در آخرين روز سال ۱۳۲۱ هجری قمری(مقارن با سال ۱۲۸۱ هجری شمسی)، ستارهای درخشان در آسمان سلسله جليلالقدر سادات طباطبايی تبريز هويدا شد و خداوند به سيدمحمد قاضی طباطبايی، فرزند پسری هديه داد كه نامش را سيدمحمدحسين گذاشت؛ حكيم عارفی كه بعدها بسياری از انسانها، از چشمه جوشان حكمت و معرفتش جرعههای جانبخش نوشيدند. هنوز پنج سال از عمر سيدمحمدحسين نگذشته بود كه مادرش را از دست داد. پدر سعی كرد غم مادر را از دل محمدحسين و ديگر فرزند كوچكترش، محمدحسن بزدايد، ولی نمیدانست كه چهار سال بعد، درگذشت خود او، غم فرزندان را دوچندان خواهد كرد.
سيدمحمدحسين همانطور كه روش درسی آن روزها بود، به فراگيری قرآن پرداخت و سپس از سن ۹ سالگی به مدت شش سال به همراه برادرش، از اديبی بهنام شيخ محمدعلی سرائی، كتابهايی چون گلستان، بوستان، نصابالصبيان، انوار سهيلی، تاريخ عجم، منشات اميرنظام و ارشاد الحساب را فرا گرفت و علاوه بر آن، زيرنظر ميرزاعلی نقی خطاط به يادگيری فنون خوشنويسی پرداخت. ايشان پس از طی دوران تحصيل در مكتبخانه، راهی مدرسه طابيه تبريز شد تا تحصيلات خود را در علوم دينی دنبال كند. در همان ايام، وقتی ۲۳ سال بيشتر نداشت، تصميم به ازدواج میگيرد. از يكی از بستگانش خواستگاری میكند و چون فاميل بودند، با اين ازدواج موافقت میكنند. يک سال بعد از ازدواج بود كه سيدمحمدحسين مزه پدر شدن را میچشد و اسم فرزند اولش را محمد میگذارد.
علامه محمدحسین طباطبایی در ۲۵ سالگی به همراه برادرش به نجف اشرف سفر كرد و ۱۰ سال در این شهر مشغول تحصیل شد. وی علوم ریاضی را در نجف اشرف نزد «سید ابوالقاسم خوانساری» كه از ریاضی دانان مشهور آن زمان بود فراگرفت. دروس فقه و اصول را نزد استادان برجستهای چون آیتالله نائینی و آیتالله اصفهانی آموخت. طباطبایی فلسفه را از «سیدحسین باد كوبهای» و معارف الهی و اخلاق را از محضر عارف برجسته آیتالله «سیدعلی آقا قاضی طباطبایی» آموخت.
این عالم بزرگ در سال ۱۳۱۴ به زادگاهش برگشت و دوران ۱۰ ساله اقامتش در تبریز همراه با تدریس و تألیف سپری شد و فصلی جدید از حیات وی را فراهم کرد. علامه، در سال ۱۳۳۳ هجری شمسی نگارش تفسیر المیزان اثر بزرگ خویش را آغاز کرد و ۱۷ سال طول کشید تا این اثر منحصر به فرد، جالب و دلنشین را که نظیر آن تا به حال نوشته نشده است تمام کند. اوضاع زندگی طباطبایی پس از ۱۰ سال تا حدودی سامان گرفت و همین امر موجب شد تا وی تصمیم بگیرد كه به قم مهاجرت كند. از شاگردان طباطبایی كه در محضر وی تربیت شدند میتوان از شهید مرتضی مطهری، سیدمحمدحسین بهشتی، آیتالله حسن زاده آملی و آیتالله جوادی آملی نام برد.
وی عاشق علم و دانش بود و بر این اساس در زمینههای مختلف علمی صاحب نظر بود تا جایی كه در توسعه و گسترش علومی مانند فقه، اصول، جبر، هندسه فضایی، حساب استدلالی، ادبیات عرب، معانی و بیان سهمی بسزا ایفا كرد. سرانجام روح پاک و الهی حکیم عارف و مفسر وارسته در ۱۸ محرم ۱۴۰۲ قمری (۲۴ آبان ۱۳۶۰ شمسی) به دیار ملکوت رهسپار شد. پیکر مطهر علامه محمدحسین طباطبایی در قم آرمیده است.
انتهای پیام