سال ۱۳۵۶ میزبان رئیسجمهور ایالات متحده شدن در سال جدید میلادی در ژوئن ۱۹۷۸ آنچنان سرخوشی را در محمدرضا شاه پهلوی ایجاد کرد که او بدون فکر کردن به عواقب تصمیمش صرفاً به پشتگرمیکارتر و قدرت نظامیش به رویارویی بیمحابا با رهبر نهضت اسلامی رفت و از هیچ توهین و هتاکی و گستاخی به امام امت، دریغ نکرد. ۱۹ دی چهلوششمین سالگرد قیام مردم قم علیه جسارت روزنامه اطلاعات شماره ۱۵۵۰۶ به امام خمینی(ره) در سال ۱۳۵۶ است که با دخالت ساواک و شهربانی، رنگ خون گرفت. قیام ۱۹ دی، سختترین واکنش روحانیون و مردم قم به چاپ سرمقاله گستاخانه روزنامه اطلاعات تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» بود.
رژیم گذشته در چهلودومین سالگرد به اجرا گذاشتهشدن بخشنامه کشف حجاب اجباریِ رضا شاه و در سیزدهمین سالگرد اصلاحات اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و سیاسی معروف به انقلاب شاه و مردم محمدرضا شاه، سرمقالهای هتاکانه را در ۱۷ دی ۱۳۵۶ به قلم شخصی جعلی به اسم احمد رشیدی مطلق در صفحه هفتم روزنامه در بخش نظرها و اندیشهها چاپ کرد و در آن با شنیعترین ادبیات به آیتالله العظمی سیدروحالله موسوی خمینی تهمت زد و توهین کرد. در این سرمقاله سراسر توهینآمیز که شش روز بعد از پایان سفر جیمیکارتر رئیسجمهور وقت آمریکا به تهران چاپ شد، رهبر نهضت انقلاب اسلامی «مردی وابسته و سرسپرده به مراکز استعماری» معرفی شده بود.
مدرسان حوزه علمیه قم فردای انتشار سرمقاله درس و بحث را تعطیل کردند و با مشارکت طلاب، تجمع بزرگی در مسجد اعظم و محل سکونت مراجع تقلید و بزرگان قم شکل گرفت. جمعیت از صبح تا عصر ۱۸ دی ۱۳۵۶ به بیوت مراجع رفتند و در هر بیتی پای سخنان آنان نشستند و آنان نیز در حمایت از امام و نهضت انقلابی ایشان سخن گفتند. معترضان در پایان هر سخنرانی از مراجع و بزرگان حوزه درخواست میکردند به گستاخی رژیم، واکنشی درخور نشان دهند. حرکت اعتراضی مردم صبح روز دوشنبه ۱۹ دی ۱۳۵۶ با تعطیلی بازار بزرگ قم و همراهی بازاریان با طلاب آغاز شد. طبق قرار شب قبل، طلاب و مردم مقابل مدرسهخان و میدان آستانه تجمع کردند و از آنجا به دیدار مراجع و بزرگان حوزههای علمیه رفتند.
طلاب معترض ابتدا به منزل آیتالله میرزا هاشمآملی و بعد به منزل علامه سیدمحمدحسین طباطبایی رفتند و شنونده سخنان آنان که در محکومیت رفتار رژیم و در حمایت از نهضت امام خمینی(ره) انجام شد، شدند. بر تعداد جمعیت معترض، بعد از نماز ظهر و عصر افزوده شد. آنان در میدان آستانه تجمع کردند و به خانه آیتالله حسین نوری همدانی رفتند. او هم به دفاع از راه و نهضت رهبر نهضت و حرکت آگاهانه طلاب پرداخت و مردم و طلاب را به وحدت و اتحاد دعوت کرد.
معترضان بعد از سخنرانی آیتالله نوری همدانی به خیابان صفاییه رفتند اما ماموران شهربانی و اراذل و اوباشِ حاضر همراهِ ماموران ساواک، از حرکت مردم جلوگیری کردند. علاوه بر آنان ماموران و کماندوهای گارد سلطنت هم در سه راه موزه و چهارراه ارم آمادهباش بودند. مأموران ساواک برای دادن بهانه به نیروهای ضدشورش ارتش و سرکوب مردم، مشابه رفتاری که در خیابان ۱۷ شهریور ۱۳۵۶ تهران انجام داده بودند را تکرار کردند. دو نفر از ماموران ساواک با شکستن شیشه یک بانک و اراذل و اوباش با غارت مغازههای کسبه، زمینه به رگبار بستن و حمله گارد سلطنت به مردم قم را بهوجود آوردند. آنان دفتر نمایندگی روزنامه اطلاعات و دفتر حزب رستاخیز در شهر قم را نیز آتش زدند. در پی با این رفتار ماموران ساواک و همراهی اراذل و اوباش با آنان، مأموران شهربانی و گارد سلطنت رفتار خشونتآمیزی با تجمع کنندگان کردند.
انتهای پیام