نگرش قرآن به انقلاب

یکی از مهم‌ترین دلایل انقلاب‌های دینی، به ویژه انقلاب‌های الهام گرفته از مکتب اسلام، پایبندی به ارزش‌های مبنایی و اساسی اسلام است و پیروی از این ارزش‌ها در پیشرفت آرمان‌های انقلاب و انقلابی عمل کردن فرد و جامعه کمک می‌کند، انحراف از مبانی و ارزش‌های اساسی انقلاب نیز، به عنوان یک مانع اساسی بر سر راه انقلابی ماندن قرار خواهد گرفت.

بر اساس آموزه‌های قرآنی به تلاش‌های دسته جمعی برای برانداختن بنای ستم و استکبار به مثابه ریشه‌های مفاسد اجتماعی و سیاسی توجه شده و به نوعی این حرکت‌های عدالت خواهانه و ضد فساد در طول اراده الهی مبنی بر حاکمیت حق و عدل و خیر در جهان ارزیابی شده است، به عبارت دیگر، آن جا که دست خداوند از آستین مردمی حق جو و مبارز در راه حذف موانع هدایت بیرون آید و دامنه این اصلاح طلبی عمیق و فساد زدایی به همه آحاد جامعه مظلوم و تحت ستم گسترش یابد و همگان در مسیر یک حرکت مردمی فراگیر و در راستای حذف موانع فساد اجتماعی و سیاسی و اقتصادی قرار گیرند و با الهام از تعالیم آسمانی و در پیروی از رهبری الهی در جهت حاکمیت ارزش‌های انسانی و دین خدا به مبارزه‌ای قهرآمیز دست زنند، این حرکت مردمی «انقلاب» نام می‌گیرد و چون در راستای اصلاح مسیر غلط جامعه و تخریب ساختارهای غیرعادلانه آن و برقراری و بنای ساختارهای جدید و الهی صورت می‌گیرد، مورد عنایت و پشتیبانی خدا نیز قرار دارد.

حجت‌الاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجب‌شیر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: انقلاب یکی از شیوه‌های اصلاح محسوب می‌شود، برخلاف فرهنگ سیاسی امروز که انقلاب را در تقابل با اصلاحات می‌داند.

وی از رفع موانع فساد درپی برخوردهای عملی گفت و افزود: رفع موانع فساد از جامعه از طریق برخوردهای عملی و به نوعی خشن صورت می‌گیرد و قرآن کریم نیز آن را در مواردی خاص توصیه و تجویز می‌کند؛ برای مثال، مبارزه قهرآمیز با ستمکاران و مستکبران توصیه شده است.

شربیانی با استناد به آیه 40 سوره عنکبوت «فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنْبِهِ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُمْ مَنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُمْ مَنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنَا ۚ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: ما هر طایفه‌ای را به کیفر گناهش مؤاخذه کردیم، بعضی را بر سرشان سنگ بلا فرو باریدیم و برخی را صیحه عذاب آسمانی در گرفت و برخی را به زلزله زمین و گروهی دیگر را به غرق دریا به هلاکت رسانیدیم، و خدا به آنان هیچ ستم نکرد لیکن آنها خود در حق خویش ستم می‌کردند.

شربیانی ضمن بازگو کردن اولین اقدام در یک انقلاب اجتماعی ادامه داد: اولین اقدام مهم و اساسی که یک انقلاب اجتماعی انجام می‌دهند و باید هم انجام دهد، مبارزه با یک قدرت فاسد و خائنی است که حاکمیت سیاسی و اجتماعی را نیز در دست دارد و قدرت ستمگر، مستبد و فرمانده مسیر گمراهی که در مقابل انقلاب‌های توحیدی قرار دارند، قدرت طاغوتی است.

امام جمعه عجب‌شیر حاکمین غیرالهی را از مصادیق طاغوت دانست و یادآور شد: یکی از مصادیق طاغوت را همان حاکمین غیرالهی می‌دانند؛ زیرا چنین حاکمانی موجب دوری از حق و تعدی از مرز عقلی و شرعی است و متبوعی است غیر مرضی خدا.

وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: علت از بین رفتن دولت‌ها چهار چیز است: 1. کنار گذاشتن اصول؛ 2. خودخواهی و پیروی از هوای نفس؛ 3. به کار گماشتن نالایق‌ها؛ 4. پس زدن اندیشمندان و افراد لایق.

شربیانی ضمن بازگویی چرایی پشتیبانی خدا از حرکت مردمی انقلاب تأکید کرد: حرکت مردمی «انقلاب» چون در راستای اصلاح مسیر غلط جامعه و تخریب ساختارهای غیرعادلانه آن و برقراری و بنای ساختارهای جدید و الهی صورت می‌گیرد، مورد عنایت و پشتیبانی خدا نیز قرار دارد.

حاکمیت خداوند از اصول مهم انقلاب‌ با آرمان‌های توحیدی

در ادامه حجت‌الاسلام ابراهیم بجانی، امام جمعه تسوج نیز اظهار کرد: حاکمیت خداوند و قوانین الهی نه تنها یکی از اصول مهم انقلاب‌ها با آرمان‌های توحیدی، بلکه زیر بنای تمامی ارزش‌های الهی است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین دلایل انقلاب‌های دینی، به‌ویژه انقلاب‌های الهام گرفته از مکتب اسلام، پایبندی به ارزش‌های مبنایی و اساسی اسلام است و پیروی از این ارزش‌ها در پیشرفت آرمان‌های انقلاب و انقلابی عمل کردن فرد و جامعه کمک می‌کند، انحراف از مبانی و ارزش‌های اساسی انقلاب نیز، به عنوان یک مانع اساسی بر سر راه انقلابی ماندن قرار خواهد گرفت.

بجانی با استناد به آیه 44 سوره آل عمران «ذَٰلِكَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ ۚ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: اينها از خبرهاى غيب است كه به تو وحى مى‌كنيم و گرنه آنگاه كه قرعه زدند تا چه كسى از ميانشان عهده‌دار نگهدارى مريم شود و آنگاه كه كارشان به نزاع كشيد، تو در نزدشان نبودى.

بجانی ادامه داد: قرآن کریم، عدالت‌خواهی را نه یک شعار تبلیغاتی، بلکه یک اصل زنده و پویای اجتماعی می‌داند که باید در همه عصرها و برای همه نسل‌ها، الهام بخش باشد.

امام جمعه تسوج ضمن بازگو کردن یکی از روش‌های مبارزه یادآورشد: امر به معروف و نهی از منکر یکی از روش‌های مبارزه است، مبارزه با فساد و تباه شدن جامعه در جهت ایجاد نظام عالی اجتماعی اسلام و دوام و استمرار آن.

وی با اشاره به فرموده پیامبراکرم(ص) افزود: ایشان می‌فرمایند: مردمی از مشرق زمین، قیام کنند و زمینه را برای (حکومت) مهدی (عج) فراهم کنند.

بجانی آغاز شدن ظلم زدایی از جامعه بشری را از خدا دانست و اظهار کرد: قرآن کریم در تأکید بر ظلم زدایی از جامعه بشری و صحنه فعالیت‌های اجتماعی انسان‌ها، از خدا آغاز می‌کند و خدا را مبرای از ظلم می‌داند و در نظام آفرینش برای ظلم هیچ گونه جایی قایل نمی‌شود و ظلم زدایی از جامعه بشری را مسئولیت اجتناب ناپذیر انسان می‌داند و نه تنها ظلم کردن را منع می‌کند، بلکه پذیرش ظلم و تن دادن به آن را نیز محکوم می‌کند و برای آن مجازاتی سخت قایل می‌شود و ظلم زدایی را شامل همه قلمروهای حیات بشری، از جمله قلمروهای رابطه انسان با خدا و با خویشتن و با دیگران و جامعه می‌داند.