سیدمحمدرضا گلپایگانی در ۸ ذیالقعده سال ۱۳۱۶ق، در روستای گوگد واقع در پنج کیلومتری گلپایگان به دنیا آمد. پدرش سیدمحمدباقر، روحانی بود و در آن دیار به امام شهرت داشت. او در سه سالگی مادر و در ۹ سالگی پدرش را از دست داد. وی دروس دوره «سطح» حوزه علمیه را در گلپایگان نزد سیدمحمدحسن خوانساری(ره) برادر بزرگ سیداحمد خوانساری(ره) و محمدتقی گوگدی گلپایگانی(ره) از شاگردان آخوند خراسانی(ره)، خواند. سپس به اراک رفت و در درس آیتالله عبدالکریم حائری یزدی(ره) شرکت کرد. وی پس از چهار سال با مهاجرت شیخ عبدالکریم حائری(ره) به قم، به آنجا رفت و در مدرسه فیضیه ساکن شد.
او پس از وفات شیخ عبدالکریم حائری(ره)، به نجف رفت و به مدت سه ماه در درس آیتالله ضیاءالدین عراقی(ره) و آیتالله سیدابوالحسن اصفهانی(ره) شرکت کرد. همچنین در زمان حضور هشتماهه میرزای نائینی(ره) و آیتالله سیدابوالحسن اصفهانی(ره) در قم، در درس آنها حضور یافت. او همچنین در قم در درس آیتالله سیدحسین بروجردی(ره) هم حاضر میشد. آیتالله گلپایگانی(ره) پس از فوت آیتالله بروجردی(ره) در سال ۱۳۴۰ش مرجع تقلید شد و تا سال ۱۳۷۲ش به مدت ۳۲ سال مرجعیت را برعهده داشت. وی حدود ۷۵ سال دروس حوزوی را تدریس کرد که شصت سال از آن درس خارج فقه و اصول بوده است.
او از سال ۱۳۴۱ ش تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در موارد بسیاری با سیاستهای حکومت پهلوی مخالفت کرده است. در سال ۱۳۴۱ همراه با دیگر مراجع تقلید چون آیات خوانساری(ره)، حکیم(ره) و مرعشی نجفی(ره) در تلگرافی به محمدرضا پهلوی، شاه ایران، مخالفت خود را با «لایحه اصلاحات ارضی» اعلام کرد. آیتالله گلپایگانی(ره) همچنین در سال ۱۳۴۱ش، شرکت مردم در رفراندوم برای انقلاب سفید را که به دستور محمدرضا پهلوی انجام میشد، تحریم کرد. تعطیلی دروس در اعتراض به واقعه فیضیه، صدور بیانیه دراعتراض به کشتار مردم در قیام پانزده خرداد و بازداشت امام خمینی(ره) و برخی دیگر از روحانیون، احضار وزیر دربار به قم درخصوص تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه، تحریم عضویت در حزب رستاخیز که توسط محمدرضا پهلوی ترویج میشد، دفاع از استقلال حوزه علمیه در مقابل اقدام شاه برای تأسیس نهادهای دینیِ دولتی، مخالفت با تغییر تاریخ هجری به شاهنشاهی، برگزاری مجلس ختم برای آیتالله مصطفی خمینی(ره) به رغم حساسیت حکومت پهلوی، سخنرانی در جریان توهین به امام خمینی(ره) در روزنامه اطلاعات و تعطیلی یکهفتهای درسها در اعتراض به کشتار مردم در قیام نوزده دی، از جمله فعالیتهای سیاسی وی پیش از انقلاب اسلامی ایران بوده است.
آیت الله گلپایگانی (ره) پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران، از جمهوری اسلامی ایران حمایت کرد و با آن تعامل داشت. تحول در نظام آموزشی حوزه علمیه، تأسیس مجمع اسلامی لندن، دارالقرآن الکریم، مراکز درمانی و بهداشتی مانند بیمارستان آیتالله گلپایگانی (ره) در قم، مدارس علمیه و تأسیس مرکز مُعجَمالمسائلالفقهیة را ازجمله فعالیتهای فرهنگی و خیریه آیتالله گلپایگانی(ره) برشمردهاند. سرانجام این عالم وارسته در شامگاه ۱۸ آذر ۱۳۷۲ ش برابر با ۲۴ جمادیالثانی ۱۴۱۴ق در ۹۸ سالگی در قم درگذشت. پیکر وی روز ۱۹ آذرماه با حضور مردم تهران و علما تشییع و به قم منتقل شد و در این شهر نیز پس از تشییع باشکوهی، در مسجد بالاسر حرم فاطمه معصومه(س) در کنار قبر استاد خود حائری یزدی به خاک سپرده شد.
انتهای پیام