روش‌های سنتی پاسخگوی پیچیدگی‌های امروز جامعه نیست
بهرام سرمست با تأکید بر اینکه دوران تصمیم‌گیری‌های دستوری، متمرکز و غیرشفاف در اداره کشور به پایان رسیده است، گفت: امروز جامعه ایران در مرحله تازه‌ای از بلوغ سیاسی و اجتماعی قرار دارد و اداره استان ها دیگر بدون تکیه بر دانش، گفت‌وگو و مشارکت مردم ممکن نیست.
به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، بهرام سرمست، استاندار آذربایجان‌شرقی، امروز، چهاردهم آبان‌ماه در همایش آموزشی «حکمرانی استانی» ویژه فرمانداران، بخشداران، شهرداران و اعضای شورای اداری استان با تأکید بر اینکه دوران تصمیم‌گیری‌های دستوری، متمرکز و غیرشفاف در اداره کشور به پایان رسیده است، گفت: امروز جامعه ایران در مرحله تازه‌ای از بلوغ سیاسی و اجتماعی قرار دارد و اداره استان‌ها دیگر بدون تکیه بر دانش، گفت‌وگو و مشارکت مردم ممکن نیست.
وی اظهار کرد: اداره کشور با روش‌های سنتی و تمرکزگرایانه دیگر پاسخگوی پیچیدگی‌های امروز جامعه نیست. جهان در حال تجربه تحولات شتابان علمی، فناورانه و اجتماعی است و نظام اداری ما نیز باید هم‌گام با این تغییرات متحول شود.
سرمست با بیان اینکه نخستین گام در این مسیر، تغییر نگرش مدیران است، افزود: مدیران باید از نقش صرفاً اجرایی خارج شده و به رهبران فکری و تسهیل‌گران توسعه تبدیل شوند. فرمانداران، شهرداران و مدیران دستگاه‌ها باید بدانند که در عصر جدید، قدرت نه در دستوردادن بلکه در اقناع، گفت‌وگو و توانایی ایجاد همدلی است. هر مدیری که نتواند میان مردم و حاکمیت پل ارتباطی ایجاد کند، در واقع مأموریت اصلی خود را انجام نداده است.
استاندار آذربایجان‌شرقی تأکید کرد: حکمرانی استانی به معنای مشارکت واقعی استان‌ها در تصمیم‌سازی‌های ملی است. دولت وفاق ملی با محوریت پزشکیان معتقد است که بسیاری از تصمیم‌ها باید در سطح استان اتخاذ شود تا هم با شرایط محلی منطبق‌تر باشد و هم مردم احساس کنند که در سرنوشت خود نقش دارند. تمرکز تصمیم‌گیری در پایتخت، توسعه را کند کرده و باعث گسست میان مرکز و استان‌ها شده است. امروز زمان آن رسیده که با تکیه بر اعتماد، ظرفیت‌های محلی را فعال کنیم.
وی ادامه داد: تمرکززدایی تنها به معنای تفویض اختیار نیست، بلکه انتقال اعتماد و مسئولیت است. اگر به استان‌ها اختیار داده می‌شود، در کنار آن باید ظرفیت پاسخگویی، شفافیت و مشارکت هم تقویت شود. این فرایند نیازمند فرهنگ سازمانی جدیدی است که در آن همه مدیران یاد بگیرند به‌جای اطاعت صرف از ساختار بالا، به مردم و نخبگان محلی تکیه کنند.
سرمست افزود: حکمرانی نوین سه ویژگی دارد؛ دانایی‌محوری، شبکه‌ای بودن و مشارکت‌جویی. در این الگو، تصمیم‌ها بر پایه داده‌های دقیق و تحلیل‌های علمی گرفته می‌شود، نهادها به‌صورت شبکه‌ای و تعاملی همکاری می‌کنند و مردم نه مخاطب بلکه شریک تصمیم‌ها هستند. اگر بتوانیم این سه اصل را در نظام اداری نهادینه کنیم، بسیاری از چالش‌های مدیریتی کشور برطرف خواهد شد.
استاندار آذربایجان‌شرقی یادآور شد: مدیران استان باید خود را در برابر افکار عمومی پاسخگو بدانند. در دنیای امروز، قدرت در پنهان‌کاری نیست بلکه در شفاف‌سازی است. مدیری موفق است که بتواند تصمیم خود را توضیح دهد، از نقد نترسد و در برابر جامعه و رسانه‌ها پاسخگو باشد. هیچ مدیری از نقد سازنده آسیب نمی‌بیند، بلکه نقد، ابزاری برای بهبود عملکرد است.
وی افزود: باید شاخص‌های جدیدی برای ارزیابی مدیران تعریف کنیم؛ میزان رضایت مردم، میزان دسترسی به خدمات، عدالت در توزیع منابع و شفافیت عملکرد باید جایگزین معیارهای سنتی شود. مردمی که احساس کنند در تصمیم‌ها دیده می‌شوند، بیش از پیش با دولت همراهی خواهند کرد.
استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره به شاخص‌های جهانی حکمرانی خوب گفت: در تمام نظام‌های موفق، اصولی مانند شفافیت، قانون‌گرایی، پاسخگویی، عدالت‌‌محوری و کارآمدی در مرکز توجه است. ما نیز باید با نگاه علمی این اصول را در رفتار مدیریتی خود پیاده کنیم. قانون‌مداری یعنی همه تصمیم‌ها در چارچوب قانون و عدالت اتخاذ شود، نه براساس روابط و سلایق شخصی.
سرمست تصریح کرد: در استان آذربایجان‌شرقی تلاش داریم الگوی جدیدی از حکمرانی را به نمایش بگذاریم؛ الگویی که بر پایه خرد جمعی، اعتماد و مشارکت استوار است. از همه مدیران می‌خواهم از ظرفیت دانشگاه‌ها، اندیشکده‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان استان در برنامه‌ریزی‌ها استفاده کنند. دانشگاه‌ها باید به خانه دوم مدیران تبدیل شوند و اتاق‌های فکر استانی باید بازوان تصمیم‌سازی برای فرمانداران و مدیران باشند.
وی افزود: تصمیم‌گیری بدون استفاده از دانش روز و تحلیل داده‌ها، تصمیمی ناقص است. مدیران باید با واقعیت‌های میدانی و آمار دقیق تصمیم بگیرند. عصر جدید، عصر داده‌ها و شواهد است نه حدس و سلیقه. مدیری که بدون تحلیل دقیق اقدام کند، نمی‌تواند سیاست‌های مؤثر و پایدار طراحی کند.
استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره به سابقه تاریخی تبریز در پیشگامی‌های فکری و سیاسی کشور گفت: مردم آذربایجان همواره در خط مقدم تحولات اجتماعی ایران بوده‌اند. تبریز در مشروطه، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نقشی تعیین‌کننده داشته و امروز نیز باید در عرصه حکمرانی نوین پیشتاز باشد. این خطه همواره پرچمدار اصلاح و عدالت‌خواهی بوده و امروز می‌تواند الگوی حکمرانی مشارکتی برای کشور باشد.
وی تصریح کرد: ما در مسیر تحقق دولت هوشمند و شفاف هستیم. باید از فناوری‌های نو مانند سامانه‌های اطلاعاتی، دولت الکترونیک و سیستم‌های داده‌محور برای افزایش بهره‌وری استفاده کنیم. در حکمرانی مدرن، فناوری نه ابزار جانبی بلکه بستر اصلی تصمیم‌گیری است. اگر بتوانیم خدمات را دیجیتال و تصمیم‌ها را داده‌محور کنیم، اعتماد عمومی به دولت نیز افزایش می‌یابد.
سرمست با اشاره به نقش فرمانداران و بخشداران در تحقق اهداف دولت گفت: فرمانداران باید مدیران توسعه منطقه‌ای باشند نه مجریان صرف بخشنامه‌ها. آنان باید با شوراهای اسلامی، فعالان اقتصادی، سازمان‌های مردم‌نهاد و نخبگان محلی ارتباط مؤثر برقرار کنند. بخشداران نیز در سطح محلی باید حلقه ارتباط میان دولت و مردم باشند و مسائل را پیش از آنکه به بحران تبدیل شوند، مدیریت کنند.
وی افزود: در استان به‌دنبال تقویت مهارت‌های مدیریتی هستیم تا مدیران بتوانند با چالش‌های نوین اجتماعی و اقتصادی مواجه شوند. آموزش مداوم، تبادل تجربه و یادگیری سازمانی از ضرورت‌های امروز مدیریت است. اگر مدیران یادگیرنده باشند، نظام اداری نیز پویا و انعطاف‌پذیر خواهد بود.
استاندار آذربایجان‌شرقی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باید باور کنیم که توسعه تنها با اجرای پروژه‌های عمرانی تحقق نمی‌یابد؛ توسعه واقعی آن است که مردم احساس امنیت، عدالت و امید کنند. اگر مردم به آینده امیدوار باشند، بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی برای دولت فراهم می‌شود. امیدآفرینی، وظیفه همه مدیران است.
وی اضافه کرد: در دولت وفاق ملی، نگاه به حکمرانی، نگاه انسانی است. باید در کنار برنامه‌ریزی اقتصادی، به کرامت مردم، عدالت در فرصت‌ها و کیفیت زندگی نیز توجه کنیم. مردم باید احساس کنند که در مرکز تصمیم‌ها قرار دارند. هیچ سیاستی بدون رضایت مردم پایدار نخواهد بود.
سرمست در پایان با تأکید بر اینکه حکمرانی استانی یک ضرورت راهبردی برای آینده کشور است، گفت: ما باید از مدیریت صرفاً اداری به حکمرانی اجتماعی گذر کنیم. اداره استان باید بر پایه اعتماد، خرد جمعی و تعامل میان دولت، مردم و نخبگان شکل گیرد. این مسیر شاید زمان‌بر باشد اما تنها راه تضمین توسعه پایدار است. آذربایجان‌شرقی با پیشینه تاریخی و ظرفیت‌های انسانی خود می‌تواند در تحقق الگوی حکمرانی نوین و مردمی، پیشگام کشور باشد.
انتهای پیام
