آماده‌سازی مردم برای ورود به عصر غیبت؛ رسالت امام حسن عسکری(ع)

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، امام حسن عسکرى(ع)، فرزند امام هادى(ع) در روز هشتم ربیع‌الثّانى یا 24 ربیع‌الاوّل سال 232 هجرى قمرى در مدینه به دنیا آمد. نام مادر گرامى آن حضرت را، سوسن و بعضى «سلیل» و «حُدَیْث» نیز گفته‌اند.

وی در هشتم ربیع‌الاوّل سال 260 هجرى قمرى با توطئه معتمد خلیفه عبّاسى در شهر سامرا، در 28 سالگى به شهادت رسید. آن حضرت بعد از شهادت پدر بزرگوارش در 22 سالگى به مقام امامت رسید. برنامه و مواضع او به‌عنوان مرجع فکرى شیعیان قلمداد گردید و مصالح عقیدتى و اجتماعى آنان را کاملاً مراعات مى‌کرد.

در عصر آن حضرت، دشوارى‌ها و گرفتارى‌هایى پیش آمد که از قدرت عبّاسیان کاست، تا جایى‌که موالى و ترکان بر حکومت دست یافتند، ولى فشار و شکنجه و آزار نسبت به امام و یارانش تخفیف پیدا نکرد.

متوکل او را به زندان انداخت، بى‌آن‌که سبب آن کار را بگوید! عبّاسیان تلاش مى‌کردند که امام عسکرى(ع) را در دستگاه حکومت وارد کنند تا پیوسته مراقب او باشند و او را از پایگاه هاى خویش و از یاران و پیروانش دور سازند.آن حضرت نیز مانند پدر بزرگوارش ناچار شد در سامرّا اقامت کند و زیر نظر باشد.

مواضع علمى امام عسکرى(ع) در پاسخ‌هاى قاطع و استوار در مورد شبهه‌ها و افکار کفرآمیز و بیان کردن حق، با روش مناظره و گفت‌وگوهاى موضوعى و مناقشه‌ها و بحث‌هاى علمى، روز به روز شخصیت آن حضرت را بارزتر نشان مى‌داد و مؤمنین را به شخصیت مکتبى و فکرى خود مجهز مى‌نمود و از طرفى پایدارى و ایستادگى آنان را در برابر جریان‌هاى فکرى خطرناک تضمین مى‌نمود.

دوران امامت امام حسن‌عسگری(ع)

به‌طور کلى دوران عمر 29 ساله امام حسن عسکرى(ع) به سه دوره تقسیم می‌شود: دوره اول 13 سال است که زندگى آن حضرت در مدینه گذشت، دوره دوم 10 سال در سامرا قبل از امامت و دوره سوم نزدیک 6 سال امامت آن حضرت است.

دوره امامت حضرت عسکرى(ع) با قدرت ظاهرى بنى‌عباس رو در روى بود .خلفایى که به تقلید هارون در نشان دادن نیروى خود بلند پروازی‌هایى داشتند .امام حسن عسکرى (ع) از شش سال دوران اقامتش، سه سال را در زندان گذرانید.

با آن‌که امام عسگری(ع) جز با خواص شیعیان خود دیدار نداشت دستگاه خلافت عباسى براى حفظ آرامش خلافت خود بیشتر اوقات، آن حضرت را زندانى و ممنوع از معاشرت داشت.

از جمله مسائل روزگار امام حسن عسکرى(ع) یکى نیز این بود که از طرف خلافت وقت، اموال و اوقات شیعه، به‌دست کسانى سپرده می‌شد که دشمن آل‌محمد(ص) و جریان‌هاى شیعى بودند، تا بدین‌گونه بنیه مالى نهضت تقویت نشود.

حضرت هادى(ع) و حضرت امام حسن عسکرى(ع) هم از سوى دستگاه خلافت تحت مراقبت شدید و ممنوع از ملاقات با مردم بودند و هم امامان بزرگوار ما - جز با یاران خاص و کسانى‌که براى حل مشکلات زندگى مادى و دینى خود به آن‌ها مراجعه می‌‌کردند - کمتر معاشرت می‌کردند به جهت آن بود که دوران غیبت حضرت مهدى(ع) نزدیک بود، و مردم می‌بایست کم‌کم بدان خو گیرند، وجهت سیاسى و حل مشکلات خود را از اصحاب خاص که پرچمداران مرزهاى مذهبى بودند بخواهند، و پیش آمدن دوران غیبت در نظر آنان عجیب نیاید.

امام حسن عسکرى(ع) بیش از 29 سال عمر نکرد ولى در مدت شش سال امامت و ریاست روحانى اسلامى، آثار مهمى از تفسیر قرآن و نشر احکام و بیان مسائل فقهى و جهت دادن به حرکت انقلابى شیعیانى که از راه‌هاى دور براى کسب فیض به محضر امام(ع) می‌رسیدند بر جاى گذاشت.

در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنى و نشر احکام الهى و مناظرات کلامى جنبش علمى خاصى را تجدید کرد، و فرهنگ شیعى - که تا آن زمان شناخته شده بود - در رشته‌هاى دیگر نیز مانند فلسفه و کلام باعث ظهور مردان بزرگى چون یعقوب بن اسحاق کندى، که خود معاصر امام حسن عسکرى بود و تحت تعلیمات آن امام، شد.

در قدرت علمى امام(ع) - که از سرچشمه زلال ولایت و اهل بیت عصمت مایه‌ور بود ـ نکته‌ها گفته‌اند، از جمله: همین یعقوب بن اسحاق کندى فیلسوف بزرگ عرب که دانشمند معروف ایرانى ابونصر فارابى شاگرد مکتب وى بوده است، در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و کتابى را که بر رد قرآن نوشته بود سوزانید و بعدها از دوستداران و در صف پیروان آن حضرت درآمد.

شهادت امام حسن عسکرى(ع)

شهادت آن حضرت را روز جمعه هشتم ماه ربیع الاول سال 260 هجرى نوشته‌اند. در کیفیت وفات آن امام بزرگوار آمده است: فرزند عبیدالله بن خاقان گویدروزى براى پدرم ( که وزیر معتمد عباسى بود) خبر آوردند که ابن الرضا - یعنى حضرت امام حسن عسکرى - رنجور شده، پدرم به سرعت تمام نزد خلیفه رفت و خبر را به خلیفه داد.

خلیفه پنج نفر از معتمدان و مخصوصان خود با او را همراه کرد. یکى از ایشان نحریر خادم بود که از محرمان خاص خلیفه بود، امر کرد ایشان را که پیوسته ملازم خانه آن حضرت باشند، و بر احوال آن حضرت مطلع گردند و طبیبى را مقرر کرد که هر بامداد و پسین نزد آن حضرت برود  و از احوال او آگاه شود.

بعد از دو روز براى پدرم خبر آوردند که مرض آن حضرت سخت شده است، و ضعف بر او مستولى گردیده پس بامداد سوار شد، نزد آن حضرت رفت و اطبا را - که عموما اطباى مسیحى و یهودى در آن زمان بودند - امر کرد که از خدمت آن حضرت دور نشوند و قاضى الفضات (داور داوران) را طلبید و گفت ده نفر ازعلماى مشهور را حاضر گردان که پیوسته نزد آن حضرت باشند. و این کارها را براى آن می‌کردند که آن زهرى که به آن حضرت داده بودند بر مردم معلوم نشود و نزد مردم ظاهر سازند که آن حضرت به مرگ خود از دنیا رفته، پیوسته ایشان ملازم خانه آن حضرت بودند تا آن‌که بعد از گذشت چند روز از ماه ربیع‌الاول سال 260ه .ق آن امام مظلوم در سن 29 سالگى از دار فانى به سراى باقى رحلت کرد.

بعد از آگاه شدن شیعیان از خبر درگذشت جان‌گداز حضرت امام حسن عسکرى(ع) شهر سامره را غبار غم گرفت  و از سوى صداى ناله و گریه برخاست و مردم آماده سوگوارى و تشییع جنازه آن حضرت شدند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌ فقیه در استان و امام جمعه خرم‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با تسلیت به‌مناسبت سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) گفت: امام حسن عسکری(ع) در دوران امامت خود علاوه بر هدایت مردم، مسئولیت داشت ضمن حفاظت از جان فرزندش حضرت مهدی(عج)، زمینه ورود مردم به عصر غیبت را فراهم کند.

وی با بیان این‌که در زمان امام حسن‌عسکری(ع) برخی کج‌اندیشان دین و معارف اسلامی را مورد تهدید قرار داد بودند، عنوان کرد: این امام بزرگوار در مقابل این افراد قرار گرفت و راه را برای هدایت مردم هموار کرد.

حجت‌الاسلام میرعمادی تصریح کرد: امام حسن عسکری(ع) توانست انحرافاتی که توسط کج‌اندیشان در دین و معارف اسلامی به‌وجود آمده بود را حفاظت کند و در مقابل این‌ها بایستد و راه را برای ورود مردم و عصر ظهور آماده کند که زحمات ایشان باعث شده بود که مردم ما امروز در دوران غیبت به سر ببرند.

امام جمعه خرم‌آباد در ادامه به آغاز امامت امام زمان(عج) اشاره کرد و گفت: ما امروز در دوران غیبت به سر می‌بریم و از وظایفی که بر عهده داریم آشنایی با ابعاد مختلف شخصیتی امام عصر(عج) و فراهم آوردن شرایط برای ظهور این امام همام است.

نماینده ولی فقیه در لرستان با بیان این‌که انتظار فرج بهترین عبادت است، عنوان کرد: امروز ما انتظار کسی را می‌کشیم که بردگی را از بشریت بر می‌دارد و با ظهور خودش آرمان‌ها و اهداف پیامبران را بر دوش می‌گیرد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه دوران انتظار دوران آمادگی و تربیت دینی است و ما اکنون در دوران انتظار حضرت مهدی(عج) به سر می‌بریم، گفت: ما باید بدانیم در انتظار چه کسی به سر می‌بریم و وظیفه ما نسبت به آن چیست.

امام جمعه خرم‌آباد بیان کرد: امروز ما انتظار عدالت‌‌گستر جهان را می‌کشیم و کسی‌که اگر بیاید می‌خواهد بردگی را از گردن بشریت در بیاورد و انتظار کسی که با ظهورش آرمان‌های اساسی و آرزوهای پیامبران را عملی می‌کند و تمام انحرافات و کجی‌هایی که در دین هست را از بین می‌برد و می‌خواهد امنیت را در تمام جوامع به‌وجود بیاورد.

نماینده ولی‌ فقیه در لرستان گفت: حضرت حجت می‌آید تا حاکمیت الله و حکومت اسلامی را در تمام باب‌ها عملی کند در این صورت چنین انتظاری زمینه را برای رشد و پرورش استعداد‌ها فراهم می‌کند.
وی با اشاره به این‌که این نوع انتظار برای انسان مسئولیت‌آور است، یادآور شد: بهترین عبادت انتظار فرج است و ما باید سعی کنیم در این انتظار تخلف نکنیم و خود را برای ظهور امام زمان(عج) آماده کنیم.