبر و آثاری از مأمون و هارون‌الرشید وجود ندارد.