كمالالدین ابوالعطا محمود مرشدی كرمانی، مشهور به خواجوی كرمانی شاعر قرن هشتم از بزرگترین شاعران عصر درخشان شعر پارسی بهشمار میرود. وی را نخلبند شعرا، خلاق المعانی و ملک الفضلا نیز لقب دادهاند. خواجوی كرمانی به تصریح خودش در سال ۶۸۹ هجری قمری در شهر كرمان متولد شد و به سال ۷۵۰ در شیراز وفات یافت و آرامگاه وی در محل سكونتش در تنگ اللهاكبر شیراز معروف به شهر هزار مزار واقع شده است.
این شاعر پر آوازه در جوانی سفرهای طولانی به حجاز، شام، بیتالمقدس، عراق، مصر و بعضی از بندرهای خلیجفارس داشت و در این سفرها بود كه شعر خویش را با علم زمان در هم آمیخت. خواجو در زمان حیات خویش بیش از ۴۰ هزار بیت در قالبهای همچون مثنوی، غزل، قصیده، ابیاتی با مضامین عرفانی و عاشقانه سروده و دیوان خواجو، گل و نوروز، همای و همایون، كمال نامه و گوهر نامه از جمله آثار این شاعر گرانقدر پارسی گوی بهشمار میرود.
شعر خواجوی کرمانی شعری عرفانی است. مضامین عرفانی در غزلیات وی صریحاً بیان میشود اما در این اشعار که بر شاعران بعدی خود مانند حافظ تأثیرگذار هم بوده مبارزه با زهد و ریا و بیاعتباری دنیا و مافیها از موارد قابل ذکر است. او در شعر به سبک سنایی غزلسرایی میکرده و در مثنوی نیز سعی داشته به تقلید از فردوسی حماسهسرایی داشته باشد. خواجو را وابسته به سلسله مرشدیه میدانند. او را در ریاضیات طب و هیئت نیز صاحب نظر میدانند. طنز و هزل و انتقادات اجتماعی از شرایط ادیان در آن روزگار در اشعار خواجو متداول است. او در قصیده، مثنوی، و غزل طبعی توانا داشته، بهطوری که گرایش حافظ به شیوه سخنپردازی خواجو و شباهت شیوه سخنش با او مشهور است. خواجو از حیث عقیدتی شیعه دوازده امامی است و خودش در اشعارش خود را «مادح آل حیدر» یعنی ستایشگر اهل بیت نبی میداند. وی صدها بیت شعر در مدح دوازده امام دارد.
انتهای پیام