تاسوعا؛ آغاز عطشناک نهضت حسینی

تاسوعا روزی است، که یاران با وفای امام حسین(ع) با بصیرت، آگاهی کامل، خودشان را آماده کردند تا در راه دین خدا و پیغمبر اسلام فدا کنند چراکه خط سرخ عاشورا با واژه‌های تاسوعا به حقیقت پیوست. تاسوعا، روزی که برایش امان‌نامه فرستاده‌اند، می‌خواهند عباس را از معرکه عشق حسین(ع) در امان دارند. می‌خواهند نور را از خورشید بگیرند، آب را از اقیانوس و برادر را از برادر. می‌خواهند خورشید را از آسمان جدا کنند، درخت را از ریشه، عشق و ادب را از عباس(ع) و عباس را از حسین(ع)، اما غافلند که خون علی در رگ‌های او جاری است و قلب او با واژه ناب حسین(ع) می‌تپد.

نمی‌دانند که تار و پودِ جانِ ابالفضل، از نام حسین(ع) بافته شده است. عباس، فرزند ام البنین است؛ شیرزنی که نام ام البنین بر خود نهاد تا تکرار نام فاطمه، یادآور زخم هایِ مادر مظلومه فرزندان علی(ع) نشود. امان‌نامه برای فرزندِ مادری این چنین آن هم به بهانه نسب قبیله‌ای مادر فرستادن؛ یاللعجب! به همین خاطر روز تاسوعا بسیار با اهمیت است که همه‌ یاران امام حسین(ع) در آن روز  فهمیدند روز بعد زنده نیستند؛ اما پای امام خود ایستادند و او را رها نکردند و در احادیث کربلا آمده است، امام حسین(ع) از برادرزاده‌اش حضرت قاسم بن حسن(ع) می‌پرسد مرا دوست داری؟، می‌گوید تو برای من، از عسل شیرین‌تر هستی و اینگونه به امام خود عشق داشتند و آماده ایثار و شهادت در راه او بودند.

تاسوعا؛ مدرسه ایستادگی‌ مسلمانان در برابر ظلم 

رضا محمدعلیزاه، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، در خصوص روز تاسوعا گفت: تاسوعا روز نهم ماه محرم اطلاق شده و روز پیش از عاشورا است و از رویدادهای مهم این روز می‌توان به ورود شمر با ۴۰۰۰ سپاهی به کربلا که امام حسین(ع) و یارانش به نوعی در محاصره بودند و شمر نامه‌ای از ابن زیاد داشت که در خصوص چرایی آمدن امام حسین(ع) به کوفه پرس‌وجو کند و با او بیعت کند که در غیر این صورت جنگ خواهد کرد و امام نیز از بیعت سرباز زد و زمینه‌ی جنگ فراهم شد.

وی ادامه داد: رخداد بعدی امان نامه‌ای است که شمر برای فرزندان ام البنین آورده بود چراکه شمر و ام البنین از یک قبیله بودند و شمر از ابن زیاد درخواست کرده بود تا فرزندان ایشان را از سپاه کنار بزند تا راه غلبه راحت‌تر شود و حضرت عباس(ع) نیز فرموده بود «لعنت خدا بر تو و امان نامه‌ تو که به ما امان می‌دهی امت به نوه پیامبر نمی‌دهی».

وی افزود: امام حسین(ع) از طریق حضرت عباس(ع)  یک شب مهلت خواست تا این روز را به عزاداری و راز و نیاز با خدا سپری کند و در روز عاشورا جنگ اتفاق بیافتد.

محمد علیزاده، در خصوص فضیلت روز تاسوعا اظهار کرد: روز تاسوعا از روزهایی است که بر آن فضیلت و برکتی ذکر نشده و دعا، اعمال و برکت خاصی شمرده نشده است، اما فضیلت آن به عزاداری است که در این روز رخ می‌دهد.

این مدرس حوزه و دانشگاه، خاطرنشان کرد: روز تاسوعا منسوب به حضرت عباس(ع) است و به علت شأن بزرگ و فداکاری ایشان در روز تاسوعا و بر اساس نظم و ترتیبی که از سالیان گذشته بوده، روز تاسوعا را برای عزاداری حضرت عباس(ع) اختصاص داده‌اند.

وی بیان کرد: در خصوص برکات عزاداری تاسوعا سخن بسیار است اما به صورت کلی این برکات را می‌توان به دو نوع فردی و اجتماعی تقسیم‌بندی کرد؛ در برکات فردی آن، می‌توان به بخشش گناهان، ثواب بسیار و استجابت دعا ذکر کرد که برای فرد لحاظ می‌شود و برکت فردی دیگر آن این است که انسان در روند عزاداری با هویت دین و دنیا آشنا می‌شود و متوجه می‌شود که دنیا محل ابتلاء و امتحان است و انسان باید طرف خدا را بگیرد.

محمدعلیزاده، اضافه کرد: از برکات اجتماعی آن نیز می‌توان به امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد همچنین آموزش ظلم ستیزی در فضای دینی نیز از برکات دیگر آن است یعنی انسان یاد بگیرد که در مقابل ظلم بایستد نه اینکه آن را بپذیرد علاوه‌بر آن، عزاداری امام حسین(ع) نقطه عطفی است که حاکم حکومت اسلامی نباید به اسم مسلمان باشد؛ اگر اشتباهی مرتکب شد، باید جلوی او ایستادگی کرد چراکه آموزه‌های پیش از امام حسین(ع) متداول شده بود که مخالفت با خلیفه مسلمانان ارتداد است و سبب خروج از دین می‌شود.

این استاد دانشگاه تبریز یادآور شد: آموزه دیگر عزاداری برای امام حسین(ع) در روز تاسوعا و ایام محرم این است که بدانیم مسلمانان باید پای حقانیت بایستند و از حق دفاع کنند؛ اگر امروز حضرت عباس(ع) در نگاه ما بزرگ است، به علت حقانیت ایشان است. 

وی افزود: اگر جایی سخن حقی بود باید مانند مسلمان واقعی از آن دفاع کنیم و در غیر اینصورت جلوی آن ایستادگی کرد و گریه و عزاداری به امام حسین (ع) به علت محبتی است که با این گریه به امام حسین(ع) نشان می‌دهیم و تغییر ساختاری در رفتار و کنش اجتماعی فرد ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: اولین و مهمترین جهت برای الگوگیری از ایشان این است که بدانیم امام حسین(ع) حق را می‌شناخت و از آن دفاع می‌کرد؛ بنابراین ما هم باید حق را بشناسیم و از آن دفاع کنیم، ظلم را بشناسیم و جلوی آن ایستادگی کنیم.

محمدعلیزاده متذکر شد: امام حسین(ع) در دشوارترین لحظات زندگی خود را ملزم به گناه ندانسته و در واجبات الهی نیز سستی نکرد؛ در میانه جنگ که فرزندان‌شان شهید شدند، ناله و شکایتی به خدا نکرده، فحش نداده و واجبات خود را در زمان معین انجام دادند؛ بنابراین اولویت یک مسلمان این است که از محرمات الهی پرهیز کند و واجبات الهی را انجام دهد.

وی اضافه کرد: مورد بعدی و مهمترین نکته‌ای که به آن باید توجه کرد، آموزش بخشیدن است، امام حسین(ع) به آسانی بخشید، او کسی را بخشید که مسبب تمامی مشکلات او بود یعنی حر، بنابراین باید یاد بگیریم که راحت و آسان ببخشیم.

محمدعلیزاده، همچنین یادآور شد: امام حسین(ع) یک شب را برای عزاداری، قرآن خواندن و دعا مهلت گرفتند اما گاهی در فضای مداحی چنان ایشان را بزرگ می‌کنیم که انگار این فرد انسان نبوده و هویت او تفاوت داشته است؛ امام حسین(ع) با تمام فضیلت، خود را بی‌نیاز از قرآن ندانست، طلب آمرزش کرده و برای سعادتمندی خود دعا می‌کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز در پایان تاکید کرد: امامان چون همه‌ انسان‌های دیگر بودند و خط تمایز آنها با ما در زندگی آنها بود؛ آنها بندگی خدا را کامل و دقیق انجام می‌دادند اما ما سستی می‌کنیم.