پایه‌گذار حکومت اسلامی در تاریخ معاصر + فیلم

آیت‌الله سید عبدالحسین نجفی لاری در سال ۱۲۶۴ ه. ق در نجف اشرف به دنیا آمد. پدرش سید عبدالله، دزفولی بود که بعدها به نجف مهاجرت کرده بود. از هفت سالگی، تحصیلات ابتدایی خود را در مکتب آغاز کرد و سپس مشغول فراگیری علوم حوزوی و اسلامی شد. سید لاری در دوران تحصیلات خود در درس پنج تن از اساتید نجف حاضر شد، فاضل ایروانی، شیخ محمدحسین کاظمی، شیخ لطف‌الله مازندرانی، ملا حسینقلی همدانی و میرزای شیرازی. سید لاری تا زمانی که میرزای شیرازی در نجف اقامت داشت، در درس او حاضر می‌‌شد و پس از مهاجرت میرزا به شهر سامرا، او در جلسه درس چهار استاد دیگر شرکت می‌‌کرد.

وی در بیست و دو سالگی قدرت استنباط به دست آورد. و از میرزای شیرازی، شیخ لطف‌الله مازندرانی و فاضل ایروانی اجازه اجتهاد گرفت. با توجه به ظلمی که در عهد قاجار بر مردم منطقه لار حاکم بود، مردم این منطقه با ارسال نامه‌‌ها و هیئت‌‌هایی از میرزای شیرازی در خواست اعزام مجتهد مبارز و شجاعی را به این منطقه کردند تا ضمن جلوگیری از ستم و تجاوز حاکمان قاجار، به امور دینی و مذهبی مردم نیز رسیدگی کند. حاج علی لاری، معروف به حاج علی کبیر که در دوره اول مجلس شورای ملی به نمایندگی انتخاب شد و بعد هم به وسیله عمال ستمگر منطقه لار شهید و به حاج علی شهید معروف شد، با عده‌ای از سران لار به عراق نزد میرزای شیرازی رفتند و تقاضای خویش را با او در میان گذاشتند. سپس حاج علی با همراهان عازم نجف اشرف می‌‌شوند و در آن جا در پی هدف خویش به جست‌وجو می‌‌پردازند تا اینکه روزی سید مرتضی کشمیری را ملاقات، و از وی درخواست هجرت به لار می‌‌کنند ولی وی نمی‌‌پذیرد و سید عبدالحسین را برای این امر لایق‌تر می‌‌داند. حاج علی و همراهان نزد سید عبدالحسین رفته، از وی این را تقاضا می‌کنند. سید که در آن ایام ۴۵ سال داشت و دارای کرسی استادی و مشغول به تألیف و تصنیف بود به جهت این مسئولیت‌ها ابتدا از پذیرش این درخواست سر باز زد؛ اما حاج علی با اصرار و مسافرت به سامرا و بیان ماجرا پیش میرزای شیرازی رفته و از وی استدعا می‌‌کند که از سید عبدالحسین بخواهد تا به دعوت آنان پاسخ مثبت دهد. میرزا به سید امر می‌‌کند تا به لار برود. سید چون فرمان استاد را واجب الاطاعه می‌‌داند، عازم ایران می‌‌شود.

سید معتقد به ولایت فقیه بود و حکومت را از شئون فقیه عادل و جامع الشرایط می‌‌دانست و از طرفی بازگشت‌ سید عبدالحسین لاری‌ به‌ لارستان‌، مصادف‌ با به‌ توپ‌ بستن‌ مجلس‌ و آغاز دوره استبداد صغیر بود. سید در نخستین‌ واکنش‌ خود، حکومت‌ «محمدعلی‌ شاه» را غیر مشروع‌ و همکاری‌ با آن‌ را برای‌ عموم‌ مسلمین‌ حرام دانست‌. از طرف دیگر خلأ قدرت‌ سیاسی‌ در فارس‌ و مناطق‌ جنوبی‌، موجب‌ شد که‌ اداره امور، به‌ کلی‌ مختل‌ شود. دستورات‌ و احکام‌ دولتی‌، توسط‌ مردم‌ نادیده‌ گرفته‌ می‌‌شد و ضابطین‌ محلی‌، قدرت‌ لازم‌ را برای‌ اجرای‌ مقررات‌ نداشتند. حاکم‌ لارستان‌، به‌ دلیل‌ درگیری‌ خونین‌ سال‌ (۱۳۲۶ه‍.ق‌) قادر به‌ حضور در شهر نبود و در مهاجرتی‌ ناخواسته‌، با نیروهای‌ نظامی‌ خود، منطقه را ترک کرده بود. شهر لار و مراکز هم‌جوار آن‌، از نیروهای‌ دولتی‌ خالی‌ شد و امور جاری‌ اداری‌ و سیاسی‌ منطقه‌ مختل‌ شد. سید لاری در چنین شرایطی در مقر خود شهر لار و در راستای‌ اجرای‌ اهداف‌ اسلامی‌، اقداماتی‌ را به‌ انجام‌ رساند.

لاری‌، با کمک‌ و همراهی‌ تجار جنوب‌ و نیروهای‌ نظامی‌ وفادار عشایر و شبه‌ عشایر منطقه‌، به‌ مدت‌ یک‌ سال‌، نظم‌ و کنترل‌ اداری‌ و سیاسی‌ جنوب‌ فارس‌ را برعهده‌ گرفت‌. او در اجرای‌ احکام‌ سیاسی‌ و فقهی‌، فعال‌ مایشاء بود و اعتنایی‌ به‌ واکنش‌ دولتمردان‌ و سردمداران‌ سنتی‌ فارس‌ و مرکز نداشت‌. این اقدامات سید از دید مخالفان اما با عنوان «شورش علیه دولت» و «تجزیه‌ طلبی» یاد شده است. منتقدان بر آن‌اند که سید لاری با این اقدامات خود، علیه حاکمیت وقت شورش کرده و تن به قوانین مملکتی نداده است. سید لاری ترک امر به معروف و نهی از منکر را از مهم‌ترین عوامل ستم و گستاخی بیش از حد حاکمان قاجار دانسته، در احیای این فریضه تلاش کرد. وی امر به معروف و نهی از منکر را بر همگان واجب عینی می‌‌دانست، همچنین وی در اجرای حدود الهی و تعزیرات شرعی، کوچک‌ترین مسامحه‌ ای نمی‌کرد.

سید لاری قرارداد ۱۹۰۷م که ایران را به دو منطقه بین دولت‌‌های انگلیس و روس تقسیم می‌‌کرد، باطل و غیرقانونی شمرد. در جنگ جهانی اول در فرمان‌‌هایی که برای سردار عشایر قشقایی؛ صولت الدوله، بر جهاد علیه انگلیسی‌‌ها تاکید می‌‌کرد. وی از انگلیسی‌‌ها به «ابالیس انگلیس» یاد می‌‌کند؛ چنان که وی هرگز فجایع همسایه شمالی ایران، دولت روس را از دیده پنهان نمی‌‌دارد و درباره سیاست مکارانه آنان با ملت مسلمان ایران هشدار داده، آنان را «روس بدتر از مجوس» نام می‌‌برد. قراردادها و معاهداتی را که حاکمان کشورهای اسلامی با بیگانگان منعقد ساخته و از این راه، زمینه گسترش نفوذ بیگانه و اشغال بعضی از سرزمین‌های اسلامی را فراهم آورده‌اند، باطل و غیرقابل قبول و اجرا دانسته و بیش از هر چیزی بر قانون شریعت اسلام تکیه و تأکید داشته است و استرداد سرزمین‌‌های غصب شده و قطع دست‌های استعمارگران از آن سرزمین‌‌ها را با دعوت ملل مسلمان به «جهاد» و «اتحاد» می‌‌داند. سرانجام سیدعبدالحسین لاری پس از ۷۷ سال جهاد در راه خدا و نجات مردم 20 اردیبهشت ۱۳۰۳ شمسی دعوت حق را لبیک گفت و در محله کوشک جهرم به خاک سپرده شد.