اسطوره تاریخ‌نگار اسلام + فیلم
سیدجعفر شهیدی از جمله پژوهشگران برجسته زبان فارسی و تاریخ اسلام محسوب می‌شود که محققان این حوزه او را بنیان‌گذار مکتب تازه‌ای در تألیف تاریخ اسلام می‌دانند. شهیدی به جزء همکاری در تدوین فرهنگ معین و لغتنامه دهخدا آثار بی‌شمار دیگری نیز دارد که به زبان‌های مختلف ترجمه و بارها تجدید چاپ شده‌اند.
سيدجعفر شهيدی، فرزند سيد‌محمد سجادی از دانشمندان و مفاخر بزرگ ادبی ايران در سال ۱۲۹۷ هجری شمسی در شهر بروجرد به دنيا آمد، وی دوران تحصيل ابتدايی و اندكی از متوسطه را در اين شهر و ادامه آن را در تهران به انجام رساند. علامه شهيدی ابتدا به نام سجادی معروف بود كه بعدها تغيير شهرت داده و با نام شهيدی در مراكز علمی و دانشگاهی شهرت پيدا كرد. در سال ۱۳۲۰ برای تحصيل علوم دينی و فقه و اصول راهی نجف شد و تحصيلات حوزوی را در اين شهر كه شهر علم نام داشت تاحد رسيدن به درجه اجتهاد ادامه داد.
وی پس از آن چند سالی را در عوالم طلبگی در قم سپری كرده و از محضر آيت‌الله بروجردی و بسياری از مراجع و بزرگان دينی استفاده كرد اما بعد از هفت سال به علت بيماری به تهران بازگشت چون بايد هر هفته به پزشک مراجعه میكرد و در نتيجه از رفتن به حوزه باز می‌ماند. وی برای گذران زندگی و به منظور ترجمه متون عربی، علامه شهيدی نزد سنجابی(وزير فرهنگ وقت) می‌رفت اما به او اشتغال به تدريس پيشنهاد شد.
شهيدی پس از بازگشت به ايران موفق به دريافت گواهينامه مدرسی شد و از وزارت فرهنگ سابق ديپلم ادبی را اخذ كرد. وی جهت ادامه تحصيل به دانشگاه رفت و موفق به دريافت ليسانس رشته منقول و ليسانس و دكترای زبان و ادبيات فارسی از دانشكده ادبيات تهران شد. در زمينههای ادبيات عرب و فارسی استادی بنام بود و درک محضر و همنشينی با استادانی نظير بديعالزمان فروزانفر، دهخدا، جلالالدين همايی و محمد معين اعتبار علمی و معنوی او را دو چندان كرد.
برخورد با محمد معين، باب آشنايی وی را به حضور علی‌اكبر دهخدا فراهم كرد و بعد از تشكيل مؤسسه لغتنامه دهخدا، معاونت سازمان را به عهده گرفت. سپس علامه دهخدا از سيدجعفر شهيدی دعوت به همكاری كرد و در نامه‌ای به دكتر آذر(وزير فرهنگ وقت) نوشت: «او اگر نه در نوع خود بی‌نظير، ولی كم‌نظير است». دهخدا در اين نامه خواست كه به‌جای ۲۲ ساعت، به او شش ساعت تدريس اختصاص دهند تا بیشتر وقتش را در لغتنامه دهخدا بگذراند، ولی در سال ۱۳۴۰ كه با مدرک دكتری به دانشگاه منتقل شد تدريس در دانشگاه را تا حدود سال ۱۳۴۵ ادامه داد، اما بعد به‌دليل ناامنی دانشگاه، دانشجويان خود را به مؤسسه دهخدا برد.
پس از سال‌ها نيز، تا پايان عمر وی هنوز دانشجويانش چهارشنبه‌ها به آنجا می‌رفتند و با شهيدی جلساتی را داشتند. بعد از مرگ محمد معين، شهيدی مسئوليت اداره سازمان لغتنامه دهخدا را بر عهده گرفت. شهيدی اولين كتابش را در نجف در رد احمد كسری نوشت، هرچند بر با ارزش بودن كارهای تاريخی او (تاريخ آذربايجان، تاريخچه چپق و قليان، مشعشيان و...) تأكيد داشت. شهيدی در سال ۱۳۷۴ منزل مسكونیاش را به شهرداری نارمک واگذار كرد و اين خانه در همان سال به كتابخانه عمومی دكتر شهيدی تبديل شد. سرانجام شهيدی در ۲۳ دی ۱۳۸۶ درگذشت و پيكر وی صبح روز چهارشنبه ۲۶ دی ۱۳۸۶ از مقابل بنياد لغتنامه دهخدا به سمت دانشگاه تهران تشييع شد.
انتهای پیام
