ثبت اقدامات رژیم صهیونیستی در صفحات سیاه تاریخ
طی نشست تخصصی «نسل‌کشی خاموش، ابعاد پنهان جنگ علیه زنان و کودکان فلسطینی» که به همت ایکنای آذربایجان‌شرقی برگزار شد، موضوعاتی همچون واکاوی ابعاد سیاسی، حقوقی و انسانی جنایات علیه غیرنظامیان در فلسطین و بازخوانی سکوت و واکنش جهان در برابر جنایات جنگی رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار گرفت.
25 مهر یادآور یکی از تلخ‌ترین فصل‌های تاریخ معاصر است، روزی که جهان بار دیگر با چشمان خود، رنج و مرگ کودکان و زنان بی‌دفاع فلسطینی را دید، در حالی که دهه‌ها از آغاز اشغال سرزمین فلسطین می‌گذرد، حملات گسترده و بی‌وقفه رژیم منحوس صهیونیستی علیه غیرنظامیان، چهره‌ای آشکار از جنایت جنگی و نسل‌کشی را به نمایش گذاشته است.
در حملات رژیم صهیونیستی طی دو سال گذشته، صدها کودک در نوار غزه جان خود را از دست داده‌اند و هزاران زن در زیر آوار خانه‌های ویران‌شده دفن شده‌اند. نهادهای حقوق بشر بارها نسبت به استفاده از محاصره غذایی و دارویی، هدف قرار دادن مراکز درمانی و نابودی زیرساخت‌های حیاتی هشدار داده‌اند، اما جهان همچنان در برابر این فاجعه انسانی سکوتی سنگین در پیش گرفته است که بعد از توافق صلح هم رئیسجمهور آمریکا ادعای به ارمغان آوردن صلح و دوستی را می‌کند.
۲۵ مهر نه تنها روز یادآوری درد فلسطین، بلکه روزی برای بازاندیشی در وجدان جمعی بشریت است، در طول دهه‌های گذشته، بسیاری از کودکان و زنان فلسطینی در جریان درگیری‌ها و جنگ‌های مکرر در سرزمین‌های اشغالی به شدت آسیب دیده‌اند، این آسیب‌ها شامل کشته شدن، زخمی شدن، از دست دادن خانواده و آوارگی است. آمارها نشان می‌دهد که درصد زیادی از قربانیان غیرنظامی، زنان و کودکان هستند که در میان آنها موارد متعددی از کودک‌کشی و زن‌کشی دیده شده است، این نسل‌کشی به معنی نابودی آینده نسل‌های بعدی فلسطین است.
کودکانی که باید رشد کنند، تحصیل کنند و آینده کشور خود را بسازند، به دلیل خشونت و جنگ از حق طبیعی خود محروم می‌شوند، زنان که ستون خانواده و حامل فرهنگ و هویت ملی‌اند، در معرض خشونت‌های مستقیم و غیرمستقیم قرار دارند و این موضوع موجب تضعیف خانواده‌ها و جامعه می‌شود.
در همین راستا ایکنای آذربایجان شرقی نشستی را برگزار کرد که میهمانان این نشست محمدامین فرد، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز، میکائیل جمال‌پور، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تبریز، نسرین پیرسمساری، استاد حوزه و دانشگاه و مسلم اورنگی، رئیس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی خانه کارگر تبریز بودند.
محمد امین‌فرد، در این نشست، با بیان اینکه نسل‌کشی در غزه مطابق با قرارداد و قوانین بین‌المللی یک جنایت جنگی است، گفت: کنوانسیون پیشگیری و مجازات کشتار گروهی در دسامبر ۱۹۴۸ تصویب شده است، ماده دو این کنواسیون به کشتار گروهی ملی و سیاسی در یک کشور اشاره کرده است.
وقایع غزه مصداق «نسل‌کشی» است و قابلیت پیگیری در دیوان لاهه دارد
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز با اشاره به ابعاد حقوقی جنایات در غزه گفت: بر اساس کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایات کشتار گروهی که در نهم دسامبر ۱۹۴۸ در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیده، «نسل‌کشی» به معنای نابودی عمدی یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی است و دولتها موظف به جلوگیری و مجازات عاملان آن هستند.
وی افزود: در این کنوانسیون، به‌ویژه در ماده ۲ و ۳، مصادیق نسل‌کشی به‌صراحت ذکر شده و در ماده ۹ آن آمده است که چنانچه مواردی از نسل‌کشی رخ دهد، شکایت باید از سوی دولتها یا نمایندگان قربانیان به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع شود.
امین‌فرد تصریح کرد: وقتی در جریان حملات اخیر به غزه بیش از ۶۰ هزار نفر از غیرنظامیان شامل زنان و کودکان جان خود را از دست داده‌اند، این رویداد مصداق آشکار مفاد کنوانسیون ۱۹۴۸ است و می‌تواند در دیوان بین‌المللی دادگستری مورد پیگرد قرار گیرد.
این استاد دانشگاه تبریز با اشاره به سابقه اقدامات مشابه در جهان گفت: پیش‌تر نیز کشور آفریقای جنوبی بر اساس همین کنوانسیون، علیه رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت کرده و بخشی از این پرونده‌ها در حال رسیدگی است. مشکل اصلی اجرای احکام صادره از این دیوان‌هاست، چرا که ضمانت اجرایی قوی برای اعمال مجازات‌ها در سطح بین‌المللی وجود ندارد و اراده سیاسی برخی قدرت‌ها مانع اجرای آن می‌شود.
وی به بیداری ملت‌ها در برابر اقدامات وحشیانه رژیم صهیونیستی تاکید کرد و گفت: با وجود موانع سیاسی، جامعه جهانی باید در برابر نقض گسترده حقوق بشر در غزه ساکت نماند و خواستار اجرای مفاد کنوانسیون‌های بین‌المللی شود.
امین‌فرد با بیان اینکه «تصویرسازیِ مظلوم» از نتانیاهو و حمایت‌هایی مانند سخنرانی ترامپ می‌تواند موجی از «مشروعیت‌سازی» و زمینه‌سازی برای کشتارهای بعدی ایجاد کند، افزود: ساختن چهره‌ای مظلوم از نخست‌وزیر اسرائیل و حمایت‌های بین‌المللی از جمله ستایش‌های اخیر از سوی رهبران خارجی، می‌تواند به‌عنوان مجوز اخلاقی و سیاسی برای اقدامات آتی تعبیر شود.
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تبریز ادامه داد: در شرایطی که بیش از ۶۰ هزار نفر در نوار غزه جان خود را از دست داده‌اند، ادامه حمایت‌های سیاسی و رسانه‌ای از اسرائیل به‌جای توقف خشونت‌ها، به آن مشروعیت می‌بخشد و در این راستا نیز امروز برخی جریان‌های رسانه‌ای و سیاسی در جهان، از جمله چهره‌هایی مانند دونالد ترامپ، با تمجید از نخست‌وزیر اسرائیل در مجامع عمومی، در عمل در حال ساختن چهره‌ای مظلوم از تل‌آویو هستند، اقدامی که می‌تواند در آینده مجوزی برای تکرار نسل‌کشی‌ها باشد.
بیداری افکار عمومی در جهان و آگاهی نسبت به مظلومیت مردم فلسطین
میکائیل جمال‌پور نیز در این نشست، بیداری افکار عمومی در جهان و آگاهی روزافزون نسبت به مظلومیت مردم فلسطین را امیدبخش دانست و گفت: امروز دیگر نمی‌توان از تعبیر «نسل‌کشی خاموش» استفاده کرد، زیرا این جنایت‌ها کاملاً آشکار شده و در برابر چشم جهانیان جریان دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تبریز با بیان اینکه توقف این روند تنها با اراده ملت‌ها و فشار افکار عمومی ممکن است، افزود: اگر جامعه جهانی در برابر چنین جنایاتی سکوت کند، زمینه برای تکرار فجایع انسانی در آینده فراهم خواهد شد.
وی به تشریح ماهیت جنگ و شیوه مواجهه با آن تشریح کرد و گفت: جنگ یکی از واقعیت‌های تلخ تاریخ بشر است و احتمالاً دوره‌ای را نمی‌توان یافت که جنگ نباشد، اما اصل عالم بر صلح است و آنچه باید در مواجهه با واقعیت جنگ مورد نظر قرار گیرد، نحوه رفتار ما در برابر آن است.
جمال‌پور با اشاره به وجود قواعد در جنگ چه به صورت غیرمکتوب در گذشته و چه به صورت مکتوب در قواعد و نهادهای حقوقی امروز افزود: یکی از این قواعد این است که اهداف و مراکزی که قدرت دفاعی ندارند نباید هدف قرار گیرند، اصحاب رسانه، مراکز درمانی، زنان، کودکان و بیماران قدرت دفاعی ندارند و به‌عنوان مناطق غیرنظامی باید مصون بمانند.
رئیس سابق دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی ادامه داد: متأسفانه در حملات اخیر به نوار غزه، بسیاری از این خطوط قرمز انسانی و قانونی رعایت نشده است، به نظر می‌رسد برخی طرف‌ها بدون در نظر گرفتن ملاحظات انسانی و حقوقی عمل کرده‌اند.
وی همچنین با اشاره به جایگاه صلح جهانی در مناسبات سیاسی، گفت: اصل بر صلح است، جنگ استثناست، اما اگر جنگ رخ می‌دهد، باید دستورالعمل‌ها و قواعد آن رعایت شود و مناطق ممنوعه و خطوط قرمز حفظ شود تا از آسیب دیدن غیرنظامیان جلوگیری شود.
جمال‌پور با بیان اینکه برخی سیاست‌ها و ساختارهای حقوقی نیز در وضعیت‌های کنونی نقش‌آفرین‌اند و افزود: به‌عنوان مثال، حتی در سطح داخلی برخی رژیم‌ها دارای قانون اساسی شفاف یا مقبولیت قانونی کافی نیستند، این امر بر پیچیدگی وضعیت‌ها می‌افزاید.
این استاد دانشگاه بر حفظ اصل صلح و حقوق بین‌الملل، بر رعایت خطوط قرمز انسانی در هرگونه مواجهه نظامی تاکید کرد و گفت: نادیده گرفتن این قواعد، پیامدهای انسانی و سیاسی گسترده‌ای به دنبال خواهد داشت. جنگ بدون رعایت قواعد، خیانت به بشریت است.
وی با تأکید بر اینکه جنگ، خود مصداقی از خیانت به انسانیت است، گفت: رژیمی که قواعد و قوانین جنگ را رعایت نمی‌کند، مرتکب خیانتی مضاعف می‌شود.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: جنگ در ذات خود تلخ و ویرانگر است، اما تحمیل آن بر ملت‌ها و زیر پا گذاشتن قواعد آن، خیانتی آشکار به همه ارزش‌های انسانی و حقوقی است، رعایت قوانین جنگ از اصول پذیرفته‌شده در نظام بین‌الملل است و تجاوز به غیرنظامیان، مراکز درمانی و رسانه‌ای نقض صریح این اصول محسوب می‌شود.
جمال‌پور ادامه داد: در حملات اخیر رژیم صهیونیستی، شاهد بی‌توجهی کامل به این خطوط قرمز بودیم، تا جایی که حتی گزارش شده بخشی از اسرای فلسطینی آزادشده، کودکان بوده‌اند، این موضوع باید در تاریخ ثبت شود، زیرا اسارت و هدف‌گیری کودکان از سیاهترین صفحات تاریخ معاصر است.
وی افزود: در این جنگ، نه‌تنها زنان و کودکان در خط مقدم آسیب قرار گرفته‌اند، بلکه اصحاب رسانه، پزشکان و بیماران نیز از حملات در امان نبوده‌اند، چنین اقداماتی خلاف همه عرف‌ها و معاهدات بین‌المللی است.
جمال‌پور «مدل جدید جنگ» تشریح کرد و گفت: در سال‌های اخیر شاهد نوعی الگوی جنگی هستیم که بر پایه ایجاد رعب و وحشت استوار است، الگویی که ابتدا توسط گروه‌های افراطی همچون داعش ترویج شد و اکنون در رفتار برخی رژیم‌ها نیز مشاهده می‌شود، هدف این مدل، ترساندن ملت‌ها و واداشتن آنها به تسلیم است.
وی به مقایسه تاریخی اقدامات وحشیانه رژیم صهیونیستی پرداخت و گفت: در این شیوه، همانند دوران هیتلر یا صدام، از خشونت و نمایش آن برای ایجاد هراس عمومی استفاده می‌شود، جنایت‌های گروه داعش که از آنها فیلم‌برداری و در سطح جهانی پخش می‌شد، دقیقاً در همین چارچوب قرار می‌گرفت و متأسفانه امروز در برخی اقدامات نظامی در منطقه نیز تکرار می‌شود.
جمال‌پور با اشاره به سخنان اخیر صدراعظم آلمان درباره نقش رژیم صهیونیستی در جنگ غزه گفت: به‌صراحت اعلام شده که اسرائیل در حال انجام کارهایی است که پیش‌تر غرب انجام می‌داد، این جمله به‌خوبی نشان می‌دهد که برخی قدرت‌ها وظایف خود را به دیگران واگذار کرده‌اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور تبریز به نقش و جایگاه والای اصحاب رسانه در مقابله و مبارزه با استکبار جهانی تاکید کرد و افزود: امروز بیش از هر زمان دیگر، ضرورت دارد اصحاب رسانه و مردم واقعیت‌های جنگ را روایت کنند، اگر این خیانت‌ها بازگو نشود، تاریخ دوباره تکرار خواهد شد.
وی با تأکید بر پیامدهای سکوت و انفعال نهادهای جهانی در قبال حملات رژیم صهیونیستی، گفت: این روند می‌تواند به‌عنوان الگویی برای اقدامات مشابه در سایر نقاط جهان و قاره‌ها مورد استفاده قرار گیرد و حاکمیت «قدرت بر اخلاق و قانون» را تقویت کند.
جمال‌پور درباره پیامدهای گسترده بی‌تفاوتی نهادهای بین‌المللی نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی اظهار کرد: وقتی اعمال این رژیم در خاورمیانه بدون پاسخ و بدون مجازات می‌ماند، این اقدامات می‌تواند الگویی برای ایجاد رژیم‌های مشابه در سایر مناطق جهان باشد، چه در آفریقا، اروپا، آمریکا یا استرالیا، در این صورت، مبنای قضاوت جهانی درباره رفتار این رژیم‌ها تثبیت می‌شود.
وی افزود: پیامد دیگر این وضعیت برجسته شدن عنصر قدرت به جای قانون، اخلاق و انسانیت است، اگر گروه‌ها و کشورها بر اساس قدرت خود عمل کنند، قانون جنگل حاکم خواهد شد؛ آن‌هایی که قدرت دارند می‌مانند و آن‌هایی که ندارند، حق زیست و ادامه حیات نخواهند داشت.
این استاد دانشگاه با انتقاد از عملکرد نهادهای بین‌المللی گفت: در جریان حملات رژیم اسرائیل به فلسطین، حقوق بین‌الملل به حاشیه رانده شد و دیپلماسی شکست خورد. غرب که ادعای حمایت از حقوق بشر دارد، در عمل شاهد کمرنگ شدن حقوق بشر است، نه برای نظامیان بلکه برای دانشمندان، کودکان، زنان و بیماران. حتی مشروعیت تجاوز و کشتار توسط رژیم صهیونیستی عملاً تثبیت شد.
اقدامات رژیم صهیونیستی، باید در صفحات سیاه تاریخ ثبت شود
نسرین پیرسمساری نیز در این نشست، با اشاره به آنچه «نسل‌کشی و کودک‌کشیِ آشکار» در غزه خواند، گفت: وقوع گسترده جنایات علیه زنان، کودکان، خبرنگاران و بیماران طی دو سال گذشته و سکوت دولت‌های جهانی، پرونده‌ای سیاه در کارنامه تاریخ معاصر است و روایت این رخدادها باید از زبان مردم و اصحاب رسانه بیان شود.
استاد حوزه و دانشگاه درباره ابعاد انسانی و تاریخی بحران غزه تاکید کرد: در طول دو سال گذشته تمامی مصادیق جنایتی که بتوان به ذهن متبادر کرد، در غزه اعمال شده است، کودک‌کشی آشکار در جریان است و بیش از ۶۰ هزار نفری که جان خود را از دست داده‌اند، بخش عمده‌ای از غیرنظامیان به‌ویژه زنان و کودکان را تشکیل می‌دهند.
وی با انتقاد از آنچه «غفلت و سکوت دولت‌های جهانی» خواند، افزود: اگرچه ملل آزاده و افکار عمومی جهانی در کنار مردم غزه ایستاده‌اند، اما نبود اراده سیاسی بین دولتها موجب شده این جنایات تا حد زیادی بدون پاسخگویی بماند.» او با اشاره به سخنان شهید شفیع‌زاده گفت که «آمریکا در مقابل مقاومت زنان و مادران ما شکست خورده» و این دریچه‌ای برای بازخوانی پایداری اجتماعی مردم فلسطین در برابر رژیم منحوس صهیونیستی است.
پیرسمساری با یادآوری نقش‌هایی که در تاریخ خشونت‌گرایی تکرار شده‌اند، اظهار کرد: رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۴۸ به‌گونه‌ای رفتار کرده که مصادیق نسل‌کشی را می‌توان در سیاست‌ها و عملکرد آن مشاهده کرد؛ ترکیب کودک‌کشی، هدف‌گیری زنان، اصحاب رسانه و بیماران، بخشی از پرونده سیاه این رژیم است.
مدیرکل اسبق امور بانوان خانواده استانداری آذربایجان شرقی به مقاومت فرهنگی و معنوی مردم غزه اشاره کرد و گفت: در میان محاصره و حملات، مردم غزه به آموزش قرآن و آیین‌های دینی روی آورده‌اند و این پایداری فرهنگی به‌مثابه فریادی است که جهان را به توجه فرا می‌خواند و در این راستا توهم حذف و کوچاندن اجباری مردم غزه «خوابِ تعبیر‌نشده‌ای» بوده است.
وی همچنین ریشه‌های تاریخی مسئله فلسطین را تشریح کرد و گفت: برای درک چرایی رخدادها باید مجموعه عوامل تاریخی و سیاسی از جمله نقش قوای استعماری و سیاستگذاری‌های گذشته مورد توجه قرار گیرد.
پیرسمساری پیشنهاد کرد که فهرستی از رفتارها و سیاست‌های رژیم مذکور تهیه و منتشر شود تا علل و پیامدها روشن‌تر گردد.
وی با تأکید بر نقش دانشگاه‌ها در بحران غزه گفت: دانشگاه‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از مرجعیت علمی خود، آگاهی دانشجویان و افکار عمومی را نسبت به جنایات رژیم اسرائیل افزایش دهند و به توسعه دیپلماسی علمی و فعال در سطح بین‌المللی کمک کنند.
پیرسمساری درباره مسئولیت دانشگاه‌ها در شرایط بحران فلسطین و غزه اظهار کرد: دانشگاه‌ها به عنوان مراکز علمی و تربیتی، ظرفیت بالایی دارند تا صدای مظلومیت مردم فلسطین را به گوش جهانیان برسانند و راه‌حل‌های علمی و سیاسی برای روشنگری در صحنه بین‌الملل ارائه دهند.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: در کشور ما دانشجویان غیرایرانی زیادی حضور دارند و لازم است از طریق جلسات، نشست‌ها و برنامه‌های آموزشی، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی نسبت به اهداف ایران، اهداف فلسطین و مخالفت با رژیم اسرائیل به عنوان یک رژیم غاصب و جنایتکار صورت بگیرد.
وی با اشاره به تجربه دانشگاه‌ها در ۱۲ روز نبرد اخیر ایران و رژیم صهیونیستی گفت: دانشگاه‌ها در موضع‌گیری‌های خود بیانیه صادر کردند، نشست برگزار کردند، سخنرانی کردند و فعالیت‌های خود را در فضای مجازی گسترش دادند، این اقدام‌ها نشان می‌دهد، دانشگاه‌ها می‌توانند با تحلیل جنایات، حقوق بشر را افشاگری و دانشجویان را نسبت به نقض آن حساس کنند.
پیرسمساری ادامه داد: آگاهی‌بخشی بین‌المللی و ترویج عدالت‌خواهی در نسل جدید، بخشی از وظایف دانشگاه‌هاست. ترویج فرهنگ مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم، تشویق به همبستگی جهانی و تقویت قدرت رسانه‌ای جوانان و نخبگان نیز اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که بیشترین تأثیر را فضای مجازی بر دانشجویان دارد.
رئیس سابق دانشگاه فرهنگیان پردیس علامه امینی تبریز با اشاره به تجربه تاریخی دانشجویان در دفاع مقدس گفت: دانشجویان در گذشته پا پیش گذاشتند و در جبهه‌ها حضور یافتند، امروز نیز دانشگاه‌ها باید با ایجاد فضایی پویا برای اظهار نظر، نسل جدید را برای مقابله با نقض حقوق بشر آماده کنند و ارزش‌های مقاومت و ایستادگی را ترویج دهند.
وی از فعالیت‌های فعالان دانشجویی و رسانه‌ای در حمایت از مردم فلسطین، به ویژه بانوان محجبه و متخصص، قدردانی کرد و گفت: این فعالیت‌ها باید روزانه ادامه یابد و دانشگاه‌ها با آموزش و ایجاد بستر مناسب، مشارکت جوانان در این مسیر را تقویت کنند.
پیرسمساری با اشاره به بازداشت و تهدید محاکمه دانشگاهیان سراسر جهان به‌خاطر حمایت از مردم فلسطین، گفت: این اقدامات ناقض آزادی بیان و حقوق دانشگاهیان است و جامعه جهانی و کشورهای اسلامی باید از راهکارهای دیپلماتیک برای حمایت از مردم غزه استفاده کنند.
این استاد دانشگاه درباره فشارها بر فعالان دانشگاهی و دانشجویان در حمایت از فلسطین و غزه گفت: در برخی کشورها، افراد دانشگاهی به دلیل تلاش برای انتقال صدای مردم فلسطین و اعتراض به کشتار غیرنظامیان در غزه، تحت بازداشت قرار گرفته و حتی تهدید به محاکمه شده‌اند. چنین اقداماتی کاملاً غیرقانونی است و با اصول آزادی بیان و حقوق دانشگاهیان تضاد دارد.
وی به نمونه اخیر مهدیه اسفندیاری اشاره کرد و افزود: این فعال دانشگاهی به دلیل حمایت از مردم غزه ربوده شده و تحت تهدید محاکمه قرار گرفته است، اقدامات این‌چنینی نشان‌دهنده ناتوانی برخی دولتها در تحمل اعتراضات مدنی و دانشگاهی است.
پیرسمساری درباره راهکارهای دیپلماتیک توضیحاتی ارائه داد و گفت: ما مسیرهای حقوقی و مردمی برای حمایت از مردم فلسطین داریم و مردم جهان این اقدامات را درک می‌کنند. به‌عنوان نمونه، نشست‌های اضطراری وزرای خارجه کشورهای اسلامی برگزار شده و مصوبات مهمی تصویب شده است، اما مشکل این است که در عمل اجرا نمی‌شود و گوش شنوایی برای اعمال نتایج این نشست‌ها وجود ندارد.
وی با اشاره به اقتدار ایران در عرصه بین‌المللی اظهار کرد: کشور در دوران دفاع مقدس و در جنگ ۱۲ روزه با رهبری مقام معظم رهبری بدون کمک خارجی ایستادگی کرد و موفق شد پیام روشنی به آمریکا و اسرائیل منتقل کند، این تجربه نشان می‌دهد که اگر کشورهای اسلامی و ملت‌ها همبستگی داشته باشند و از راهکارهای دیپلماتیک پشتیبانی کنند، می‌توان حمایت‌های مؤثری برای مردم غزه و فلسطین فراهم کرد. دانشگاه‌ها و دانشگاهیان نقش کلیدی در روشنگری و آگاهی‌بخشی دارند و باید صدای مظلومیت مردم فلسطین و غزه به گوش جهانیان برسد تا عدالت و حقوق بشر رعایت شود.
منافع سیاسی برخی قدرت‌ها بر عدالت و حقوق بین‌الملل ارجحیت دارد
مسلم اورنگی، حقوقدان و رئیس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی خانه کارگر تبریز نیز در ادامه نشست اظهار کرد: در حملات اخیر به غزه، بسیاری از خانواده‌ها در خانه‌های خود، مدارس یا پناهگاه‌های سازمان ملل مورد هدف قرار گرفتند. تصاویر و گزارش‌ها از کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از زنان و کودکان در مناطق مسکونی، از جمله در اردوگاه‌های آوارگان (مانند جبالیا یا نصیرات)، به وضوح این آسیب‌پذیری را نشان می‌دهد. کمبود غذا، آب سالم، برق و دارو در غزه، به طور مستقیم سلامت و بقای کودکان و زنان را تهدید می‌کند. گزارش‌های یونیسف و سازمان جهانی بهداشت بارها به افزایش سوءتغذیه در میان کودکان و خطر گسترش بیماری‌ها به دلیل تخریب زیرساخت‌های بهداشتی اشاره کرده‌اند.
وی ادامه داد: وقتی زیرساخت‌های حیاتی (مانند بیمارستان‌ها، مدارس، سیستم‌های آب و فاضلاب) در مناطق پرجمعیت مورد حمله قرار می‌گیرد، این اقدام به طور غیرمستقیم جمعیت غیرنظامی، به ویژه زنان و کودکان، را تحت فشار شدید قرار می‌دهد و باعث مهاجرت اجباری و فروپاشی اجتماعی می‌شود. این فشار می‌تواند با هدف ایجاد نارضایتی عمومی و فشار بر نیروهای مقاومت تفسیر شود.
اورنگی خاطرنشان کرد: درگیری‌های مسلحانه در مناطق پرجمعیت مانند شهر غزه یا خان‌یونس، جایی که رزمندگان ممکن است در کنار غیرنظامیان فعالیت کنند، تشخیص اهداف نظامی از غیرنظامیان را بسیار دشوار می‌کند. این وضعیت منجر به «تلفات جانبی» گسترده در میان زنان و کودکان می‌شود، حتی اگر هدف اصلی حمله، غیرنظامیان نباشند.
این مدرس دانشگاه استفاده از تونل‌ها یا زیرساخت‌های زیرزمینی از سوی گروه‌های مسلح در مناطق شهری، می‌تواند منجر به حملات هوایی به این مناطق شود که در نتیجه آن، ساختمان‌های بالای سطح زمین و ساکنان آن، از جمله زنان و کودکان، در معرض خطر قرار می‌گیرند.
وی گفت: حق وتو در شورای امنیت این بزرگترین مانع است. هر قطعنامه‌ای که علیه اسرائیل باشد و کشورهای حامی آن (به ویژه آمریکا) با آن مخالف باشند، وتو می‌شود. این وتو عملاً جلوی هرگونه اقدام قاطع و الزام‌آور سازمان ملل را می‌گیرد. دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ): احکام آن (مانند رای در مورد دیوار حائل یا تدابیر موقت در پرونده نسل‌کشی) الزام‌آور است، اما مکانیسم اجرایی مستقیمی ندارد و اجرای آن به اراده سیاسی کشورها و شورای امنیت بستگی دارد. دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) اسرائیل صلاحیت این دیوان را در مورد سرزمین‌های فلسطینی به رسمیت نمی‌شناسد و با تحقیقات آن همکاری نمی‌کند. این موضوع روند پیگرد قضایی افراد را دشوار می‌کند.
اورنگی ادامه داد: بسیاری از کشورهای قدرتمند، به دلایل سیاسی، اقتصادی و تاریخی، تمایلی به اعمال فشار جدی بر اسرائیل برای وادار کردن آن به رعایت کامل قوانین بین‌المللی ندارند. این فقدان اراده سیاسی، به اسرائیل اجازه می‌دهد تا بدون ترس از عواقب جدی، به اقدامات خود ادامه دهد.
رئیس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی خانه کارگر تبریز با اشاره به مصادیق نسل‌کشی علیه زنان و کودکان فلسطینی از منظر حقوق بین‌الملل اظهار کرد: این بخش بسیار حساس است و باید با دقت فراوان از اصطلاحات حقوقی استفاده کرد. اثبات «قصد نابودی» یک گروه خاص از منظر حقوقی بسیار دشوار است و نیاز به شواهد محکمی دارد که باید توسط دادگاه‌های بین‌المللی مورد بررسی قرار گیرد. با این حال، می‌توانیم به مصادیقی که گروه‌های حقوق بشری و برخی کشورها به عنوان نشانه‌های بالقوه نسل‌کشی مطرح کرده‌اند، اشاره کنیم، آمارهای منتشر شده از سوی سازمان ملل و وزارت بهداشت غزه، نشان می‌دهد که درصد بالایی از کشته‌شدگان در حملات اخیر، زنان و کودکان بوده‌اند. این تعداد بالا، یکی از مواردی است که برخی نهادها به عنوان شواهد بالقوه مطرح می‌کنند.
اورنگی افزود: گزارش‌ها درباره حمله به مدارس و پناهگاه‌های سازمان ملل که تعداد زیادی غیرنظامی، به ویژه زنان و کودکان، در آنجا پناه گرفته بودند، نیز در این دسته قرار می‌گیرد. موج عظیم معلولیت‌های جسمی در میان کودکان و بزرگسالان (قطع عضو، سوختگی‌های شدید) ناشی از حملات. افزایش شدید اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD)، اضطراب و افسردگی در میان کودکان و مادران غزه. گزارش‌های روانشناسان و پزشکان بدون مرز به این موارد به وفور اشاره کرده‌اند.
وی گفت: تحمیل عمدی اوضاع و احوال زیستی بر گروه که منجر به نابودی فیزیکی تمام یا قسمتی از آن شود، محاصره کامل غزه، ممانعت از ورود کمک‌های بشردوستانه، غذا، آب، دارو و سوخت که منجر به قحطی، گرسنگی و شیوع بیماری‌ها شده است. دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در پرونده آفریقای جنوبی علیه اسرائیل، به نگرانی‌ها در مورد شرایط زندگی در غزه و خطر نسل‌کشی اشاره کرده است. تخریب هدفمند بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و سیستم‌های آب و فاضلاب، که عملاً زندگی را برای ساکنان غزه غیرممکن می‌سازد و خطر مرگ و میر گسترده ناشی از بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
اورنگی تاکید کرد: انتقال اجباری کودکان گروه به گروه دیگر اگرچه این مورد در فلسطین به صورت گسترده مطرح نیست، اما هرگونه گزارش از جداسازی اجباری کودکان از خانواده‌هایشان در نقاط بازرسی یا در جریان حملات، می‌تواند مصداق این بند باشد. (در حال حاضر مصداق بارزی در مقیاس وسیع گزارش نشده است). عدم توانایی شورای امنیت سازمان ملل در تصویب قطعنامه‌های قاطع و الزام‌آور در مورد توقف درگیری‌ها در غزه (به دلیل وتوهای مکرر)، این نهاد را در نظر بسیاری از کشورها و افکار عمومی جهانی تضعیف کرده است. این امر نشان می‌دهد که منافع سیاسی برخی قدرت‌ها بر عدالت و حقوق بین‌الملل ارجحیت دارد.
این مدرس دانشگاه‌های آذربایجان شرقی افزود: اگر عاملان نقض حقوق بین‌الملل (از هر دو طرف) در منازعه فلسطین، بدون پیگرد قانونی باقی بمانند، این امر پیامی خطرناک به دیگر بازیگران در سراسر جهان می‌فرستد که می‌توانند بدون ترس از پاسخگویی، قوانین بین‌المللی را نقض کنند. این مصونیت، به ویژه در مورد مسئولیت‌پذیری در قبال کشتار غیرنظامیان، بسیار نگران‌کننده است. واکنش سریع و قاطع جامعه بین‌الملل به بحران‌های خاص (مثلاً اوکراین) در مقابل واکنش کند یا ناکافی به بحران‌های دیگر (مانند فلسطین)، به این تصور دامن می‌زند که حقوق بشر برای همه یکسان نیست و بر اساس منافع سیاسی قدرت‌ها تفسیر می‌شود. این دوگانگی به شدت به اعتبار اصول حقوق بشر ضربه می‌زند.
وی افزود: گزارش‌های مستقل از خبرنگاران میدانی در غزه که با وجود خطرات فراوان، تصاویر و ویدئوهایی از ویرانی‌ها، کشته‌شدگان و رنج غیرنظامیان را منتشر می‌کنند. شبکه‌های خبری مانند الجزیره و همچنین خبرنگاران مستقل در شبکه‌های اجتماعی، نقش حیاتی در این زمینه ایفا کرده‌اند. تظاهرات گسترده و میلیونی در پایتخت‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی در حمایت از مردم فلسطین، که خواستار آتش‌بس فوری و حمایت از حقوق بشر بودند. این تظاهرات فشار زیادی بر دولتها وارد کرده است تا مواضع خود را بازنگری کنند.
اورنگی ادامه داد: کمپین‌های تحریم اقتصادی (BDS) و کمپین‌های آنلاین که خواستار قطع همکاری با شرکت‌هایی هستند که از وضعیت موجود حمایت می‌کنند. درخواست مکرر دبیرکل سازمان ملل برای آتش‌بس انسانی و ورود کمک‌ها و رای‌گیری در مجمع عمومی سازمان ملل برای قطعنامه‌های غیرالزام‌آور آتش‌بس، که نشان‌دهنده اراده بخش بزرگی از جامعه جهانی است، حتی اگر از سوی شورای امنیت وتو شود.
وی خاطرنشان کرد: شکایت آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) به اتهام نقض کنوانسیون نسل‌کشی. این اقدام یک نمونه بارز از استفاده از ابزارهای حقوقی بین‌المللی است. تلاش دادستان دیوان کیفری بین‌المللی برای بررسی جنایات جنگی احتمالی در فلسطین، از جمله در غزه. جمع‌آوری مستمر اسناد و شهادت‌ها توسط سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر برای ارائه به نهادهای قضایی. مردمی: فعالیت سازمان‌های غیردولتی مانند پزشکان بدون مرز، هلال احمر فلسطین، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در ارائه کمک‌های بشردوستانه در غزه. راه‌اندازی کارزارهای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای حمایت از کودکان و خانواده‌های آسیب‌دیده. فعالیت فعالان حقوق بشر در شبکه‌های اجتماعی برای آگاهی‌بخشی، به اشتراک گذاشتن اخبار و ترند کردن هشتگ‌های مرتبط.
انتهای پیام
