امام حسن مجتبی(ع) برای تقویت اسلام و حفظ وحدت صلح را پذیرفت

حجت‌الاسلام عسگر دیرباز، رئیس دانشگاه قم در گفت‌وگو با ایکنا از قم اظهار کرد: در سال 40 هجری قمری بعد از شهادت امیر المومنین(ع)، مردم با امام حسن مجتبی(ع) به عنوان خلیفه‌الله در جامعه آن روزگار بیعت کردند و شش ماه خلیفه مسلمانان بودند.

وی ادامه داد: معاویه از ماجرای بیعت مردم آگاهی یافت، برای اینکه تلاش‌هایش در به دست گرفتن قدرت، هدر نرود، خیلی زود وارد عمل شد و مشاوران سیاسی خود را حاضر کرد تا برای سست کردن پایه‌­های خلافت امام حسن علیه‌السلام تصمیم بگیرند آن‌هم خلافتی که حتی یک هفته از روی کار آمدن آن نمی­گذشت؛ آن‌ها به این نتیجه رسیدند که اگر خلافت امام را از میان نبرند، همواره در نگرانی و ناامیدی خواهند بود.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: معاویه در برابر حاکم به حق مسلمانان ایستاد و امام حسن(ع) هم اعلام جنگ کردند، اما معاویه از راه‌های مختلف وارد شد تا پایان جنگ به نفع خودش باشد، حتی فرماندهان سپاه امام حسن مجتبی(ع) را با وعده‌ووعیدهای مختلف فریب داد و میان لشکریان امام شایعه انداخت که امام حسن مجتبی(ع) حاضر به صلح و آتش‌بس شده و این شایعه با توجه به علل و عوامل مختلف، تأثیرش را گذاشت و معاویه پیشنهاد آتش‌بس داد و امام پس از بررسی، برای تقویت اسلام و حفظ وحدت امت اسلامی و حفظ جان و مال پیروان اهل‌بیت(ع) حاضر به صلح شد.

حجت‌الاسلام دیرباز با اشاره به اینکه شهادت وقتی جایگاهی پیدا می‌کند که فرد بداند با انتخاب مسیر شهادت تأثیر مثبتی در جامعه اسلامی خواهد داشت و تأمین اهداف اسلام را دنبال دارد، گفت: امام حسن مجتبی(ع) تشخیص دادند اگر آتش‌بس را امضا کنند به خیر و صلاح امت اسلام است.

برخورد ناجوانمردانه برخی از مسلمانان با امام حسن مجتبی(ع)

رئیس دانشگاه قم گفت: عده‌ای از پیروان امام حسن مجتبی(ع) با ایشان ناجوانمردانه برخورد کردند و تعبیرات توهین‌آمیز به کار بردند، از سخت‌ترین دوران زندگانی بابرکت امام مجتبی(ع)، دوران پس از صلح با معاویه بود. ایشان سختی این سال‌های ستم را با بردباری وصف‌ناشدنی‌اش سپری می‌کردند. در این سال‌ها، ایشان از غریبه و آشنا سخنان زشت و گزنده می‌شنیدند و زخم بی‌وفایی می‌خوردند. بسیاری از دوستان به ایشان پشت کرده بودند. روزگار، برایشان به‌سختی می‌گذشت.

حجت‌الاسلام دیرباز ادامه داد: مظلومیت امام همین‌جا است که نمایان می‌شود، برای ایشان تقدیم کردن جان و شهید شدن که راحت‌تر بود، اما ایشان منفعت و مصلحت اسلام را در امضای این صلح‌نامه دیدند و در همان صلح‌نامه شرایطی قراردادند که اگر معاویه به آن شرایط عمل می‌کرد آینده به نفع اسلام بود، اما معاویه شرایط را مراعات نکرد.

وی بیان کرد: امام حسن مجتبی(ع) تمام تلاشش را کرد تا با آگاهی بخشی و روشنگری اثبات کند که صلح به صلاح اسلام و مسلمین بوده و درنتیجه با شرایطی صلح را پذیرفتند که شرایط بسیار مناسبی به نفع مسلمانان در آن روزگار داشت اگرچه معاویه به آن تعهدات عمل نکرد؛ اما در بازتاب تاریخی و افکار عمومی مردم آن زمان ناجوانمردی و بدعهدی معاویه روشن‌شده و برای مردم اثبات گردید که امام حسن مجتبی(ع) حاضر است توهین‌ها را بپذیرد تا اهداف اسلام محقق شود.

کریم اهل بیت(ع) و دستگیری از نیازمندان

استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به گذشت و مهربانی امام حسن مجتبی(ع) اضافه کرد: در روایات آمده که یکی از اهالی شام، بر امام حسن مجتبی(ع) گذشت و ناروا و ناسزای بسیاری بر ایشان گفت. امام صبورانه سکوت کرد و وقتی مرد شامی سخنان درشت و بی‌ادبانه خود را به پایان رساند، امام بر او لبخندی زد و به شیوه‌ای آرام و ناشی از بخشندگی و بزرگواری با وی سخن گفت و فرمود: «ای مرد! اگر غریبه‌ای و راه به جایی نمی‌بری منزل ما بیا» و به همین شیوه که سرشار از عطوفت و مهربانی بود، به سخن گفتن با وی ادامه داد. مرد از این رفتار کریمانه، شرمنده شد و طلب عفو و بخشش کرد و گفت: «خداوند می‌داند که رسالتش را در کجا بنهد».

حجت‌الاسلام دیرباز با بیان اینکه کریم اهل‌بیت(ع) یکی از معروف‌ترین صفات امام حسن مجتبی(ع) است که وجه‌تسمیه این صفت به خاطر جود و بخشش و دستگیری از ایتام و ضعفا است، تصریح کرد: امام حسن مجتبی(ع) بسیار بخشنده بودند و برای آسایش خانواده‌های مستمند تلاش بسیاری می‌کردند و حتی به افرادی که ارادت خاصی به اهل‌بیت(ع) نداشتند رسیدگی می‌کردند.