مدیریت بحران کرونا در خانواده‌ها
بحران‌ها وضعیتی است كه هر خانواده‌ای در طول زندگی امكان روبه‌رو شدن با آن را دارد و لاجرم می‌تواند برخوردهای متفاوتی با آن داشته باشد.
بحران‌ها وضعیتی است كه هر خانواده‌ای در طول زندگی امكان روبه‌رو شدن با آن را دارد و لاجرم می‌تواند برخوردهای متفاوتی با آن داشته باشد. این بحران‌ها می‌تواند عامل و یا عواملی با منشأ درونی یا بیرونی باشد. در صورت بروز بحران در خانواده‌ها به‌منظور فائق آمدن بر پیامدهای ناشی از آن در خانواده‌ها وجود ناخدایی به‌عنوان مدیر بحران کاملاً ضروری و بدیهی به نظر می‌رسد.
در این میان به دلیل نقش محوری زن در خانواده‌های ایرانی و اشراف بیشتر زنان به مشکلات ریز و درشت خانوادگی، زنان می‌توانند نقش منجی و مدیر بحران را در خانواده‌ها بر عهده گیرند و این نقش و وظایف خانوادگی زمانی پررنگ‌تر می‌شود که نقش وظایف خانوادگی پدر به دلایل مختلف، از جمله حضور بیشتر در جامعه به دلایل اقتصادی و یا اجتماعی كم‌رنگ‌تر می‌شود و این به معنی حضور مؤثر بانوان در خانواده است.
ویژگی‌ها و پیامدهای ناشی از بحران در خانواده‌ها با اینكه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، ولی می‌توان آن‌ها را در چند دسته طبقه‌بندی كرد. از آنجا كه این روزها بحران كرونا و وضعیت ناشی از آن در خانواده‌ها مد نظر ما قرار دارد، لازم است در حیطه مسائل و مشكلاتی كه منشأ بیرونی برای خانواده‌ها دارد سخن برشمرد كه از دست اعضای خانواده خارج ولی كنترل و مدیریت آن امكان‌پذیر است.
این بحران‌ها، گاهی وضعیتی را به وجود می‌آورد كه از کنترل اعضا به‌ویژه سرپرست خانواده خارج شده و بر فعالیت‌های خانواده تأثیر می‌گذارد. به طوری كه تصمیم‌گیری صحیح را دشوار و عرصه را برای اعضای خانواده به شدت تنگ می‌نماید. و سیر غیرقابل پیش‌بینی را در خانواده ایجاد می‌كند. بنابراین مدیریت بحران در خانواده باید بتواند به بهترین نحو ممکن بحران را از خانواده خود دور کند که کمترین خسارت متوجه خانواده شود. در این صورت لازم است كه بحران قبلاً پیش‌بینی و تمهیدات لازم برای مدیریت اندیشیده شود و یا در موقعیتی ناخواسته و با ایجاد كمترین تبعات مدیریت شود كه در زندگی‌های امروزه، به نظر می‌رسد برای اكثر خانواده‌ها امری سخت دست‌یافتنی است و لازم است كه خانواده بتواند این توانمندی را در اعضای خود ایجاد نماید.
در هر حال در شرایط بحران و دشوار زندگی چند اصل و راهکار می‌تواند ما را در برابر سختی‌های به‌وجود آمده كمك كند كه در اینجا به چند مورد آن اشاره می‌گردد:
این تفكر كه مشکل و سختی برای همه است نه فقط برای من در مواجهه با بحران می‌تواند شرایط روحی مساعدتری را به دنبال داشته باشد. به این بیندیشید که در همان لحظه که شما گرفتار مشکلی شده‌اید افراد دیگری نیز با مشکلاتی بدتر از شما دست و پنجه نرم می‌کنند. این فکر که دیگران نیز دچار همان مشکل شما یا دشواری‌های دیگری هستند به سرعت به شما آرامش می‌بخشد تا بتوانید بر حل مشکل تمرکز كنید.
در زمان بحران شناخت خود واقعی خانواده یك اصل مهم است، اغلب روانشناسان معتقدند که انسان در زمان وقوع بحران و روبه‌رو شدن با شرایط دشوار و سخت با عمیق ترین لایه‌های شخصیتی، عاطفی و هیجانی خود روبه‌رو می‌شود. ما در زمان مواجهه با بحران با لایه‌هایی از خود واقعیمان روبه‌رو می‌شویم که در شرایط عادی شاید اصلاً مجال بروز نیابند.
در واقع شرایط سخت و بحرانی، شخصیت و رازهای پنهان وجودمان را آشکار می‌کنند.
لازم است، اوضاع بحرانی به وجود آمده را خراب‌تر نكنیم و بهتر است كه برای عبور از بحران فقط به منابع موثق و علمی رجوع و اخبار را پیگیری نماییم.
در این میان لازم نیست كه خود و خانواده را درگیر اخبار ناگوار كنیم. در شرایط بحران عمومی مثل کرونا باید بین مسائل خانواده و مسائل عام اولویت‌بندی كنیم. بهتر است انرژی خانواده را صرف مشکلات مربوط به زندگی کنید و تنها به اخباری که روی وضعیت فعلی تأثیری مستقیم دارد، توجه نشان دهید.
باید بیاموزیم كه انرژی عاطفی جمع را عاقلانه مدیریت كنیم و به جای این‌که نگران تمام مسائل جامعه و دنیا باشیم، بحران زندگی خود را کنترل كنیم. هر قدر روی زندگی متمرکزتر بمانیم، قدرت بیشتری می‌یابیم و حتی می‌توانیم به اطرافیان نیز کمک كنیم. ازین نكته هم غافل نشویم كه بحران‌ها اعتماد به نفس و قدرت ما را افزایش می‌دهند.
هر چند بحران‌ها و مشکلات، سخت آزاردهنده و ناخوشایند هستند اما در عین حال امکانی برای افزایش قدرت و اعتماد به نفس هستند. بحران‌ها ممکن است از ما فردی بد اخلاق یا برعکس بهتر بسازد.
همه ما می‌دانیم چالش‌های سخت زندگی ممکن است افراد را مستعد نگرانی، اضطراب، افسردگی، ترس، تردید، رنجش، نفرت و تلخی کنند. اما به چیزی که کمتر توجه نشان می‌دهیم، این است که هر بحران و چالشی در زندگی می‌تواند انسان را به سمت زندگی منظم‌تر و متمرکزتر هدایت کند. سعی کنیم شرایط را کنترل کرده و واکنش‌های مناسبی نشان دهیم، به مرور زندگی را تحت تسلط خود درآورده و منظم‌تر می‌شویم و در نهایت اعتماد به نفس و قدرت روحی خود را افزایش دهیم.
از آزمون‌های زندگی نهراسیم و در برابرشان ایستادگی به خرج دهیم. بحران‌ها و مشکلات هرچند بخشی از زندگی هستند اما همیشگی نیستند و بالاخره پس از مدت زمانی به پایان می‌رسند.
بهترین راهکار برای عینیت بخشیدن به این اندیشه به خاطر آوردن مشکلات یا بحران‌های قبلی خود یا دیگران است و این که اکنون آن بحران‌ها پایان پذیرفته‌اند. با این فکر آرامش خود و خانواده را سریع‌تر باز می‌یابیم و زندگی را از سر می‌گیریم.
شبنم خداخواه، مشاور امور بانوان شهردار تبریز
انتهای پیام
