شهید قاضی طباطبایی؛ ستاره‌ای پرفروغ در فضای تیره و عصر بیدارگری
در تاریخ پرالتهاب انقلاب اسلامی، سید محمدعلی قاضی طباطبایی مجاهد فی سبیل الله، ستاره‌ای پرفروغ در فضای تیره در دوران مبارزات و عصر بیدارگری، عصری که یاران امام، مجاهدان خستگی ناپذیر، با وی بپاخاستند و بر مقتدای خویش، لبیک گفتند و جبهه مبارزه با طاغوت و مستکبران جهان و الحاد را چون بنیان مرصوص مقاوم و شکست ناپذیر و جاودانه کردند.
شهید آیتالله قاضی طباطبایی که وی را خمینی آذربایجان میخواندند به حق اثر گذارترین چهره نهضت امام خمینی(ره) بود. وی در مکتبی گرانسنگ تربیت یافت و از محضر اساتیدی چون امام(ره) بهره گرفت و با پشتوانه دودمان و سلسلهای از عالمان بزرگ، منشا برکات بیشمار شد.
بیشتر بخوانید:
- مسجد مقبره تبریز؛ آرامگاه نخستین شهید محراب
- فیلم | چگونگی ترور «نخستین شهید محراب»
- شهید قاضی طباطبایی؛ عالمی از خاندان جلالت و اصالت
امام خمینی(ره) در پیامی که به مناسبت شهادت آیتالله قاضی طباطبایی صادر کرد در بخشی از پیام امام راحل می‌خوانیم که فرموده‌اند: «در انقلابی که ابرقدرت‌ها را به عقب رانده و راه چپاولگری آنان را از کشور بزرگ ایران اسلامی بسته است، ضایعه رحلت آیتالله قاضی طباطبایی با شهادت و ضایعات بالاتر، اجتناب ناپذیر است...» باری ما را با شهیدان، پیوندی همیشگی است چرا که خداوند متعال در قرآن کریم آیه 104 سوره آل عمران آمده است «وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» اصلی را در نظام سیر و صیرورت حیات دنیوی و تشریح و سلوک رفتاری و خلقی، اعلام می‌فرماید بدین مضمون که: گروهی از شما مؤمنان متعهد باید که مسئولیت امر به معروف و نهی ازمنکر را به عهده بگیرند تا از خوبی‌ها، پاسداری نمایند و از بروز رشددیدی جلوگیری باشند.
بر این رو انسان رسالتمند و مسئولیتپذیر در همین مسیر تحول و تبدل انسانی‌اش یعنی نظام جاری الهی، نسبت به تعهدی که با خدایش دارد و عهدی که با خود و با همنوعان بر دوش گرفته و متعهد گشته باید که متجلی شود و بر اساس و بر مبنای تعهدات چهارجانبه(خود، هم نوع، جهان و خدا) تبلور داشته باشد. بر این سبب، در جهان تحولگرا و ساختار و نظام حاکم بر آن، شاهد رودرویی انسان در معرکه مبارزه با چالش‌ها و پیروزی بر موانع و نیز هم سویی‌های هدایت و برزگ منشی‌ها بوده و هستیم به عبارت و بیان دیگر جهان پویاست جهانی که انبیای عظام از طرف خداوند متعال برای بندگانش ترسیم نموده‌اند که با حرکت در راه و صراط نموده شده و تبیین یافته و شریعت تشریعی، انسان با کمال و عقلمند و آن که با فطرت سلیم، روی به حیات معقول و طیبش دارد آن چه که مقدر است بر آن موفق و منطبق می‌گردد.
امروز، تاریخ انسان، انسان را همراه و هم سلوک با پیامبران الهی از حضرت آدم تا نوح و از همین شیخ الانبیا تا ابراهیم و تا موسی و عیسی(ع) و در نهایت خاتم آنان پیامبر عظیم اشأن اسلام محمدمصطفی(ص) برجسته‌تر از همیشه روزگاران، گویای حضور در صحنه از سوی مؤمنان متعهدی است که صداقت و اخلاص و ایثار و شهادتشان، نشان افتخار و مباهات ابدی و چراغ هدایت برای ملت هاست. و چنین بود که آذربایجان پیروز و مردمان ولایتمدارش در جاری تاریخ، مفتخر به پایداری برای حفظ ارزش‌های الهی بوده، دانشوران و فقیهان و مورخان و متکلمان و منجمان و قاضیان و عارفان و دلاوران مبارز در عرصه جهاد با شهادت و فراز و فرود دین و دانش فراتر از مرزهای جغرافیایی معرفی نموده است. به صراحت می‌گوییم که نهضت روحانیون و انقلاب اسلامی پیروز آغازیده از سال 1342 هجری و شمسی به رهبری حضرت امام خمینی(ره)، بهترین فرصت در عرصه نمایش پویایی‌ها و ایثار و شهادت بوده و مکتب الهی انسانی اسلام با برجستگی هایش بویژه آرمان وحدت جهانی بین ادیان الهی با افق‌های والایی که در آن مشترک‌اند و ریشه‌های مستند، هستی و فلسفه وجودش را در راستای مکتب داری و دینداری به جهان عرضه داشته به نمایش نهاده‌اند.
شهید قاضی طباطبایی؛ ستاره‌ای پرفروغ در فضای تیره و عصر بیدارگری
شهدای بزرگوار نهضت و انقلاب از سال 1342 با عطف به 15 خردادماه، تا پیروزی، و شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهیدان حرم و مقاومت و امنیت و سلامت، در عرصه نمود و عرصه در پایگاه صعود و عروج انسان‌های متعهد به سوی مقام ربوبی و ذات اقدس الهی، اسوه های ماندگاری‌اند در نمایشگاه عظیم جهان. در تاریخ پرالتهاب انقلاب اسلامی به امامت حضرت امام خمینی(ره)، اولین شهید محراب، مجاهد فی سبیل الله حاج سید محمدعلی قاضی طباطبایی، ستاره‌ای پرفروغ در فضای تیره در درون مبارزات و عصر بیدارگری، عصری که یاران امام، مجاهدان خستگی ناپذیر، با وی بپاخاستند و بر مقتدای خویش، لبیک گفتند و جبهه مبارزه با طاغوت و مستکبران جهان و الحاد را چون بنیان مرصوص مقاوم و شکست ناپذیر و جاودانه نمودند.
خطیب توانا، مبارز نستوه، حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد حسین انزابی که از سال 1325 با هواداری از شهید بزرگوار حجت‌الاسلام سید مجتبی نواب صفوی وارد عرصه گفتمان‌های سیاسی و پایگاه وعظ و خطابه یعنی منبر مقدس شده بود پیش‌تر از دیگر بزرگان از عالمان و سخنوران، در عرصه مبارزه با طاغوت و استکبار مسلط بر حیثیت دینی و شرف ولایی، سختی‌ها دیده و با نامربوط ها به جدال نشسته بود در تقویت راه امام و تحکیم مبانی انقلاب اسلامی، با شهید آیت الله قاضی طباطبایی مرام و هم سنگر و پایدار و استوار بود.
در این همه مجاهدت‌ها برای اعتلای اسلام و کلمه لا اله الا الله بزرگان از عالمان دانش آموخته در دانشگاه‌های علوی و رضوی، که دستان مخلص امام و خواهان احیای شریعت اسلام و برپایی حکومت الهی دینی بوده و در جبهه خط امام، از کوشش لازم دریغ ننموده و اهداف نهضت و رهبر قائد بزرگوار انقلاب را، حرمت نهادند و پشتیبانی‌ها نمودند یاد می‌کنیم و یادشان را گرامی میداریم. آیات و حج الهی و اسلامی: انگجی‌ها، غروی‌ها، طباطبایی‌ها، مجتهدی‌ها، اهری، شربیانی، اشراقی‌ها، سلسله مولانا، دینوری، کماری‌ها، خسروشاهی‌ها، محدث، قزلجه‌ای دروازه‌ای، خلخالی‌ها و خطیب‌های چند یعنی آقایان حاج شیخ عبدالحمید بنابی و حاج میرزا نجف آقازاده و حاج میرزا حسن ناصرزاده و... در جبهه حق روزگارانی درخشیدند و در خدمت مردم مسلمان و اعتلای اسلام عزیز کوشیده‌اند.
اما آن که بیش از همه از علمای خطه آذربایجان، در عصر و دهه‌های مبارزات برجسته روزگاران بود. شهید آیتالله قاضی طباطبایی قدس سره هست که مصداق «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ» کشت و «زندگی افتخار آمیز ابدی و چراغ هدایت برای ملت‌ها شد. او عالم برجسته و فرهیخته و کلام و تفسیر و رجال شناس و معارف بلند اسلامی بود. کتاب(تحقیق درباره اول اربعین حضرت سید الشهدا) از جهت پژوهشی ممتاز و با دقت تاریخی و رعایت شیوه‌های تحقیق، نمونه و اسوه‌ای است برای آنانی که در عرصه تاریخ و پژوهش‌های تاریخی صاحبان ذوق پژوهش و کار ماندگارند. تصحیح برخی نسخه‌های خطی از بزگان شعیه امامیه و آماده سازی نسخه‌ای پاک و منقح تا مرحله چاپ و پیشتازی در اقدام به تدوین فهرست اعلام(تاریخی، جغرافیایی، کتاب شناسی) و عفت قلم و صداقت در نگارش و حرمت داری، از برجستگی‌ها و ویژگی‌های آثار علمی به جای مانده از آیتالله قاضی طباطبایی است.
همچنین 29 اثرچاپی و 33 اثر خطی و مقالات و نامه‌ها، نمود سیطره علمی و دانش فراگیر عالم مجاهد و مبارز نستوه فقیه بزرگوار، شهید همیشه زنده ایت‌الله حاج سید محمدعلی قاضی طباطبایی است.
حضور آیتالله مدنی بزرگوار در تبریز نعمتی بود در جهت تقویت مبانی معارف و اعتقادات، لیکن برخی انقلابی‌های آتشین که از بعد پیروزی انقلاب وارد جمع و جامعه شده بودند حرکاتشان بوی نفاق و تفرقه می‌دمید که فضاهای معنوی را کدر و آلوده می‌نمود و این فضا را و حرکت‌های منافقانه را ، آیت الله قاضی طباطبایی دریافت نموده رفتار مسالمت آمیز در پیش می‌گرفت. این جو آلوده، امامت نمازجمعه را تحت تاثیر قرار داد و آیتالله قاضی، امامت نمازجمعه را به آیتالله مدنی پیشنهاد نهاد و واگذار نمودند و حضرت آقای مدنی هم پذیرفتند. اما دومین موعد نماز جمعه که برابر با روز قدس هم بود و راهپیمایی عظیم بر پاشد و نماز به امامت شهید ایت‌الله قاضی اقامه می‌شد گروه منافق تفرقه افکن یعنی شیخ نهروان مخالفت آشکار با منصوص امام برای اقامه نماز جمعه، نمودند و از میان جمعیت روبه مصلا از میدان نصف راه بدون اقامه نماز جمعه برگشتند و به تمام ارزش‌ها یعتی وحدت امت و احترام به نص امام در انتصاب شخص آیتالله قاضی پشت کردند اما به کوری چشم شیوخ منافق از 27 مردادماه 1358 یعنی روز جهانی قدس، اقامه نمازجمعه، باصلابتی هر چه شکوهمند، ادامه یافت تا دهم آبان ماه سال 1358 برابر با عید سعید قربان که بخاطر رعایت حال و توانایی نمازگزان در میدان باغ شمال روی چمن‌ها برگزار شد. با کمال تأسف شامگاهان که آیت حق، بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء در مسجد شعبان، اول خیابان تربیت، با چند همراه و باسورای به منزل برمی‌گشتند در مسیر خیابان ارتش ورودی کوچه مقصودیه مورد ترور فرقانی‌های جاهل عنود قرار گرفته به درجه رفیع شهادت نائل می‌آیند.
احمدحسین انزابی، نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه‌های استان آذربایجان‌شرقی
انتهای پیام
